Fɛn minnu bɛ nɔ bila wari falenfalen na

Wari sɔngɔ bɛ se ka dɔn cogo fila la: sugu walima sugu tɛ. Fɔlɔ la, hakɛ bɛ sigi senkan suguya kan, wa a bɛ bɔ wari sɔrɔta ni a ɲinini na. A filanan na, o hakɛ bɛ sigi jamana fɛ sariyasunba fɛ.

Sugu

Wari sɔngɔ min bɛ suguya cogoyaw la, o bɛ latigɛ jamana ka wari sɔrɔta ni a ɲinini hakɛ fɛ. A ka c’a la, diɲɛ kɔnɔ jamana o jamana ka wari falenfalen hakɛ bɛ sigi diɲɛ wariba 5 kan, minnu bɛ sabati kosɛbɛ waati jan kɔnɔ. A:

Ameriki dɔrɔmɛ;
Euro;
Angilɛkan ka kilo sterling;
Japonkaw ka yen;
Suwisi ka frank.

Warifeerelaw ni wari sanbagaw bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ yɔrɔ min na, o bɛ wele ko wari falen-falen. Fɛn falenfalen ye yɔrɔ ye, ka kɛɲɛ ni fɛnw sɔrɔli ni ɲinini sariyaw ye, sɔngɔ tilennenba bɛ sigi yɔrɔ min na, anw ta fan fɛ, jamana wari sɔngɔ.

Wari b nkan min b Risi jamana kan, o ye Moskow Bankiw ni ɲɔgɔn cɛ wari b nkan ye (MICEX).

Jamana wari ɲinini bɛ sigi cogo di wari falenfalen kan? An k’a fɔ ko wariko cogoya ɲuman dɔ dabɔra jamana kɔnɔ ani jamana wɛrɛw ka waridonnaw labɛnnen don k’u ka waribonw bila walasa ka izini kuraw da wuli walima ka izini kɔrɔw yiriwa. Walasa ka fɛn dilanni kɛ, a ka kan ka masinw san, ka minɛnw san, ka yɔrɔw sɔrɔ, ka baarakɛlaw sara ani ka takasi sara – o bɛɛ bɛ kɛ jamana wari la.

Walasa ka nin labɛn in waleya, waridonnaw bɛ na bolomafara la ni nege ye ka jamana in ka jamana wari san. Jamana wari ɲinini bɛ bonya, wa o hukumu kɔnɔ, wari in sɔngɔ fana bɛ bonya.

Misali minnu b b n jamana ka wari X ni Ameriki dɔrɔmɛ ma, ka kɛɲɛ ni dɔrɔmɛ ni jamana ka wari sɔrɔta hakɛ yeli ye jamana ka wariko suguya la, olu bɛ jira jatebɔsen kɔnɔ.

Sariyasenw	Misali 1nan	Misali 2nan	Misali 3nan	Misali 4nan	Misali 5nan	Misali 6nan
Ameriki jamana ka sɔrɔ hakɛ min bɛ jamana ka jamana kɔkan wariko sugu la (dɔrɔmɛ kɔnɔ) .	5 000 000 ye	2 500 000 ye	10 000 000 ye	5 000 000 ye	5 000 000 ye	5 000 000 ye
Jamana ka wari dicogo hakɛ jamana kɔkan wariko suguya la (X) .	100 000000 ye	100 000 000 ye	100 000 000 ye	50 000 000 ye	10 000 000 ye	500 000 000 ye
Jamana ka wari bεε bε bεn ni Ameriki dɔrɔmɛ ye (conventionnels unité) .	mugan	40 ye	tan	tan	2 ye	100 ye

Bankiw

Bankiw ka wari falenfalen baara ye fɛn wɛrɛ ye min bɛ nɔ bila wari falenfalen na. Banki baara minnu bɛ kɛ jamana wɛrɛw ka wari sanni n’u feereli la, olu kunbabaw ye anw ye, jamanaden gansanw. An bɛ wari gɛlɛn san ka kɛɲɛ ni:

taamaw kɛli jamana kɔkan;
k’a ɲini k’u ka bolomafaraw lakana ka bɔ nafolosɔrɔbaliya la;
wari cili kɛli jamana kɔkan.

