Reý Dalio “Bridgewater Associates” -iň amerikan milliarder girdeji gaznasynyň dolandyryjysy.
Reý Dalio kim, durmuş we iş, maýa goýumdaky esasy ýörelgeleri
Reý Dalio häzirki wagtda planetanyň iň baý adamlaryndan biridir. Ol diňe bir girdeji gazanmak ukyby bilen çäklenmän, eýsem telekeçilik işine aýratyn çemeleşmesi bilen hem tanalýar. Bu adam 1949-njy ýylda Nýu-Yorkorkda jaz sazandasynyň maşgalasynda dünýä indi. Ol 12 ýaşynda gymmatly kagyzlar bilen tanyşdy. Bu wagt ilkinji paýyny satyn aldy. Teenetginjek golf klubynda ýarym gün işledi we bir exchangea temalary bilen baglanyşykly gepleşikleri yzygiderli eşidýärdi. 300 dollar tygşytlady we demirgazyk-gündogar howa ýollarynda aksiýa satyn almak üçin ulandy. Saýlanda, oňa iki düzgün ugrukdyryldy:
- Abraýly kompaniýa bolmaly.
- Bir paýyň bahasy 5 $ -dan ýokary bolup bilmez.
Üç ýyllap hiç hili ýörite çäre görmedi. Soňra emitent birleşmek teklibini aldy, şondan soň paýnamanyň bahasy 300 dollardan 900 dollardan ýokary boldy. Bu, ýaş Reý Dalionyň gymmatly kagyzlar bazarynda gowy pul gazanyp boljakdygyny görkezdi we bu onuň durmuş ýoluny ep-esli derejede kesgitledi. Hatda ýaşlygynda-da geljekki beýik maýa goýujy garaşsyz karar bermek, akly bilen hakykaty gözlemek zerur işiniň esasy ýörelgesi hökmünde kabul etdi. Karýerasynyň dowamynda açyk pikirli bolmak, iş üçin täze pikirleri kabul etmek islegi, işde üstünlik gazanmagyň şerti bolar. 1971-nji ýylda Garward Biznes Mekdebinde okuwyna başlady. Bu döwürde Nýu-Yorkork bir Stockasynda kätip bolup işledi. Paýlar, walýutalar we harytlar bilen söwda etmek bilen meşgullandy. Bu waka Merrill Linçiň reorsissýorlaryndan biri bilen tejribe wagtynda bolup geçdi. Şol döwürde alyş-çalyş işi meşhur däldi we köpler muny barlyşyksyz hasaplaýardylar. 1974-nji ýylda Reý Dalio “Dominick & Dominick” LLC-iň haryt müdiri boldy, tiz wagtdan Şarson Haýden Stonda dellal we söwdagär bolup işe başlady. 1975-nji ýylda gidenden soň, öz işine başlamak üçin ýeterlik bilim we tejribe toplandygyna düşündi – Bridgewater Associate. Bu wagta çenli Garward Biznes Mekdebinden MBA aldy. 1974-nji ýylda Reý Dalio “Dominick & Dominick” LLC-iň haryt müdiri boldy, tiz wagtdan Şarson Haýden Stonda dellal we söwdagär bolup işe başlady. 1975-nji ýylda gidenden soň, öz işine başlamak üçin ýeterlik bilim we tejribe toplandygyna düşündi – Bridgewater Associate. Bu wagta çenli Garward Biznes Mekdebinden MBA aldy. 1974-nji ýylda Reý Dalio “Dominick & Dominick” LLC-iň haryt müdiri boldy, tiz wagtdan Şarson Haýden Stonda dellal we söwdagär bolup işe başlady. 1975-nji ýylda gidenden soň, öz işine başlamak üçin ýeterlik bilim we tejribe toplandygyna düşündi – Bridgewater Associate. Bu wagta çenli Garward Biznes Mekdebinden MBA aldy.
Baş edara Bridgewater Associate [/ caption] Bu firma henizem ösýär we dünýädäki iň uly girdeji gaznalarynyň birine öwrülýär. 2018-nji ýylda kompaniýa 160 milliard dollarlyk emläk dolandyrdy. Bu döwürde Reý Dalionyň şahsy baýlygy 18 milliard dollardan geçdi. Ilki bilen bu kompaniýa kyn günleri başdan geçirdi. Dalio ähli işgärlerini işinden aýyrmaly we kakasyndan bergi borçlaryny ýapmak üçin 4000 dollar soramaly boldy. Erbet başlangyçdan soň, maýa goýujy durmuşa bolan garaýşyny täzeden gözden geçirdi we käbir ýörelgeleri berjaý etmegiň zerurlygyna geldi.
Başlangyç etapdaky kynçylyklarynyň sebäbi, islendik ýagdaýda özüni dogry görmek islegini görýär. Geljekde, aýdyşy ýaly: “Hakykata düşünmek şatlygy üçin dogry bolmak bagtyny üýtgetdim.” Topardaky sagdyn gatnaşyklar, her kimiň güýçli tarapyny görkezmegini üpjün etmekden ybaratdyr we iň gowy pikir kimiň beýan edendigine garamazdan ýeňer.
