ငွေလဲနှုန်းကို ထိခိုက်စေသည့်အချက်များ

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုမရှိသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို စိတ်ကူးကြည့်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရန်၊ မည်သည့်ပြည်နယ်၏ ငွေကြေးယူနစ်သည် အခြားပြည်နယ်များ၏ ငွေကြေးများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိရမည်။ အခြားငွေကြေးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် နိုင်ငံသုံးငွေတန်ဖိုးကို တိုင်းတာသည့် ယန္တရားမှာ အကြောင်းရင်းများစွာဖြင့် လွှမ်းမိုးထားသည့် ငွေလဲနှုန်းဖြစ်သည်။

ငွေလဲနှုန်း – အဲဒါဘာလဲ။

ငွေလဲနှုန်း (သို့မဟုတ် ငွေလဲနှုန်း) သည် ပြည်နယ်တစ်ခု၏ ငွေကြေးဖြစ်ပြီး အခြားပြည်နယ်တစ်ခု၏ နိုင်ငံတော်သုံးငွေဖြင့် တိုင်းတာသည်။ ရုရှားရူဘယ်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ၊ ဂျပန်ယန်းတို့သည် နိုင်ငံသုံးငွေကြေးများ၏ ဥပမာများဖြစ်သည်။ ဒေါ်လာလဲလှယ်နှုန်းသည် N ရူဘယ်သို့ ပမာဏဖြစ်သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ကြားသိရသောအခါ၊ ၎င်းသည် US နိုင်ငံသုံးငွေကြေးဖြင့် ဖော်ပြထားသော ရုရှားရူဘယ်တန်ဖိုးဖြစ်သည်။ ငွေလဲနှုန်းကိုပြသခြင်းသည် သတ်မှတ်ထားသောရက်စွဲတစ်ခုအတွက်သာ လက်တွေ့ကျသောအဓိပ္ပာယ်ရှိသည်။ နောက်တစ်နေ့၊ တစ်ပတ် သို့မဟုတ် တစ်လအကြာတွင်၊ ငွေလဲနှုန်းသည် သိသိသာသာ ပြောင်းလဲနိုင်ပြီး၊ ဤအချက်အလက်သည် ၎င်း၏ ဆက်စပ်မှုကို ဆုံးရှုံးနေပြီဖြစ်သည်။

ငွေလဲနှုန်းကို ထိခိုက်စေသည့်အချက်များ

ငွေလဲနှုန်းကို စျေးကွက် သို့မဟုတ် စျေးကွက်မဟုတ်သော နည်းလမ်းနှစ်မျိုးဖြင့် ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။ ပထမအခြေအနေတွင်၊ နှုန်းသည် စျေးကွက်အခြေခံပေါ်တွင် ဖွဲ့စည်းထားပြီး ငွေကြေးအတွက် ထောက်ပံ့မှုနှင့် ဝယ်လိုအားအပေါ် မူတည်ပါသည်။ ဒုတိယအခြေအနေတွင်၊ နိုင်ငံတော်က ဥပဒေပြုရေးအခြေခံဖြင့် နှုန်းထားသတ်မှတ်သည်။

စျေးကွက်

စျေးကွက်အခြေအနေများတွင် ငွေလဲနှုန်းကို နိုင်ငံ၏ငွေကြေးအတွက် ရောင်းလိုအားနှင့် ဝယ်လိုအားအချိုးဖြင့် ဆုံးဖြတ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သည့်နိုင်ငံမဆို ငွေလဲနှုန်းကို အများအားဖြင့် ကမ္ဘာ့ငွေကြေး ၅ မျိုးအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး အချိန်ကြာမြင့်စွာ အတည်ငြိမ်ဆုံးဖြစ်သည်။ ၎င်း-

