ޖަންކް ބޮންޑްސް (ހައި ޔީލްޑް ބޮންޑް، ނޮން އިންވެސްޓްމަންޓް ގްރޭޑް ބޮންޑް، ސްޕެކިއުލޭޓިވް ގްރޭޑް ބޮންޑް، ޖަންކް ބޮންޑް) އަކީ އިންތިހާއަށް ދަށް ކްރެޑިޓް ރޭޓިންގ އެއް ލިބިފައިވާ ސްޕެކިއުލޭޓިވް ސެކިއުރިޓީޒްތަކެކެވެ. އެއީ މާލީ ގޮތުން ނޭދެވޭ އަގުވަޒަން ކުރުމާއި ރިސްކް ބޮޑު ކަމުގެ ސިފަތަކެކެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ވަރަށް ފައިދާހުރި އިންސްޓްރޫމެންޓެއް، ޓްރޭޑިންގ އިން ބޮޑު ފައިދާއެއް ލިބޭނެ އިންސްޓްރޫމެންޓެކެވެ. ބޮންޑް ދޫކުރަނީ ބޮޑު އިންޓަރެސްޓް ރޭޓްތަކެއްގައި ކަމުން، ނާކާމިޔާބުވާން އުޅޭ ކުންފުނިތައް ގަންނަން ބޭނުންވާ ވިޔަފާރިވެރިން ޝައުގުވެރިވެ އެވެ.
އިންވެސްޓަރުން މި އިންސްޓްރޫމެންޓް ހޮވަނީ ސަގާފީ ސެކިއުރިޓީޒްތަކާ އަޅާބަލާއިރު ޔީލްޑް ބޮޑުވުމުންނެވެ. ސޭފް ބޮންޑްތަކުން ލިބޭ ފައިދާ އަހަރަކު %10 އަށް ލިބޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން އެބައޮތެވެ. ޖަންކް ސެކިއުރިޓީޒްގެ ޔީލްޑް %200 އަށް އަރާފާނެ ނަމަވެސް، އިޝޫކުރާ ފަރާތުން ދަރަނިތައް އަދާކުރުމުގެ ފުރުސަތު އިންތިހާއަށް ކުޑައެވެ. މިހެން ވިޔަސް، މި ވަރަށް ރިސްކު ބޮޑު އިންސްޓްރޫމަންޓަށް އިންވެސްޓްކުރާ އިންވެސްޓަރުންގެ ކެޓަގަރީއެއް އެބައޮތެވެ. ޖަންކް ބޮންޑް ދޫކުރަނީ ވިޔަފާރި ކުރުމަށް ނުވަތަ ދަރަނިތައް ދެއްކުމަށް ވޯކިން ކެޕިޓަލް އަވަހަށް ހޯދުމަށްޓަކައި އަބުރު ކުޑަ ކުންފުނިތަކުންނެވެ. މީގެ އިތުރުން އިންވެސްޓަރުންނަށް ފައިސާ ބަދަލުކުރުމަށް ވިޔަފާރިތައް ޓެކްއޯވަރ ކުރާއިރު ދޫކުރެއެވެ.
ޖަންކް ބޮންޑް މާކެޓުގެ ތާރީޚު ފެށުނު ގޮތެވެ
ޖަންކް ބޮންޑް މާކެޓުގެ ތާރީޚު ފެށުނީ 1970 ގެ އަހަރުތަކުގަ އެވެ. މައިކަލް މިލްކެން އުޅުއްވީ ރޭޓިން ނެތް ސެކިއުރިޓީޒްތަކުގެ އެނަލިޓިކަލް ދިރާސާތަކެއް ކުރައްވަމުންނެވެ. އޭނާއަށް ސާބިތުކޮށްދެވުނީ ދިގު މުއްދަތުގައި ލޯ ގްރޭޑްގެ ބޮންޑްތަކުގެ ޑައިވަރސިފައިޑް ޕޯޓްފޯލިއޯއެއް އުފެދުމުން، މަތީ ރޭޓިންއެއް ލިބިފައިވާ އިންސްޓްރޫމެންޓްތަކާ އަޅާބަލާއިރު އިތުރު ފައިދާއެއް ލިބޭ ކަމެވެ. ނަމަވެސް މި ހާލަތުގައި ޑިފޯލްޓްވުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެގެންދެއެވެ. މައިކަލް މިލްކެން ފާހަގަކުރެއްވި މާކެޓުގެ ސައިކްލިކަލިޓީ، އެއީ އިތުބާރު ހުރި ސެކިއުރިޓީޒްތައް ވަކިވަކިން ދަށްވުމުގައި އެކުލެވިގެންވާ ކަމެއް ކަމަށާއި، އެއީ މި ވަގުތު ޖަންކް ބޮންޑްތައް އުފުލުން ފެށޭ ވަގުތެއް ކަމަށެވެ.