Jago bankiw ka wari falenfalen hakɛ jamanadenw ye, o bɛ danfara don ni suguya hakɛ ye ani hakɛ ofisiyali ye, min bɛ sigi jamana suguya caman ka Banki Sentɛrɛli fɛ.
Wari Wari sanni ni feereli hakɛw cɛ danfara (danfara) ye bankiw ka tɔnɔ ye jamana wɛrɛw ka wariko jago la. Irisi jamana na, “taux officiel” ani “taux officiel” hakilina min bɛ tali kɛ Ameriki dɔrɔmɛ la, olu bɛ ɲɔgɔn ta, bawo Ameriki dɔrɔmɛ hakɛ ofisiyali, min sigilen bɛ Irisi Banki Sentɛrɛli fɛ, o bɛ latigɛ ka da MICEX wari jago kan tile tɛmɛnen.

K’a sababu kɛ wari feereli musaka caman ye bankiw fɛ ani sanni hakɛ dɔgɔyali jamanadenw fɛ, a bɛ ɲini ka kɛ ko nafa tɛ a la k’a san walasa ka wari sɔrɔ wari falenfalen sɔngɔ caman yeli la.

Ruble wari falenfalen hakɛ ofisiyali ni jago bankiw sanni ni feereli hakɛ bɛ jira jatebɔsen kɔnɔ.

Ameriki dɔrɔmɛ ka wari falenfalen hakɛ ofisiyali ni ruble ye	Ameriki dɔrɔmɛ sanni hakɛ min bɛ kɛ jago banki dɔ fɛ	Ameriki dɔrɔmɛ feereli hakɛ jago banki dɔ fɛ
75.4 ye	74 ye	77,7 ye

Jagokɛlaw ka balansi

Jago balansi ye danfara ye fɛnw jiracogo bɛɛ lajɛlen na minnu bɛ don jamana kɔnɔ (donni) ani fɛnw jiracogo bɛɛ lajɛlen minnu bɛ bɔ jamana kɔkan (bɔli). O hukumu kɔnɔ, jago balansi bɛ se ka kɛ koɲuman ye (jagofɛnw bɔli ka ca) walima ko jugu (donnakow de ka ca). Jagokɛlaw ka balansi ye fɛn ye min nafa ka bon kosɛbɛ jamana ka wari falenfalen hakɛ dantigɛli la. Jagokɛlaw ka balansi jugu misali dɔ. Balance négatif ye dɔrɔmɛ 25 000 ye:

Export, Ameriki dɔrɔmɛ	Import, Ameriki dɔrɔmɛw
100 000 ye	125 000 ye

Jamana minnu na, idrkarbonw walima fɛn wɛrɛw feereli niyɔrɔba bɛ jamana minnu na, jamana wari falenfalen hakɛ bɛ bɔ jago balansi de la k’a ɲɛsin a ma (danfara min bɛ jagokɛlaw ka jago ni fɛnw dontaw cɛ). Ni sɔrɔ min bɛ sɔrɔ jamana wɛrɛw ka wari la, o bɛ bonya, jamana ka wari falen hakɛ fana bɛ bonya. Misali kabakoma min b’a jira ko jamana ka wari falenfalen hakɛ bɛ tali kɛ petoroli sɔngɔ jiginni na min bɛ kɛ diɲɛ suguba kɔnɔ, o ye Risi wari falen hakɛ ye ni Ameriki dɔrɔmɛ ye.