Maýa goýujy meditasiýa uly ähmiýet berýär. Ruhy kämillik işewürlik üstünliginiň esasydyr diýip hasaplaýar. Onuň pikiriçe, oýlanmak oňa ukudan has köp güýç berýär, durmuşa we işe döredijilikli çemeleşýär.
Reý Dalionyň maýa goýum stili
Uly maýa goýujy, şu günki üstünlige ýetmäge we şu günem ulanylmagyny dowam etdirmäge kömek eden ýörite ýörelgelerini durmuşa geçirdi. Açyklygy hasaplaýan esasylardan biri. Reý Dalio işgärleriniň ýagdaýy barada obýektiw maglumatlaryň bardygyny we kompaniýa bolan garaýşyny özbaşdak kesgitläp biljekdigini üpjün etmäge synanyşýar.
Esasy üns kompaniýanyň içindäki işgärleriň arasyndaky gatnaşyklary gowulaşdyrmak, özboluşly korporatiw medeniýeti döretmek we ösdürmekdir. Kararlar kabul edilende wakalaryň köplenç üýtgeşik däldigini göz öňünde tutmak möhümdir. Şuňa meňzeş zatlar geçmişde bolupdy we olardan öwrenilmeli sapaklar bar. Olary öwrenmek bilen, belli bir ýagdaýda karar bermek üçin esas bolup biljek nagyşlary kesgitläp bilersiňiz. Kompaniýa aktiwleri dolandyrmak üçin üç sany maýa goýum bukjasyny ulanýar: Pure Alpha, Pure Alpha esasy bazarlary we ähli howa. Olaryň iň soňkusy, möwsümdäki portfel, aktiwleriň esasy bölegini öz içine alýar. Reý Dalionyň portfeli aşakdaky böleklerden durýar:
- Uzak möhletli obligasiýalaryň 40% -i;
- 15% orta möhletli karz gymmatly kagyzlary;
- Dürli kompaniýalaryň 30% paýy;
- 7,5% altyn;
- Dürli görnüşli 7.5% haryt.
Portfolio dolandyrylanda, Dalio geçmişde şuňa meňzeş ýagdaýlar bilen meňzeşlik ýörelgesini ulanýar we eýýäm üstünlik getiren strategiýalary ulanmaga synanyşýar. Iş ýüzünde bu portfel ýyllar boýy gowy netijeleri görkezdi.
Reý Dalionyň iň uly kitaplaryndan biriniň “uly karz krizisleri” [/ caption] Şeýle strategiýanyň netijeliligini seljerende, bir marketada dürli ýagdaýlaryň göz öňünde tutulmagy we degişli hasaplamanyň geçirilmegi gyzykly. Mysal üçin, 1929-njy ýyldaky krizisde portfel bary-ýogy 20% ýitirerdi, ýöne bu ýitginiň öwezini dolup biler. Girdejililik nukdaýnazaryndan, 2008-2017-nji ýyllar aralygynda, girdeji taýdan S&P indeksinden öňe geçendigini hem bellemelidiris. Reý Dalionyň üstünlik gazanmak üçin ýörelgeleri (30 minutda): https://youtu.be/vKXk2Yhm58o Arassa Alfa esasy bazarlary has köp likwid aktiwlere ünsi artdyrýar. Adatça bu ýerde ösýän bazarlardan gaça durýarlar. Gurluşy boýunça howa şertli portfel bilen gaty meňzeýär. Pure Alpha Pure Alpha Esasy bazarlar bilen deňeşdirilende ösüp barýan bazarlara has köp üns berýär, emma gurluş taýdan ondan az tapawutlanýar. Pure Alpha-nyň gaýdyp gelmegi 2019-njy ýyla çenli 12% boldy, ýöne 2020-nji ýylda 7,6% ýitgi çekdi. Reý Dalio bukjalaryň global ykdysady ösüşe garaşmak bilen döredilendigini aýtdy. Pandemiýa sebäpli ýüze çykan kynçylyklar sebäpli inwestor iň ygtybarly gymmatly kagyzlara has köp üns berip başlady. Söhbetdeşliklerinde Reý Dalio durmuşa we işe bolan garaýşy barada gürrüň berýär:
- Üstünliginiň esasy sebäbi hökmünde bilesigelijiligini we başdan geçirmelerini mysal getirýär . Täze bir zat edip, oňa düşünmäge we onuň bilen nähili işlemelidigini öwrenmäge synanyşýar.
- Üstünligiň formulasyny düýş bilen hakyky ýagdaýa çynlakaý baha bermek diýip atlandyrýar . Şeýle hem, ýagdaýy seljermegiň netijesinde degişli ýoly tapyp, agyry ýa-da şowsuzlyk ýüze çykyp bilse, möhüm hasaplaýar.
- Işgärleri işe alanda, gymmatlyklaryna, başarnyklaryna we başarnyklaryna üns bermegi maslahat berýär . Dogry topar saýlamak bilen, käbir işgärleriň doly topar döredip, beýlekileriň üstüni ýetirýändigine göz ýetirip bilersiňiz.
