عوامل موثر بر نرخ ارز

در اقتصاد جهانی تصور کشوری بدون تجارت بین المللی غیرممکن است. برای انجام این کار، واحد پولی هر ایالت باید متناسب با واحد پول سایر ایالت ها باشد. مکانیزم اندازه گیری ارزش پول ملی در مقایسه با سایر ارزها نرخ مبادله ای است که عوامل زیادی بر آن تأثیر می گذارد.

نرخ ارز – چیست؟

نرخ مبادله (یا نرخ مبادله) واحد پول یک ایالت است که با پول ملی کشور دیگر اندازه گیری می شود. روبل روسیه، دلار آمریکا، ین ژاپن همگی نمونه هایی از ارزهای ملی هستند. وقتی می شنویم که نرخ تبدیل دلار به N روبل رسیده است، این ارزش روبل روسیه است که در واحد پول ملی ایالات متحده بیان می شود. نمایش نرخ ارز فقط برای یک تاریخ معین معنای کاربردی دارد. روز بعد، یک هفته یا یک ماه بعد، نرخ ارز ممکن است به طور قابل توجهی تغییر کند و این اطلاعات در حال حاضر ارتباط خود را از دست می دهد.

عوامل موثر بر نرخ ارز

نرخ ارز به دو صورت بازاری یا غیر بازاری قابل تعیین است. در حالت اول، نرخ بر اساس بازار شکل می گیرد و به عرضه و تقاضای ارز بستگی دارد. در مورد دوم، نرخ توسط دولت بر اساس قانون تعیین می شود.

بازار

نرخ ارز در شرایط بازار بر اساس نسبت عرضه و تقاضا برای ارز کشور تعیین می شود. نرخ مبادله هر کشوری در جهان معمولاً روی 5 ارز اصلی جهان تنظیم می شود که پایدارترین ارز در یک دوره زمانی طولانی است. آی تی:

• دلار آمریکا؛
• یورو؛
• پوند انگلیس؛
• ین ژاپن؛
• فرانک سوئیس

مکانی که فروشندگان و خریداران ارز با یکدیگر تعامل دارند، صرافی نامیده می شود. صرافی جایی است که طبق قوانین عرضه و تقاضا، منصفانه ترین قیمت، در مورد ما، قیمت پول ملی در آن شکل می گیرد.

بزرگترین صرافی در فدراسیون روسیه صرافی بین بانکی مسکو (MICEX) است.

تقاضا برای پول ملی در بورس ارز چگونه شکل می گیرد؟ فرض کنید فضای سرمایه گذاری مطلوبی در کشور ایجاد شده است و سرمایه گذاران خارجی حاضرند سرمایه خود را برای افتتاح صنایع جدید یا توسعه صنایع موجود سرمایه گذاری کنند. برای تولید، خرید ماشین آلات، تجهیزات، یافتن محل، پرداخت حقوق به کارکنان و پرداخت مالیات – همه به پول ملی ضروری است.

برای اجرای این طرح سرمایه گذاران با تمایل به خرید پول ملی این کشور به بورس می آیند. تقاضا برای پول ملی افزایش می یابد و بر همین اساس نرخ این ارز نیز افزایش می یابد.

نمونه هایی از تغییرات نرخ برابری پول ملی X در برابر دلار آمریکا بسته به تغییر حجم عرضه دلار و پول ملی در بازار ارز کشور در جدول ارائه شده است.

شاخص	مثال 1	مثال 2	مثال 3	مثال 4	مثال 5	مثال 6
حجم عرضه آمریکا در بازار ارز کشور (به دلار)	5,000,000	2 500 000	10,000,000	5,000,000	5,000,000	5,000,000
حجم عرضه پول ملی در بازار ارز کشور (X)	100 000000	100,000,000	100,000,000	50,000,000	10,000,000	500,000,000
نرخ برابری پول ملی در برابر دلار آمریکا (واحدهای متعارف)	بیست	40	ده	ده	2	100

بانک ها

عملیات مبادله ارزی بانک ها یکی دیگر از عوامل موثر بر نرخ ارز است. مصرف کنندگان اصلی خدمات بانکی برای خرید و فروش ارز، ما شهروندان عادی هستیم. ما ارز سخت می خریم برای:

• سفرهای خارج از کشور؛
• تلاش برای محافظت از پس انداز خود در برابر تورم؛
• انتقال پول به خارج از کشور

نرخ ارز بانک های تجاری برای شهروندان هم با نرخ بازار و هم با نرخ رسمی که توسط بانک های مرکزی کشورهای مختلف تعیین می شود، متفاوت است.
حاشیه (تفاوت) نرخ خرید و فروش ارز، سود بانک ها از معاملات ارزی است. در روسیه، مفاهیم “نرخ رسمی” و “نرخ بازار” در رابطه با دلار آمریکا مشابه است، زیرا نرخ رسمی دلار آمریکا تعیین شده توسط بانک مرکزی روسیه بر اساس معاملات ارز خارجی MICEX برای روز قبل.

با توجه به هزینه بالای فروش ارز توسط بانک ها و پایین بودن نرخ خرید برای شهروندان، خرید آن برای کسب درآمد از تغییر نرخ ارز تقریباً بیهوده است.

نسبت نرخ رسمی مبادله روبل و نرخ خرید و فروش بانک های تجاری در جدول نشان داده شده است.

نرخ رسمی مبادله دلار آمریکا در برابر روبل	نرخ خرید دلار آمریکا توسط بانک تجاری	نرخ فروش دلار آمریکا توسط یک بانک تجاری
75.4	74	77.7

تراز تجاری

تراز تجاری تفاوت بین بیان کل کالاهای وارداتی به کشور (واردات) و بیان کل کالاهای صادر شده به خارج از کشور (صادرات) است. بر این اساس تراز تجاری می تواند مثبت (صادرات غالب) یا منفی (غلبه واردات) باشد. تراز تجاری عامل بسیار مهمی در تعیین نرخ ارز ملی است. نمونه ای از تراز تجاری منفی. موجودی منفی 25000 دلار:

صادرات، دلار آمریکا	واردات، دلار آمریکا
100000	125000

در کشورهایی که سهم قابل توجهی از صادرات هیدروکربن یا سایر کالاها دارند، نرخ ارز ملی به طور مستقیم به تراز تجاری (تفاوت بین صادرات و واردات) بستگی دارد. اگر درآمد ارزی افزایش یابد، نرخ ارز ملی نیز افزایش می یابد. نمونه بارز وابستگی نرخ ارز ملی به نوسانات قیمت نفت که در بازار بین المللی رخ می دهد، نرخ مبادله روبل روسیه در برابر دلار آمریکا است.

در تراز تجاری مثبت

تراز تجاری مثبت (یا فعال) منجر به افزایش عرضه ارز خارجی، عمدتاً دلار آمریکا، در بازار ملی می شود. در نتیجه با حجم ثابت عرضه پول ملی، نرخ ارز ملی افزایش می یابد. این برای صادرکنندگان و بودجه کشور خوب است، اما آیا برای کل اقتصاد و شهروندان کشور مفید است؟ خیر واقعیت این است که نرخ بالای مبادله روبل (اگر وضعیت را به عنوان مثال روسیه تحلیل کنیم) هم برای اکثریت جمعیت کشور و هم برای واردکنندگان بسیار مضر است. نرخ بالای مبادله روبل منجر به افزایش قیمت تمام کالاهای وارداتی می شود. در کشورهایی مانند روسیه که بخش قابل توجهی از کالاهای روزمره وارد می شود، حفظ تعادل و حفظ دلار در محدوده خاصی بسیار مهم است. نمونه ای از تراز تجاری مثبت. موجودی مثبت 50000 دلار:

صادرات، دلار آمریکا	واردات، دلار آمریکا
100000	50000

چه چیزی نرخ ارزهای اصلی جهان را تعیین می کند؟

کشورهایی که واحد پول آنها جزو پنج ارز باثبات در جهان است، از نظر حجم اقتصادی، موقعیت جغرافیایی و اجتماعی-اقتصادی تفاوت قابل توجهی دارند. بنابراین نرخ ارزهای ملی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد.