• အမေရိကန် ဒေါ်လာ;
• ယူရို;
• အင်္ဂလိပ်ပေါင်စတာလင်;
• ဂျပန်ယန်း;
• ဆွဇ်ဇာလန်။

ငွေကြေးရောင်းချသူများနှင့် ဝယ်ယူသူများ အပြန်အလှန် ဖလှယ်သည့်နေရာကို ငွေကြေးလဲလှယ်ခြင်းဟုခေါ်သည်။ လဲလှယ်မှုသည် ရောင်းလိုအားနှင့် ဝယ်လိုအား ဥပဒေများနှင့်အညီ အမျှတဆုံးသောစျေးနှုန်းကို ပေါ်ပေါက်စေသည့် နေရာဖြစ်ပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ အခြေအနေတွင်၊ နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ဈေးနှုန်းဖြစ်သည်။

ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းတွင် အကြီးဆုံးငွေကြေးလဲလှယ်မှုမှာ Moscow Interbank Currency Exchange (MICEX) ဖြစ်သည်။

ငွေကြေးလဲလှယ်မှုတွင် နိုင်ငံတော်သုံးငွေ၏ လိုအပ်ချက်သည် မည်သို့ရှိသနည်း။ နိုင်ငံအတွင်း ကောင်းမွန်သော ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ရာသီဥတုကို ဖန်တီးထားပြီ ဆိုပါစို့၊ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူများသည် စက်မှုလုပ်ငန်းသစ်များ ဖွင့်လှစ်ရန် သို့မဟုတ် ရှိပြီးသား လုပ်ငန်းများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ၎င်းတို့၏ အရင်းအနှီးကို ရင်းနှီးမြုပ်နှံရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ ဆိုပါစို့။ ထုတ်လုပ်မှုအတွက်၊ စက်များ၊ စက်ပစ္စည်းများဝယ်ယူရန်၊ အဆောက်အအုံများကို ရှာဖွေရန်၊ ဝန်ထမ်းများအား လစာပေးဆောင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတော်သုံးငွေဖြင့် အခွန်ပေးဆောင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ဤအစီအစဥ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် ဤနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သုံးငွေကို ဝယ်ယူလိုသောဆန္ဒဖြင့် စတော့အိတ်ချိန်းသို့ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြသည်။ နိုင်ငံသုံးငွေကြေးဝယ်လိုအား တိုးလာသဖြင့် ဤငွေကြေး၏ ငွေလဲနှုန်းလည်း တိုးလာသည်။

ဒေါ်လာ၏ထောက်ပံ့မှုပမာဏနှင့်နိုင်ငံ၏နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုဈေးကွက်ရှိနိုင်ငံသုံးငွေလဲလှယ်နှုန်းပေါ်မူတည်၍အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့်နိုင်ငံတော်ငွေလဲလှယ်နှုန်းပြောင်းလဲမှုများ၏ဥပမာများကိုဇယားတွင်တင်ပြထားသည်။

သတ်မှတ်ချက်	ဥပမာ ၁	ဥပမာ ၂	ဥပမာ ၃	ဥပမာ ၄	ဥပမာ ၅	ဥပမာ ၆
နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရေးဈေးကွက်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ထောက်ပံ့မှုပမာဏ (ဒေါ်လာဖြင့်)၊	၅,၀၀၀,၀၀၀	2 500 000	10,000,000	၅,၀၀၀,၀၀၀	၅,၀၀၀,၀၀၀	၅,၀၀၀,၀၀၀
နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုဈေးကွက်တွင် နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ပံ့ပိုးမှုပမာဏ (X)	100 000000	100,000,000	100,000,000	၅၀,၀၀၀,၀၀၀	10,000,000	500,000,000
အမေရိကန် ဒေါ်လာ (သမားရိုးကျ ယူနစ်) နှင့် နိုင်ငံသုံးငွေ၏ ငွေလဲနှုန်း၊	နှစ်ဆယ်	၄၀	တဆယ်	တဆယ်	၂	၁၀၀

ဘဏ်များ

ဘဏ်များ၏ ငွေလဲခြင်းလုပ်ငန်းသည် ငွေလဲနှုန်းကို ထိခိုက်စေသော အခြားအချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားငွေဝယ်ယူရောင်းချခြင်းအတွက် ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုများကို အဓိကအသုံးပြုသူများသည် ကျွန်ုပ်တို့၊ သာမန်ပြည်သူများဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ခက်ခဲသောငွေကြေးကို ဝယ်ယူသည်-