Jagokɛlaw ka balansi ɲuman kan

Jago balansi ɲuman (walima min bɛ baara kɛ) bɛ na ni dɔ farali ye jamana wɛrɛw ka wari sɔrɔli kan, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Ameriki dɔrɔmɛ, jamana sugu la. O de kosɔn, ni jamana wari sɔrɔta hakɛ bɛ to senna, jamana wari falen hakɛ bɛ wuli. O ka ɲi jagokɛlaw ni jamana ka baarakɛnafolo ma, nka yala a ka ɲi sɔrɔko bɛɛ ma ani jamana jamanadenw ma wa? Ayi. Tiɲɛ ye ko ruble wari falenfalen hakɛ caman (n’an ye ko in sɛgɛsɛgɛ Irisi misali kan) o bɛ nafa caman lase jamanaden fanba ma ani fɛnw donbagaw ma. Ruble wari falenfalen hakɛ caman bɛ na ni dɔ farali ye fɛnw bɛɛ musaka kan minnu bɛ don jamana kɔnɔ. Jamana minnu na i n’a fɔ Irisi, don o don fɛnw yɔrɔba dɔ bɛ don yɔrɔ minnu na, a nafa ka bon kosɛbɛ ka balansi sɔrɔ ani ka dɔrɔmɛ to dan dɔw kɔnɔ. Jagokɛlaw ka balansi ɲuman misali dɔ. Balance positif ye dɔrɔmɛ 50 000 ye:

Export, Ameriki dɔrɔmɛ	Import, Ameriki dɔrɔmɛw
100 000 ye	50 000 ye

Mun de bɛ diɲɛ waribonbaw hakɛw jira?

Jamana minnu ka wariw b wariko sabatilen duuru la diɲɛ kɔnɔ, olu bɛ danfaraba la sɔrɔko hakɛ, dugukoloko ani sigidako-sɔrɔko siratigɛ la. O de kama, jamana ka wari falenfalen hakɛ bɛ nɔ bila fɛn suguya caman na.

Ameriki dɔrɔmɛ

Fɛn minnu bɛ nɔ bila Ameriki dɔrɔmɛ sɔngɔ la, olu bɛ se ka tila kuluba saba ye:

Ameriki wariko politiki, min bɛ kɛ ni Fɛdɛrali Reserve System (FRS) ye.
Ko minnu bɛ tali kɛ jamana kɔnɔko ni sɔrɔko ni politikiko la. O taamasiyɛn suguw, misali la, kunnafoniw bɛ sɔrɔ PIB bonya kan, izini ni musakabɔlanw sɔngɔ jiralanw, ani wariko jiralan caman wɛrɛw. Politiki taabolo (misali la, kalataw) walima fanga juguba ko kɛlenw (misali la, san 2001 sɛtanburukalo tile 11 kasaara) bɛ nɔ bila Ameriki dɔrɔmɛ sɔngɔko la tigitigi.
Ko minnu bɛ kɛ jamana kɔkan politiki la (Amerika sɔrɔdasiw ka baarakɛtaw diɲɛ jamana wɛrɛw la, fanga tiɲɛni jamana minnu bɛ petoroli bɔ, a ɲɔgɔnnaw).

dɔrɔmɛ kelen

Euro ye

Euro ka wari falenfalen hakɛ ni diɲɛ wariba dɔw bɛ nɔ bila ninnu na:

Yɛlɛma don tɔnɔ hakɛ la Erɔpu Banki Sentɛrɛli fɛ, n’o ye. Erɔpu jago bankiw bɛ juru don hakɛ min na.
Erɔpu sɔrɔko cogoya – euro bɛ bonya ni EU sɔrɔko bɛ bonya. O bɛ jira sɔrɔkoba jiralanw caman yeli la : PIB bonya, baarakɛbaliya dɔgɔyali, izini sɛnɛko ni jagokɛlaw ka baara kɛcogo jiralanw caya.
Euro ye wariko minɛnba dɔ ye waridonnaw fɛ, ka fara Ameriki dɔrɔmɛ kan. Ka se hakɛ dɔ ma, euro ye ɲɔgɔndan ye dɔrɔmɛ la. O la, ni fɛn juguw b’a la dɔrɔmɛ la, waridonnaw bɛ ɛrɔ san, ani a kɔfɛ.