دلار آمریکا

عوامل موثر بر نرخ دلار آمریکا را می توان به سه گروه بزرگ تقسیم کرد:

1. سیاست پولی ایالات متحده، توسط سیستم فدرال رزرو (FRS) انجام می شود.
2. وقایع مربوط به اوضاع داخلی اجتماعی-اقتصادی و سیاسی کشور. برای مثال، چنین شاخص‌هایی شامل داده‌های مربوط به رشد تولید ناخالص داخلی، شاخص‌های قیمت صنعتی و مصرف‌کننده و بسیاری دیگر از شاخص‌های مالی است. فرآیندهای سیاسی (مثلاً انتخابات) یا شرایط فورس ماژور در مقیاس بزرگ (مثلاً فاجعه 11 سپتامبر 2001) مستقیماً بر نرخ دلار آمریکا تأثیر می گذارد.
3. رویدادهای سیاست خارجی (عملیات نظامی آمریکا در سایر کشورهای جهان، کودتا در کشورهای تولیدکننده نفت و غیره).

یورو

نرخ مبادله یورو در برابر ارزهای اصلی جهان تحت تأثیر موارد زیر است:

1. تغییر در نرخ بهره توسط بانک مرکزی اروپا، یعنی. نرخی که بانک های تجاری اروپایی با آن اعتبار می کنند.
2. وضعیت اقتصاد اروپا – یورو با رشد اقتصاد اتحادیه اروپا رشد می کند. این در تغییر شاخص های اقتصاد کلان بیان می شود: رشد تولید ناخالص داخلی، کاهش بیکاری، افزایش شاخص های تولید صنعتی و فعالیت تجاری.
3. یورو در کنار دلار آمریکا یکی از ابزارهای ارزی اصلی برای سرمایه گذاران است. تا حدودی یورو رقیب دلار است. بنابراین با تغییرات منفی دلار، سرمایه گذاران یورو را خریداری می کنند و بالعکس.

پوند

پوند انگلیس سومین ارز پرمعامله و سرمایه گذاری در جهان است. عوامل زیر بر روند آن تأثیر می گذارد:

1. داخلی (تورم، نرخ بهره و تولید ناخالص داخلی بریتانیا، تراز تجاری).
2. عوامل خارجی قیمت کالاهای طبیعی (عمدتا گاز طبیعی) و وضعیت تجارت با ایالات متحده، شریک تجاری اصلی بریتانیا است.

ین ژاپن

ین ژاپن یک ارز قابل تبدیل آزاد است که نرخ آن در بازار ارز مطابق با عرضه و تقاضا تعیین می شود. عوامل اصلی که بر نرخ ین تاثیر می گذارد:

1. مداخلات ارزی وزارت دارایی ژاپن.
2. وضعیت نظامی-سیاسی کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه.
3. وضعیت امور بزرگترین شرکت های ژاپنی (تویوتا، هوندا، کانن و غیره).
4. بلایای طبیعی در ژاپن

فرانک سوئیس

واحد پول سوئیس یکی از باثبات ترین ارزهای دنیاست. تقاضا برای فرانک به طور سنتی در طول جنگ های تجاری بین کشورها افزایش می یابد. نرخ ارز تحت تأثیر 2 عامل اصلی است:

1. سیاست بانک مرکزی سوئیس
2. وضعیت در سیاست و سیاست جهانی. وضعیت در منطقه یورو بیشترین تأثیر را دارد.

روسیه و روبل

برخلاف 5 ارز ذخیره و باثبات ترین ارز جهان، روبل روسیه نمی تواند از چنین ثباتی ببالد.

با وجود مثبت ترین پیش بینی ها و در نظر گرفتن همه عوامل ممکن هنگام پیش بینی نرخ روبل، رویدادی با ماهیت سیاسی، مالی یا اجتماعی-اقتصادی همیشه می تواند در روسیه رخ دهد که بیشترین تأثیر منفی را بر ثبات ملی خواهد داشت. واحد پول.

با این حال، هنگام پیش‌بینی، یا بهتر است بگوییم، پیش‌بینی نرخ مبادله روبل در برابر ارزهای اصلی جهان، می‌توان روی تعدادی از عواملی تمرکز کرد که تأثیر مستقیمی بر نرخ تبدیل روبل دارند. این عوامل عبارتند از:

1. قیمت کالاها. اول از همه، اینها قیمت های بازار جهانی گاز طبیعی و نفت خام روسیه است. با کاهش قیمت نفت، برای جبران کسری درآمدهای بودجه، بانک مرکزی روسیه مجبور است سیاست کاهش ارزش روبل را دنبال کند.
2. عوامل سیاست خارجی تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بیشترین تاثیر منفی را بر نرخ روبل دارد.
3. عوامل سیاسی داخلی بی ثباتی سیاسی، عدم اطمینان از آینده در بین شهروندان، بحران اعتماد در سیستم بانکی کشور باعث افزایش حجم خرید ارز و سقوط روبل می شود.
4. پرداخت های شرکت های روسی به طلبکاران خارجی یا پرداخت سود سهام. باعث افزایش تقاضا برای ارز خارجی شود.
5. خرید اوراق قرضه وام فدرال روسیه به دلار آمریکا توسط سرمایه گذاران خارجی.