• နိုင်ငံခြားခရီးစဉ်များ;
• ၎င်းတို့၏ စုဆောင်းငွေများကို ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှ ကာကွယ်ရန် ကြိုးစားခြင်း၊
• နိုင်ငံခြားငွေလွှဲခြင်းများ ပြုလုပ်ခြင်း။

နိုင်ငံသားများအတွက် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်များ၏ ငွေလဲနှုန်းသည် နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ဗဟိုဘဏ်များမှ သတ်မှတ်သည့် တရားဝင်နှုန်းထားနှင့် ဈေးကွက်ပေါက်နှုန်းနှင့် ကွဲပြားသည်။
ငွေကြေးအ ရောင်းအဝယ်နှုန်းများကြား အနားသတ် (ကွာခြားချက်) သည် နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုတွင် ဘဏ်များ၏ အမြတ်ဖြစ်သည်။ ရုရှားတွင်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာနှင့် ဆက်စပ်သော “တရားဝင်နှုန်း” နှင့် “စျေးကွက်နှုန်း” အယူအဆသည် တူညီသောကြောင့် ရုရှားဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်သည့် တရားဝင်အမေရိကန်ဒေါ်လာနှုန်းသည် MICEX ငွေကြေးရောင်းဝယ်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဆုံးဖြတ်သောကြောင့်၊ အရင်နေ့။

ဘဏ်များမှ ငွေကြေးကို ရောင်းချရာတွင် ကုန်ကျစရိတ်ကြီးမြင့်မှုနှင့် နိုင်ငံသားများအတွက် ဝယ်ယူမှုနှုန်း နည်းပါးခြင်းကြောင့်၊ ငွေလဲနှုန်း အပြောင်းအလဲကြောင့် ငွေရှာရန် ၎င်းကို ဝယ်ယူခြင်းသည် အဓိပ္ပါယ်မဲ့လုနီးပါး ဖြစ်နေသည်။

ရူဘယ်၏တရားဝင်ငွေလဲနှုန်းနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်များ၏ ဝယ်ယူမှုနှင့် ရောင်းချမှုနှုန်းအချိုးကို ဇယားတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရူဘယ်နှင့်အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏တရားဝင်ငွေလဲနှုန်း	ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်တစ်ခုမှ အမေရိကန် ဒေါ်လာဖြင့် ဝယ်ယူနှုန်း	ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်က US ဒေါ်လာနှုန်း
၇၅.၄	၇၄	၇၇.၇

ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်

ကုန်သွယ်မှု ချိန်ခွင်လျှာသည် နိုင်ငံတွင်းသို့ တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်စုစုပေါင်း (သွင်းကုန်) နှင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ကုန်ပစ္စည်း စုစုပေါင်း (exports) အကြား ကွာခြားချက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်သည် အပြုသဘော (ပို့ကုန်များသာ) သို့မဟုတ် အနုတ်လက္ခဏာ (သွင်းကုန်များ လွှမ်းမိုးနိုင်သည်)။ ကုန်သွယ်မှုချိန်ခွင်လျှာသည် နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ငွေလဲနှုန်းကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အလွန်အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်သည်။ အနုတ်လက္ခဏာကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်၏ဥပမာ။ အနှုတ်လက်ကျန် $25,000-

ပို့ကုန်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ	သွင်းကုန်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ
100,000	125 000