މިފަދަ ކަރުދާސްތަކުގެ އެތައް ވައްތަރެއް ވެއެވެ.
- ވެއްޓިފައިވާ މަލާއިކަތުން – ކުރިން މަތީ ރޭޓިންއެއް އޮތް ނަމަވެސް މިހާރު ވަކި ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ފަރުމާތައް؛
- އުފުލިގެންދާ ތަރިތައް – ކުދި އެސެޓްތަކާއި އެކަށީގެންވާ މާލީ ހަމަޖެހުމެއް ނެތް ސްޓާޓްއަޕް ކުންފުނިތައް، ރޭޓިން ދަށް ކުންފުނިތައް؛
- ދަރަނި ބޮޑު ކުންފުނިތަކަކީ ޢަމަލީ ގޮތުން ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ ނުވަތަ ހަގީގަތުގައި ހޯދާފައިވާ ބޮޑެތި ދަރަނިތަކެއް ހުރި ފަރުމާތަކެކެވެ؛
- ކެޕިޓަލް އިންޓެންސިވް ކުންފުނިތަކަކީ އެކަށީގެންވާ ރައުސުލްމާލު ނެތް ނުވަތަ ލޯނު ހޯދުމަށް ނުކުޅެދޭ ވިޔަފާރިތަކުގެ އިތުރުން ފަރުދުންނާއި ގާނޫނީ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އިންވެސްޓަރުން ޝައުގުވެރި ކުރަން ބޭނުންވާ ފަރުމާތަކެކެވެ.
ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރާނެ ގޮތް
މި އިންސްޓްރޫމަންޓަށް އިންވެސްޓް ކުރުމުގެ ކުރިން އެއީ ކިހާ ފައިދާހުރި ކަމެއްކަން ހިސާބުކޮށް، މިހާރު ހުރި ރިސްކްތައް ތަހުލީލު ކުރަން ޖެހެ އެވެ. ފުރަތަމަ މާކެޓް ތަހުލީލު ކުރަނީ ދޫކުރާ ކުންފުނިތަކުގެ ތާރީޚު ދިރާސާކުރުމަށެވެ. މާކެޓް ރިސާޗް ކުރިއަށް ގެންދަނީ މިހާރު ހިނގަމުންދާ އިގްތިސާދީ ހަރަކާތާއި ފަރުމާތަކުގެ ސޮލްވެންސީއަށް އަސަރުކުރާ އެހެނިހެން ކަންކަމުގެ ޚިޔާލެއް ހޯދުމަށްޓަކައެވެ. އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ޑައިވަރސިފައި ކުރުމަށް ފަރުވާތެރިވެ، ބައެއް އިޝޫކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ސެކިއުރިޓީޒް ގަންނަން ޖެހޭނެއެވެ. ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ތަޙުލީލަށް ބިނާކޮށް، އިންޓަރެސްޓް ރޭޓްތަކާއި އެ ރޭޓްތަކަށް އަންނަ ބަދަލުގެ ޑައިނަމިކްސްގެ ދިގުމުއްދަތުގެ ލަފާކުރުމެއް ކުރިއަށް ގެންދެއެވެ. މި އިންސްޓްރޫމަންޓުގެ ފައިދާއާއި މާކެޓްގައި އޭގެ ސުލޫކުގެ ސިފައަކީ ގިނަ އަދަދެއްގެ ސިފަތަކެކެވެ.