نرخ ارز تعادلی

در فرآیند قیمت گذاری یک محصول، دو رویکرد متضاد با هم برخورد می کنند: وظیفه فروشنده این است که آن را تا حد امکان گران بفروشد، وظیفه خریدار این است که آن را تا حد امکان ارزان بخرد. در نقطه ای که حجم عرضه و تقاضا برابر باشد، قیمت تعادلی حاصل می شود، یعنی به قیمتی که فروشندگان کالا یا خدمات فروخته نشده ای نداشته باشند و خریداران تمام منابع مالی خود را صرف خرید کالاهای (خدمات) مورد نیاز کنند. ). در بازار ارز نیز امکان شکل گیری نرخ ارز تعادلی وجود دارد. این نرخ پول ملی است که در تراز تجاری صفر تعیین می شود، یعنی زمانی که ارزش صادرات و واردات برابر می شود. بر این اساس حجم عرضه و تقاضا در بازار ارز به تعادل خود خواهد رسید.

شاخص های اقتصاد کلان فعلی در روسیه و رابطه آنها با نرخ مبادله روبل

وابستگی اقتصاد روسیه به صادرات هیدروکربن یکی از مشکلات کلیدی اقتصاد مدرن روسیه است. در شرایط کاهش تقاضا برای منابع انرژی روسیه، اعمال تحریم ها علیه شرکت های روسی و کاهش قیمت هر بشکه نفت، نفت و گاز وابستگی بیشتر شده است.

سهم درآمدهای نفت و گاز از بودجه روسیه در نیمه اول سال 2020 تنها 29 درصد بوده است. بودجه روسیه بین 36 تا 51 درصد بود.

با توجه به تضمین های وزارت دارایی فدراسیون روسیه، روسیه به دلیل ذخایر مالی انباشته شده می تواند چندین سال دیگر با چنین قیمت نفت زندگی کند. نجات از وضعیت فعلی کاهش تدریجی ارزش روبل (کاهش ارزش) روبل در برابر دلار آمریکا و سایر ارزهای جهانی است. از اول ژانویه 2020، نرخ مبادله روبل در برابر دلار آمریکا از 61 روبل به 75 روبل کاهش یافته است. بدیهی است که در شرایط فعلی پایین بودن قیمت نفت، سقوط روبل ادامه خواهد داشت: این یکی از راه‌های جبران کاهش بخش درآمدی بودجه روسیه است.

پیش بینی نرخ ارز

پیش بینی دقیق نرخ ارز کار بسیار دشواری است. نرخ ارز تحت تأثیر عوامل بسیاری با ماهیت های مختلف – اقتصادی، مالی، سیاسی، اجتماعی است. با این حال، 3 روش اصلی برای ارزیابی حرکت نرخ ارز وجود دارد:

• ریاضی – بر اساس استفاده از مدل های ریاضی؛
• متخصص – بر اساس ارزیابی و نتیجه گیری کارشناسان در صنعت؛
• پیچیده – ترکیب هر دو روش.

بانک مرکزی

ابزار حفظ ثبات مالی و قیمتی که در اکثر کشورها بدون در نظر گرفتن دولت عمل می کند، بانک مرکزی است. بانک مرکزی در کشورهای مختلف ممکن است نام های متفاوتی داشته باشد (به عنوان مثال، در ایالات متحده، این وظایف توسط سیستم فدرال رزرو انجام می شود). بانک‌های مرکزی مکانیسم‌های مختلفی برای تأثیرگذاری بر نرخ ارز در زرادخانه خود دارند: مداخلات ارزی، انتشار پول و تعدادی دیگر.