ဟိုက်ဒရိုကာဗွန် သို့မဟုတ် အခြားကုန်စည်များ တင်ပို့မှုတွင် သိသာထင်ရှားသော ရှယ်ယာပါဝင်သည့် နိုင်ငံများတွင်၊ နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ငွေလဲနှုန်းသည် ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန် (ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန်များအကြား ကွာခြားချက်) ပေါ်တွင် တိုက်ရိုက်မူတည်ပါသည်။ နိုင်ငံခြားငွေရငွေများ တိုးလာပါက နိုင်ငံသုံးငွေ၏ ငွေလဲနှုန်းလည်း တိုးလာသည်။ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်တွင်ဖြစ်ပေါ်နေသောရေနံစျေးနှုန်းအတက်အကျအပေါ်နိုင်ငံတော်ငွေလဲလှယ်နှုန်းအပေါ်မှီခိုနေရခြင်း၏ထင်ရှားသောဥပမာတစ်ခုမှာအမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့်ရုရှားရူဘယ်၏ငွေလဲနှုန်းဖြစ်သည်။

အပြုသဘောဆောင်သောကုန်သွယ်မှုချိန်ခွင်လျှာအပေါ်

အပြုသဘောဆောင်သော (သို့မဟုတ်) ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်သည် နိုင်ငံတော်ဈေးကွက်တွင် အဓိကအားဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာကို နိုင်ငံခြားငွေထောက်ပံ့မှု တိုးလာစေသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ အဆက်မပြတ် ထောက်ပံ့မှုပမာဏနှင့်အတူ နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ငွေလဲနှုန်းသည် မြင့်တက်လာသည်။ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နိုင်ငံ၏ဘတ်ဂျက်အတွက် ကောင်းမွန်သော်လည်း စီးပွားရေးတစ်ခုလုံးနှင့် နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားများအတွက် ကောင်းမွန်ပါသလား။ မရှိ အမှန်မှာ ရူဘယ်၏ မြင့်မားသောငွေလဲနှုန်း (ရုရှားနိုင်ငံကို နမူနာယူကြည့်မည်ဆိုပါက) သည် နိုင်ငံ၏လူဦးရေအများစုနှင့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် အလွန်ဆိုးရွားပါသည်။ ရူဘယ်၏ မြင့်မားသော ငွေလဲနှုန်းသည် သွင်းကုန်အားလုံး၏ ကုန်ကျစရိတ်ကို တိုးမြင့်စေပါသည်။ ရုရှားကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် နေ့စဥ် ကုန်ပစ္စည်းများ၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းကို တင်သွင်းသည့် နိုင်ငံများတွင်၊ ဟန်ချက်ညီစေရန်နှင့် အချို့သော ကန့်သတ်ချက်များအတွင်း ဒေါ်လာကို ထိန်းသိမ်းထားရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ အပြုသဘောဆောင်သောကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်၏ဥပမာ။ အပြုသဘောဆောင်သောလက်ကျန် $50,000-

ပို့ကုန်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ	သွင်းကုန်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ
100,000	၅၀၀၀၀

ကမ္ဘာ့ငွေကြေးကြီးများ၏ နှုန်းထားများကို အဘယ်အရာက ဆုံးဖြတ်သနည်း။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် အတည်ငြိမ်ဆုံးငွေကြေးငါးမျိုးတွင် ပါဝင်သည့်နိုင်ငံများသည် စီးပွားရေးပမာဏ၊ ပထဝီဝင်အနေအထားနှင့် လူမှုစီးပွားအနေအထားအရ သိသိသာသာကွာခြားပါသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံအလိုက် ငွေကြေးလဲလှယ်နှုန်းသည် အမျိုးမျိုးသော အကြောင်းအချက်များကြောင့် လွှမ်းမိုးမှုရှိသည်။

အမေရိကန် ဒေါ်လာ

အမေရိကန် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းကို ထိခိုက်စေသည့် အကြောင်းရင်းများကို အုပ်စုကြီး ၃ ခု ခွဲနိုင်သည်။