- ރޭޓިންގ އެސެޓްތަކުން ލިބޭ ފައިދާއަށްވުރެ ރިއަލް ޔީލްޑް އިތުރުވެގެން މާކެޓުގައި ދަރަނީގެ ވާޖިބުތައް ހީވާގިކަމާއެކު ބޭނުންކުރުން؛
- އިންޓަރެސްޓް ރޭޓް އިތުރުވުމުން ނުވަތަ ދަށްވުމުން އިންސްޓްރޫމެންޓްގެ އަގަށް އަސަރު ނުކުރާނެ ކަމަށާއި، މިއީ އާދައިގެ ދަރަނީގެ ވާޖިބުތަކާ ބެހޭގޮތުން ނުބުނެވޭނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. މިއީ މެޗުއަރިޓީ މުއްދަތަށް މުހިންމު ނޫން ޝަރުތުތަކެއް ހުރުމާއި، އެސެޓްގެ ފައިދާ ބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން؛
- ޖަންކް ބޮންޑްތަކުން ލިބޭ ފައިދާ ސީދާ ބިނާވެފައިވަނީ އިގްތިސާދުގެ ހާލަތަށެވެ.
މި އެސެޓްތަކުގެ ސުލޫކަކީ ހިއްސާގެ ޑައިނަމިކްސްއާ އަޅާކިޔާލެވޭނެ އެއްޗެއް ކަމުގައި ވާއިރު، އެ އެސެޓްތަކުގެ ފައިދާ ބިނާވެފައިވަނީ ދޫކުރާ ފަރާތުގެ ހާލަތާއި އޭގެ ވަރުގަދަ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ކަމަށް ވާތީ އެވެ. އިޤްތިޞާދު ރިސެޝަނަކަށް ވަދެއްޖެނަމަ، ޖަންކް ޕޭޕަރުގެ އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށްދާއިރު، އިޝޫކުރާ ފަރާތުގެ އާމްދަނީ ދަށްވެގެންދެއެވެ. ކުންފުނީގެ ޔީލްޑް އިތުރުވެއްޖެނަމަ ދެން ބޮންޑްތަކުގެ އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެގެންދެއެވެ. ދައުލަތުގެ އިގްތިސާދުގެ ހަމަޖެހުމަކީ ދަރަނީގެ ވާޖިބުތަކާއެކު މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ނުރައްކާ ކުޑަވެގެންދާ ކަމެކެވެ. ހައި ޔީލްޑް ބޮންޑްސް (އެޗްޑީއޯ)، އުފެދުމުގެ ތާރީޚު، މިހާރުގެ ހާލަތު، ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރަން ރަނގަޅުތޯއާއި ފައިސާ ނުގެއްލޭނެ ގޮތް، ރަޝިޔާގެ ޖަންކް ބޮންޑް މާކެޓް: https://youtu.be/j8FsQKE2l84
އިޝޫކުރާ ފަރާތެއް ހޮވާނެ ގޮތް
އިންވެސްޓަރުން ލަފާދެނީ ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް ރައްކާކުރާ ފައިސާގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި އަށް ވުރެ ގިނައިން އިންވެސްޓް ނުކުރުމަށެވެ. ރިސްކްތައް ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ޕޯޓްފޯލިއޯގައި އެއް އިޝޫކުރާ ފަރާތެއްގެ ހިއްސާ %5 އަށްވުރެ އިތުރުވެގެން ނުވާނެއެވެ. ތަޖުރިބާކާރު އިންވެސްޓަރުން މިބާވަތުގެ އެސެޓްތަކުގައި ލިބެންހުރި ފައިސާގެ %10 އަށްވުރެ ގިނައިން އިންވެސްޓްކުރާނީ މަދުންނެވެ. ބޮންޑް ގަތުމަށް ހޮވާއިރު، ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް، ބޮންޑް ދޫކުރާ ފަރާތުގެ ހަރަކާތްތައް ދިރާސާކޮށް، އޭނާގެ ކިބައިގައި އެހެން ސެކިއުރިޓީޒްތަކާއި ދަރަނީގެ ވާޖިބުތައް ހުރިތޯ ބެލުން މުހިންމެވެ. އެމީހުން ސަމާލުކަން ދެނީ ކުންފުނީގެ އާންމު ދަރަނިތަކާއި ޖުމްލަ ދަރަނީގެ ބުރައަށް ކަމަށާއި، އެއީ ޑިފޯލްޓް ވުމުގެ ނުރައްކާ އިތުރުވާ ހާލަތެއްގައި އޮން-ލޯނު ދިނުމުގެ ފުރުސަތު ކަނޑައަޅާ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި އެ ވިޔަފާރި ގުޅިފައިވާ ވިޔަފާރީގެ ކުރިމަގުތަކަށް ވެސް ރިއާޔަތް ކުރެ އެވެ. ވިޔަފާރީގެ ޚިޔާލެއްގެ އުންމީދުތަކުގެ ސަބަބުން ކްރެޑިޓަރުންނަށް ފައިސާ ދެއްކުމަށް ކުންފުންޏަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.