GBP ye

Angletɛri pound ye wari sabanan ye min bɛ jago ani ka wari bila diɲɛ kɔnɔ. Nin fɛn ninnu de bɛ nɔ bila a ka taamacogo la:

Dugu kɔnɔ (nafolosɔrɔbaliya, tɔnɔ sɔrɔta ani Angletɛri PIB, jago balansi).
Kɛnɛyako fɛnw ye fɛnw sɔngɔ ye (kɛrɛnkɛrɛnnenya la gazi nafama) ani jago cogoya ni Ameriki ye, Angletɛri ka jagokɛɲɔgɔnba.

Japonkaw ka yen

Japon yen ye wari ye min bɛ se ka wuli ka bɔ a nɔ na, a hakɛ bɛ latigɛ jamana kɔkan wariko suguya la ka kɛɲɛ ni sɔrɔ ni ɲinini ye. Fɛnba minnu bɛ nɔ bila yen wari falenfalen na:

Japon jamana nafolo minisiriso ka jamana kɔkan wariko bolodacogo.
Sɔrɔdasi-politikiko cogoya min bɛ Azi Pasifiki jamanaw na.
Japon ka tɔnbaw ka koɲɛw cogoya (Toyota, Honda, Canon, wdfl).
Balawu minnu kɛra Zapɔn jamana na.

Suwisi ka frank

Suwisi wari ye wari sabatilen dɔ ye diɲɛ kɔnɔ. Laada la, faransi ɲinini bɛ wuli jamanaw ni ɲɔgɔn cɛ jago kɛlɛw senfɛ. Fɛnɲɛnɛmafagalan bɛ nɔ bila fɛnba 2 de la:

Suwisi Banki Sentɛrɛli ka politiki.
Ko min bɛ diɲɛ politiki ni politiki la. Kow cogoya min bɛ Eurozone kɔnɔ, o de bɛ nɔba bila o la.

Irisi ani ruble

A tɛ i n’a fɔ diɲɛ wari 5 reserve ani minnu sabatilen don kosɛbɛ, Risi ruble tɛ se ka waso o sabatili sugu la.

Hali ni jateminɛ ɲumanw kɛra ani ka jateminɛ kɛ fɛn bɛɛ la minnu bɛ se ka kɛ ni u bɛ ruble wari falenfalen hakɛ fɔ, ko dɔ bɛ se ka kɛ tuma bɛɛ min bɛ kɛ politiki, wariko walima sigidako siratigɛ la Irisi jamana na, min bɛna nɔ juguba bila jamana sabatili la wari.

Nka, ni mɔgɔ bɛ ka ɲɛfɔli kɛ, walima n’a fɔra ka ɲɛ, ka ruble wari falen hakɛ fɔ ka kɛɲɛ ni diɲɛ wariba ye, mɔgɔ bɛ se ka sinsin fɛn damadɔw kan minnu bɛ nɔ bila tigitigi ruble wari falen hakɛ la. O fɛnw dɔw ye:

Jagofɛnw sɔngɔw. A fɔlɔ, ninnu ye diɲɛ suguya sɔngɔw ye Risi gazi nafama ni petoroli sɛnɛta la. Ni petoroli sɔngɔ dɔgɔyara, walasa ka baarakɛnafolo sɔrɔta dɛsɛlen in kunbɛn, Irisi Banki Sentɛrɛli bɛ wajibiya ka politiki sirataama ka ruble nafa dɔgɔya.
jamana kɔkan politiki koɲɛw. Ameriki ni Erɔpu tɔnba ye sankɔrɔta minnu kɛ, olu de bɛ nɔ juguba bila ruble wari falenfalen na.
kɔnɔna politiki koɲɛw. Politiki basigibaliya, jamanadenw ka siniɲɛsigi dankarili, dannaya gɛlɛya min bɛ jamana bankiw kan, o bɛ kɛ sababu ye ka dɔ fara jamana wɛrɛw ka wari sanni hakɛ kan ani ka ruble bin.
Risi ka tɔnw ka wari sarataw ka di jamana wɛrɛw ka jurudonnaw ma walima ka dividends sara. Ka kɛ sababu ye ka dɔ fara jamana wɛrɛw ka wari ɲinini kan.
Sanni min bɛ kɛ jamana wɛrɛw ka waridonnaw fɛ Risi jamana ka jurudonnaw ka juruw la minnu bɛ bɔ Ameriki dɔrɔmɛ la.