1. Federal Reserve System (FRS) မှ ဆောင်ရွက်သော အမေရိကန် ငွေကြေးမူဝါဒ။
2. ပြည်တွင်းပြည်ပ လူမှုစီးပွား နိုင်ငံရေး အခြေအနေများနှင့် ဆက်စပ် ဖြစ်ရပ်များ။ ဥပမာအားဖြင့် ထိုညွှန်းကိန်းများသည် GDP တိုးတက်မှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်၊ စက်မှုနှင့် စားသုံးသူစျေးနှုန်းညွှန်းကိန်းများနှင့် အခြားဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အညွှန်းကိန်းများစွာ ပါဝင်သည်။ နိုင်ငံရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ (ဥပမာ၊ ရွေးကောက်ပွဲများ) သို့မဟုတ် ကြီးမားသော ပြင်းထန်သော အခြေအနေများ (ဥပမာ၊ စက်တင်ဘာ 11၊ 2001 ဖြစ်ရပ်ဆိုး) သည် အမေရိကန် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းကို တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှုရှိပါသည်။
3. နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီတွင် ဖြစ်ရပ်များ (ကမ္ဘာ့အခြားနိုင်ငံများတွင် အမေရိကန်၏ စစ်ဆင်မှုများ၊ ရေနံထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများတွင် အာဏာသိမ်းမှုများ စသည်)။

ယူရို

အဓိကကမ္ဘာ့ငွေကြေးများနှင့် ယူရိုငွေလဲလှယ်နှုန်းသည် အောက်ပါတို့ကြောင့် ထိခိုက်သည်။

1. ဥရောပ ဗဟိုဘဏ်မှ အတိုးနှုန်း အပြောင်းအလဲ၊ i.e. ဥရောပ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဘဏ်များတွင် ငွေစာရင်းသွင်းသည့်နှုန်း။
2. ဥရောပစီးပွားရေးအခြေအနေ – အီးယူစီးပွားရေးကြီးထွားလာသောအခါယူရိုကြီးထွားလာသည်။ ၎င်းကို မက်ခရိုစီးပွားရေးအညွှန်းကိန်းများ အပြောင်းအလဲတွင် ဖော်ပြသည်- GDP တိုးတက်မှု၊ အလုပ်လက်မဲ့ ကျဆင်းမှု၊ စက်မှုကုန်ထုတ်မှု ညွှန်းကိန်းများ တိုးလာခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှု။
3. ယူရိုသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာနှင့်အတူ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအတွက် အဓိက ငွေကြေးတူရိယာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ၊ ယူရိုသည် ဒေါ်လာနှင့် ပြိုင်ဖက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ ဒေါ်လာတန်ဖိုးတွင် အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော အပြောင်းအလဲများဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် ယူရိုငွေကို ဝယ်ယူကြပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့်၊

ဂျီဘီပီ

ဗြိတိန်ပေါင်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက် ရောင်းဝယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု အများဆုံး ငွေကြေးဖြစ်သည်။ အောက်ပါအချက်များသည် ၎င်း၏လမ်းစဉ်ကို လွှမ်းမိုးသည်-

1. ပြည်တွင်း (ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ အတိုးနှုန်းနှင့် ယူကေဂျီဒီပီ၊ ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန်)။
2. ပြင်ပအချက်များမှာ သဘာဝ ကုန်ပစ္စည်းများ (အဓိကအားဖြင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့) စျေးနှုန်းများနှင့် UK ၏ အဓိကကုန်သွယ်ဖက်ဖြစ်သော US နှင့် ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေတို့ ဖြစ်သည်။

ဂျပန်ယန်း

ဂျပန်ယန်းသည် ထောက်ပံ့မှုနှင့် ဝယ်လိုအားနှင့်အညီ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုဈေးကွက်တွင် သတ်မှတ်နှုန်းထားဖြင့် လွတ်လပ်စွာပြောင်းလဲနိုင်သော ငွေကြေးဖြစ်သည်။ ယန်းငွေလဲလှယ်နှုန်းကို ထိခိုက်စေသည့် အဓိကအကြောင်းရင်းများ-

1. ဂျပန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ နိုင်ငံခြားငွေ လဲလှယ်မှု ဆောင်ရွက်ချက်။
2. အာရှ-ပစိဖိတ် ဒေသရှိ နိုင်ငံများတွင် စစ်ရေး နိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊
3. အကြီးဆုံးဂျပန်ကော်ပိုရေးရှင်းများ (Toyota၊ Honda၊ Canon စသည်) ၏အရေးကိစ္စ။
4. ဂျပန်မှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်။