ރިސްކްތައް ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި އިގްތިސާދުގެ ހަގީގީ ދާއިރާގައި ހިންގާ ކުންފުނިތަކުން ދޫކުރާ ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރަން ޖެހެ އެވެ. އެއީ ޕްރޮޑަކްޝަން އެސެޓްތަކުގެ މިލްކުވެރިކަމާއި މާލީ ފްލޯތައް އުފައްދާ ފަރާތްތަކެވެ. ލޯނަށް ރަހުނުކޮށްފައިވާ އެސެޓްތަކުން ދުރުހެލިވުމަށް ލަފާދެ އެވެ. މިއީ މުހިންމު ކަމެއް ކަމުގައި ވާނީ އެންމެ ގޯސް ހާލަތުގެ ސަބަބުން ލޯނު ރީސްޓްރަކްޗާ ކުރުމަށް މަޝްވަރާ ކުރުމުގެ އުސޫލު ފަސޭހަވެގެންދާތީ އެވެ. އައިޓީ ކުންފުނިތަކުގެ ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރުމުން ދުރުހެލިވުމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ލަފާދެނީ، އެ ކުންފުނިތަކުގެ ދަރަނީގެ ވާޖިބުތައް އެ ކުންފުނިތަކުގެ ބެލެންސް ޝީޓުގައި ހުރި އެސެޓްތަކުގެ އަދަދަށް ވުރެ ބޮޑުވުމުންނެވެ. ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓްކުރާއިރު ބޭރުގެ އިޝޫކުރާ ފަރާތްތަކުން އިސްކަންދޭން ޖެހޭނީ ހައި ޔީލްޑް ބޮންޑް އިންޑެކްސްތަކަށެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޕޯޓްފޯލިއޯ ރަނގަޅަށް ޑައިވަރސިފައިކޮށް، އިޝޫކުރާ ފަރާތުގެ ޕްރޮބަބަލް ޑިފޯލްޓްގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ނުރައްކާތައް އެންމެ ކުޑަކުރެވޭނެ އެވެ. ޖަންކް ބޮންޑްތަކަށް އިންވެސްޓް ކުރުމަކީ ރަނގަޅު ކަމެއްތޯއާއި ޖަންކް ބޮންޑްތަކުގެ ޔީލްޑަކީ ކޮބައިތޯ: https://youtu.be/4Rfas4RGSEM ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި އިންވެސްޓަރުން އިސްކަންދެނީ ޖަންކް ބޮންޑަށް، ރޭޓް މަތި އިންސްޓްރޫމެންޓްތަކުން މަތީ ރިޓަރންސް އަށް ގުނާލެވޭނެ ގޮތް ނުވުމުންނެވެ. މިސާލަކަށް ދިހަ އަހަރުގެ އެމެރިކާގެ ޓްރެޜަރީ ބޮންޑްތަކުން އަހަރީ ރިޓަރން ލިބެނީ އެންމެ %2.1 އެވެ. އަދި އެމެރިކާގެ ޖަންކް ބޮންޑްތަކުގެ އެވްރެޖް ފައިދާ އަހަރަކު %5.8 އަށް އަރައެވެ.