Rublew

Balannako wari falen-falen hakɛ

Fɛn dɔ sɔngɔko taabolo la, fɛɛrɛ fila bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ minnu tɛ kelen ye: feerekɛla ka baara ye k’a feere sɔngɔ gɛlɛn na, sannikɛla ka baara ye k’a san sɔngɔ gɛlɛn na. Yɔrɔ min na fɛnw sɔrɔli ni ɲinini bonya bɛ bɛn ɲɔgɔn ma, balannako sɔngɔ bɛ se ka sɔrɔ, o kɔrɔ ye ko o sɔngɔ sugu min na feerekɛlaw tɛna fɛn walima baarakɛminɛnw sɔrɔ minnu ma feere, wa sannikɛlaw bɛna wariko bɛɛ musaka fɛnw (baarakɛminɛnw) wajibiyalenw sanni na ). Dunanw ka wariko suguya la, a bɛ se ka kɛ fana ka balannako dɔ sigi sen kan. O ye jamana wari hakɛ ye, min sigilen don jago balansi zeru la, n’o ye ni jagofɛnw ni fɛnw dontaw nafa bɛ bɛn ɲɔgɔn ma. O hukumu kɔnɔ, sɔrɔ ni ɲinini hakɛ min bɛ jamana kɔkan wariko sugu la, o bɛna se a balannako ma.

Sisan sɔrɔkoba jiralanw Irisi jamana na ani u ni ruble wari falen hakɛ cɛsira

Risi sɔrɔko jɔli hidrɔkarbɔnw bɔli la jamana kɔkan, o ye Risi bi sɔrɔko gɛlɛyabaw dɔ ye. Risi fanga sɔrɔyɔrɔw ɲinini min bɛ ka dɔgɔya, o hukumu kɔnɔ, sankɔrɔta min bɛ kɛ Risi ka tɔnw kan ani petoroli, petoroli ani gazi barili kelen sɔngɔw dɔgɔyali ye dɔ fara a kan.

Petoroli ni gazi sɔrɔta hakɛ min tun bɛ Risi jamana ka baarakɛnafolo la san 2020 tilancɛ fɔlɔ kɔnɔ, o kɛra 29% dɔrɔn ye.Nin ye sɔrɔw jigincogo ye min bɔra petoroli ni gazi feereli la san 20 tɛmɛnenw kɔnɔ, n’o kɛra o sɔrɔw niyɔrɔ ye san 20 kɔnɔ Irisi jamana ka baarakɛnafolo tun bɛ bɔ 36% na ka se 51% ma.

Risi jamana ka nafolo minisiriso ka hakilisigiw fɛ, Irisi bɛ se ka balo o petoroli sɔngɔ suguw la san damadɔ wɛrɛ kɔnɔ k’a sababu kɛ wariko bolofara dalajɛlen ye. Kisili ka bɔ sisan ko la, o ye ruble nafa dɔgɔyali ye dɔɔnin dɔɔnin (nafa dɔgɔyali) ka kɛɲɛ ni Ameriki dɔrɔmɛ ni diɲɛ wari wɛrɛw ye. Kabini san 2020 zanwuyekalo tile fɔlɔ, warijɛ sɔngɔ jiginna ni Ameriki dɔrɔmɛ ye ka bɔ 61 na ka se 75 ma. A jɛlen don ko sisan, petoroli sɔngɔ dɔgɔyali cogoya la, rubɛl binni bɛna taa ɲɛ : nin ye sira dɔ ye min bɛ se ka kɛ sababu ye ka Irisi jamana ka baarakɛnafolo yɔrɔ dɔ dɔgɔyali kunbɛn.