مداخلات ارزی

مداخله ارزی روشی برای تغییر نرخ ارز ملی مورد استفاده بانک مرکزی است. بسته به اهداف بانک مرکزی، مداخلات منجر به کاهش ارزش پول ملی نسبت به ارزهای اصلی جهان و یا افزایش آن می شود.

مداخلات از طریق عرضه فعال ارز در بازار ارز صورت می گیرد.

بانک مرکزی برای کاهش تورم و کاهش قیمت کالاهای وارداتی، سیاست تقویت پول ملی (کاهش ارزش) را در پیش گرفته است. با کاهش (افزایش نرخ ارز) ارز، روند معکوس رخ می دهد، اما در عین حال، درآمد صادرکنندگان رشد می کند که برای اقتصاد صادرات محور اهمیت ویژه ای دارد.

مسئله پول

بانک مرکزی می تواند از طریق انتشار پول بر نرخ ارز ملی تاثیر بسزایی داشته باشد. انتشار پول عبارت است از انتشار وجوه غیر نقدی (عمدتاً) و نقدی در گردش.

انتشار غیر نقدی معمولاً با اعطای وام به بانک های تجاری انجام می شود، پول نقد – با راه اندازی یک “مطبوعات چاپ”.

در روسیه، ارز خارجی خریداری شده توسط بانک مرکزی در ذخایر طلا و ارز انباشته می شود و برای تعدیل نرخ روبل استفاده می شود. اگر لازم باشد ارزش روبل در برابر دلار آمریکا افزایش یابد، بانک مرکزی شروع به فروش فعال دلارهای انباشته شده در ذخایر می کند.

نرخ تنزیل (نرخ تامین مالی مجدد)

نرخ ریفاینانس نرخ بهره ای است که بانک مرکزی با آن به بانک های تجاری وام می دهد. نرخ ارز توسط بانک مرکزی تنظیم می شود، از جمله با استفاده از نرخ ریفاینانس. بانک مرکزی با افزایش یا کاهش نرخ تنزیل، میزان نقدینگی آزاد بانک ها را تعیین می کند که به طور مستقیم بر میزان عرضه پول ملی در بازار ارز تأثیر می گذارد.

عملیات مربوط به تعهدات بدهی ملی

نرخ تبدیل روبل تحت تأثیر بازار بدهی کشور است. سرمایه گذاران از جمله بانک های خصوصی با انتخاب سودآورترین ابزار سرمایه گذاری، جذابیت سرمایه گذاری ارز خارجی و بدهی های دولتی را ارزیابی و مقایسه می کنند. در واقع، این دو ابزار سرمایه گذاری رقیب یکدیگر هستند: زمانی که سطح بازده تعهدات بدهی دولت کاهش می یابد، سرمایه گذاران به سمت ارز خارجی می روند و بالعکس.

تاثیر پول دیجیتال بر ارزهای جهانی

پول دیجیتال ارزی است که به واحد پول ملی برمی‌گردد و فقط در رسانه‌های الکترونیکی ذخیره می‌شود. نمونه هایی از پول دیجیتال عبارتند از Webmoney، PayPal، Yandex money و سایر سیستم های پرداخت الکترونیکی. پول مجازی – ارزهای دیجیتال – را می توان به عنوان یک دسته جداگانه طبقه بندی کرد. ارزهای رمزنگاری شده فقط در اینترنت منتشر می شوند و به هیچ وجه با سیستم پولی ایالت مرتبط نیستند، زیرا در واحدهای دیگر – بیت کوین نامزد می شوند. سیستم پول دیجیتال تاثیر قابل توجهی بر نرخ ارز ندارد.

تأثیر عوامل دیگر

نرخ ارز متاثر از پدیده های روانی، فورس ماژور و بلایای مختلف است. عوامل روانی شامل اعتماد عمومی به یک ارز خاص است. افزایش تقاضا برای یک ارز خارجی خاص نشان دهنده عدم اعتماد به پول ملی است. در اقتصاد جهانی مدرن، نرخ ارز تحت تأثیر عوامل مختلفی است: اقتصادی، مالی، اجتماعی-سیاسی و تعدادی دیگر. این عوامل روی هم ارزش پول ملی را تعیین می کنند. نرخ مبادله پول ملی، به ویژه روبل روسیه، مستقیماً در کیفیت و استاندارد زندگی هر فردی که در روسیه زندگی می کند منعکس می شود.