- Karar bermek demokratiýadan we awtoritarizmden gaça durmalydyr . Birinji ýagdaýda, her kimiň pikiriniň deň derejede gymmatlydygy çak edilýär, ýöne aslynda beýle däl. Ikinjisi, ähli soraglaryň jogaplaryny başlygyň özi bilýändigini aňladýar. Dalio-da kararlar köpçülikleýin kabul edilýär, ýöne ozal özüni subut eden adamlaryň pikirleri has möhümdir.
Firma tankyt edilýär. Bu, açyklyk atmosferasyny döretmek we karar berlende iň döredijilik atmosferasyny döretmek üçin zerurdyr.
Reý Dalio tarapyndan kitap syn
Maýa goýujy, “iplesörelgeler” atly kitapda durmuşa we söwda etmegiň kadalaryna düşünýändigini aýtdy. Durmuş we iş. Reý Dalio hakykata dogry düşünmekde üstünlik gazanmagyň esasyny görýär. Ony hakykatdanam kimdigini görmäge synanyşmak, islegleriňizi hakykata öwürmezlik möhümdir. Muňa ýetmek üçin aşakdaky meselelere ýeterlik üns berilmelidir:
- Ilki bilen islegleriň nämedigini anyklamaly. Geljekde olara nämä laýyk gelýändigini we nämä laýyk däldigini takyk düşünmek üçin zerurdyr.
- Maksatlara ýetmekde haýsy hakykatlaryň iň uly täsir edýändigini kesgitlemek zerur. Bilmek üçin olary yzygiderli öwrenmeli: näme kömek edip biler, päsgelçilik näme, olaryň nähili işleýändigi.
- Reý Dalio pikiriň garaşsyzlygyny nygtaýar. Köplük tarapyndan kabul edilen pikiriň hemişe dogry däldigine ynanýar. Özbaşdak kabul eden kararlaryň şowly bolmagy ähtimal. Biriniň pikiri umumy kabul edilen pikire ters gelýän bolsa, bu ýeterlik sebäpsiz ony terk etmäge sebäp bermeýär.
- Pikirde garaşsyzlyga ymtylanda, öz pikiriň hemişe iň geljegi uly däldigini ýatdan çykarmaly däldir. Has dogry bolsa, başga biriniň pikirini kabul edip bilmek möhümdir.
Dalio, durmuşyň hemmesi yzygiderli dürli karar bermekden ybarat diýip hasaplaýar. Principlesörelgeler diýip atlandyrýan munuň üçin ulanylýan ölçegler barada maglumat ýygnaýar. Bu düzgünlere düşünip we ösdürip, olara öwrenişdi we kompaniýasynda durmuşa geçirdi. Yzygiderli öwrenmeli, hiç wagt saklamaly däl. Reý Dalio özüniň ömürboýy öwrenýändigini we muny dowam etdirmek isleýändigini aýtdy. Kitapda jikme-jik düşündiriş berilýän ýörelgeleri jikme-jik görkezilýär. Bu, okyjylara durmuşy we işi üçin näderejede laýykdygyny kesgitlemäge mümkinçilik berýär. “Üstünligiň ýörelgeleri” atly indiki kitabynda awtor dünýä baradaky garaýyşlary we telekeçilik bilen baglanyşykly aýratynlyklary barada gürleşmegi dowam etdirýär. Maýa goýujynyň durmuşy we işiniň strategiýasyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berýän ilkinji kitaby doldurýar.
Reý Dalionyň täze kitaby häzirki dünýäniň ykbaly baradaky pikirlere bagyşlanýar. Dünýä tertibi nähili üýtgeýär diýilýär. Näme üçin döwletler ýeňýärler we şowsuz bolýarlar. Authorazyjynyň sözlerine görä, kitaby aşakdaky sebäplere görä ýazmaga itergi beripdir:
- Dünýä karzynyň ep-esli mukdary.
- Iň baý we ýönekeý adamlaryň arasyndaky derejedäki we ýaşaýyş durmuşyndaky boşluk.
- Hytaýyň täsiriniň ep-esli ýokarlanmagyna sebäp bolan ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklaryň ösüş tendensiýalary.
Reý Dalionyň meşhur “Uly karz krizisleri ýeňip geçmegiň ýörelgeleri” kitaby – kitapdan bir parçany göçürip alyň we okaň:
Uly karz krizisleri ýeňip geçmegiň ýörelgeleri Reý Dalio – eglenmegiň töwereginde uly karz krizisleri, kitap gözden geçirmesi: https://youtu.be/xaPNbYkOT- 4 Maýa goýujy häzirki ýagdaýy 1930-1945-nji ýyllardaky ýaly hasaplaýar. Dünýä taryhynda şuňa meňzeş ýagdaýlary seljerýär we iň ösen ýurtlaryň taryhyny dolandyrýan ösüş nusgalaryny düzýär. Adamzadyň dürli döwürlerdäki taryhyna jikme-jik göz aýlamagyň netijesinde, ýakyn onýyllyklarda adamzada näme garaşjakdygy barada käbir çaklamalara gelýär.