Ka fɛnw falenfalenni kɛ

Ka wari falenfalen hakɛw fɔ ka ɲɛ, o ye baara gɛlɛnba ye. Wari sɔngɔ bɛ nɔ bila fɛn caman na minnu cogoya tɛ kelen ye – sɔrɔko, wariko, politiki, sigidako. Nka, fɛɛrɛba 3 bɛ yen minnu bɛ se ka kɛ ka wari falenfalen hakɛ jateminɛ:

jatebɔ – min sinsinnen bɛ jatebɔ misaliw baaracogo kan ;
dɔnnikɛla – min sinsinnen bɛ dɔnnikɛlaw ka jateminɛ n’u ka dantigɛliw kan baara in na ;
complexe – ka fɛɛrɛ fila bɛɛ fara ɲɔgɔn kan.

banki sanfɛla

Nafolo ni sɔngɔ sabatili minɛn min bɛ baara kɛ jamana fanba la jamana mana kɛ min o min ye, o ye banki sanfɛla ye. Banki sanfɛla min bɛ jamana wɛrɛw la, o tɔgɔw tɛ kelen ye (misali la, Ameriki jamana na, o baara ninnu bɛ kɛ Fɛderasiyɔn ka Reserve System fɛ). Banki sanfɛlaw bɛ ni fɛɛrɛ suguya caman ye u ka minɛnw kɔnɔ walasa ka nɔ bila wari falenfalen na: jamana kɔkan wariko dontaw, wariko bɔli ani fɛn damadɔ wɛrɛw.

Wari bolofaraw

Dunanw ka wariko bolodacogo ye fɛɛrɛ ye min bɛ kɛ ka jamana ka wari falenfalen hakɛ Changer, Banki Sentɛrɛli bɛ baara kɛ ni min ye. Ka da Banki Sentɛrɛli ka laɲiniw kan, walew bɛ na ni jamana wari hakɛ dɔgɔyali ye ka kɛɲɛ ni diɲɛ waribonbaw ye, walima a caya.

Interventions bɛ kɛ ni jamana wɛrɛw ka wari dicogo ɲuman ye jamana wɛrɛw ka wariko sugu la.

Walasa ka dɔ bɔ nafolosɔrɔbaliya la ani ka fɛnw sɔngɔ dɔgɔya fɛnw na minnu bɛ na jamana kɔnɔ, Banki Sentɛrɛli bɛ ka politiki sirataama walasa ka jamana ka wari fanga bonya (depreciate). Ni wari nafa dɔgɔyali (wari falenfalen hakɛ cayalenba), kɔsegin taabolo bɛ kɛ, nka o waati kelen na, jagokɛlaw ka sɔrɔ bɛ bonya, o min nafa ka bon kɛrɛnkɛrɛnnenya la sɔrɔko la min ɲɛsinnen bɛ jagokɛlaw ma.

Wari koɲɛ

Banki sanfɛla bɛ se ka nɔba bila jamana wari falenfalen na wari bɔli fɛ. Wari bɔli ye warijɛ tɛ minnu na (kɛrɛnkɛrɛnnenya la) ani warijɛ nafolo bilali ye ka taa u yɛrɛ la.
Ka fɛnw falen-falen

A ka c’a la, fɛnw bɔli min tɛ warijɛ ye, o bɛ kɛ ni jurudon ye jago bankiw ma, warijɛ – ni “imprimante” dɔ daminɛni ye.

Irisi jamana na, Banki Sentɛrɛli ye jamana wɛrɛw ka wari min sɔrɔ, o bɛ lajɛ sanu ni jamana wɛrɛw ka warimarayɔrɔw la, wa a bɛ kɛ ka ruble wari hakɛ ladilan. Ni a ka kan ka dɔ fara ruble nafa kan Ameriki dɔrɔmɛ kan, Banki Sentɛrɛli bɛ daminɛ ka dɔrɔmɛw feere ni timinandiya ye, dɔrɔmɛ minnu dalajɛlen don reservew kɔnɔ.

Jigitigɛ hakɛ (refinancement taux) .

Nafolosɔrɔsiraw seginni hakɛ ye tɔnɔ ye, Banki Sentɛrɛli bɛ juru don jago bankiw la ni min ye. Nin wari falenfalen hakɛ bɛ labɛn Banki Sentɛrɛli fɛ, ka fara wariko seginni hakɛ kan. Ni jigitigɛ hakɛ wuli walima ka jigin, Banki Sentɛrɛli bɛ warijɛ fu hakɛ latigɛ ka bɔ bankiw la, o min bɛ nɔ bila tigitigi jamana wari sɔrɔta hakɛ la jamana kɔkan wariko sugu la.

Baara minnu bɛ tali kɛ jamana ka juruw wajibiyalenw na

Ruble wari falenfalen hakɛ bɛ nɔ bila jamana ka juru suguya la. Investisseurs, hali banki kɛrɛnkɛrɛnnenw, bɛ jamana wɛrɛw ka wari ni gɔfɛrɛnaman ka juruw wajibiyalenw ka wariko jatigɛ jateminɛ ani k’u suma ɲɔgɔn na, ka nafolodonminɛn sugandi min bɛ nafa caman lase mɔgɔ ma. Tiɲɛ na, nin wariko minɛn fila ninnu ye ɲɔgɔndan ye : ni gɔfɛrɛnaman ka juruw wajibiyalenw nafa hakɛ dɔgɔyara, waridonnaw bɛ taa jamana wɛrɛw ka wari la, ani a kɔfɛ.

Nizɛri wari bɛ nɔ min bila diɲɛ wariw la

Nizɛri wari ye wari ye min bɛ sɔrɔ jamana wari la, wa a bɛ mara ɛntɛrinɛti kunnafonidilanw dɔrɔn de kan. Wari nizɛri misaliw ye Webmoney, PayPal, Yandex wari, ani ɛntɛrinɛti wari saracogo wɛrɛw ye. Wari virtuel – kriptowariw – bɛ se ka jate kulu danfaralen ye. Cryptocurrencies bɛ bɔ ɛntɛrinɛti dɔrɔn de kan, wa u tɛ tali kɛ jamana ka wariko siratigɛ la cogo si la, bawo u bɛ sugandi unit wɛrɛw la – bitcoins. Nizɛri wariko siratigɛ tɛ nɔba bila wari falenfalen na.

Fɛn wɛrɛw ka nɔ bilali

O wari falenfalen hakɛ bɛ nɔ bila hakili ta fan fɛ ko kɛlenw na, fanga jugu ani balawu suguya caman. Hakilila-ko minnu bɛ yen, olu dɔw ye jamanadenw ka dannaya ye wari kɛrɛnkɛrɛnnen dɔ la. Ni dɔ farala jamana wɛrɛw ka wari kɛrɛnkɛrɛnnen dɔ ɲinini kan, o b’a jira ko dannaya tɛ jamana ka wari la. Bi diɲɛ sɔrɔko la, wari falenfalen bɛ nɔ bila fɛn caman na: sɔrɔko, wariko, sigida-politiki ani fɛn caman wɛrɛw. O kow faralen ɲɔgɔn kan, u bɛ jamana wari nafa jira. Jamana wari falenfalen hakɛ, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Risi waribon, o bɛ jira tigitigi mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ka jogo ɲuman n’a ka ɲɛnamaya kɛcogo la, min sigilen bɛ Irisi jamana na.

Fɛn minnu bɛ nɔ bila wari falenfalen na

Exchange rate – o ye mun ye ?