ဆွဇ်ဇာလန်

ဆွစ်ဇာလန်ငွေကြေးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အတည်ငြိမ်ဆုံးငွေကြေးများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအချင်းချင်း ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲများအတွင်း ဖရန့်ဝယ်လိုအား အစဉ်အလာအားဖြင့် မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ငွေလဲနှုန်းကို အဓိကအချက် ၂ ချက်ဖြင့် လွှမ်းမိုးထားသည်။

1. ဆွစ်ဇာလန်ဗဟိုဘဏ်၏မူဝါဒ။
2. ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေ။ ယူရိုဇုန်၏ အခြေအနေသည် အကြီးမားဆုံး သက်ရောက်မှုရှိသည်။

ရုရှားနှင့် ရူ

ကမ္ဘာ့အရန်ငွေ ၅ ခုနှင့် အတည်ငြိမ်ဆုံးသော ငွေကြေးများနှင့် မတူဘဲ၊ ရုရှားရူဘယ်သည် ထိုတည်ငြိမ်မှုကို ကြွားဝါနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

အပြုသဘောဆောင်သောခန့်မှန်းချက်အများစုနှင့်ရူဘယ်ငွေလဲလှယ်နှုန်းကိုခန့်မှန်းရာတွင်ဖြစ်နိုင်ချေရှိသောအချက်များအားလုံးထည့်သွင်းထားသော်လည်း၊ ရုရှားတွင်နိုင်ငံရေး၊ ငွေကြေး သို့မဟုတ် လူမှုစီးပွားသဘောသဘာဝအရ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအမြဲဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်၊ ၎င်းသည် နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်ရေးအပေါ် အဆိုးဆုံးသက်ရောက်မှုရှိလိမ့်မည်၊ ငွေကြေး။

သို့သော်၊ အဓိကကမ္ဘာ့ငွေကြေးများနှင့်ရူဘယ်၏ငွေလဲနှုန်းကိုကြိုတင်ခန့်မှန်းခြင်းသို့မဟုတ်အစား၊ ရူဘယ်ငွေလဲနှုန်းအပေါ်တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိသောအချက်များစွာကိုအာရုံစိုက်နိုင်သည်။ ဤအချက်များ ပါဝင်သည်-

1. ကုန်ဈေးနှုန်း။ ပထမဦးစွာ၊ ၎င်းတို့သည် ရုရှားသဘာဝဓာတ်ငွေ့နှင့် ရေနံစိမ်းအတွက် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးဖြစ်သည်။ ရေနံစျေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းနှင့်အတူ၊ ဘတ်ဂျက်ငွေရှားပါးမှုအတွက်လျော်ကြေးပေးရန်၊ ရုရှားဗဟိုဘဏ်သည်ရူဘယ်တန်ဖိုးကိုကျဆင်းစေသည့်မူဝါဒကိုဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်ဖိအားပေးခဲ့သည်။
2. နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီအချက်များ။ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် ရူဘယ်ငွေလဲလှယ်နှုန်းအပေါ် အဆိုးဆုံး သက်ရောက်မှုရှိသည်။
3. ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးအချက်များ။ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ၊ နိုင်ငံသားများအကြား အနာဂတ်အတွက် မသေချာမရေရာမှုများ၊ နိုင်ငံ၏ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်အပေါ် ယုံကြည်မှုအကျပ်အတည်းက နိုင်ငံခြားငွေဝယ်ယူမှု ပမာဏ တိုးမြင့်လာပြီး ရူဘယ်လ် ပြိုလဲသွားစေသည်။
4. ရုရှားကုမ္ပဏီများမှ နိုင်ငံခြားမြီရှင်များထံ ပေးချေမှုများ သို့မဟုတ် အမြတ်ဝေစုပေးချေမှုများ။ နိုင်ငံခြားငွေ ဝယ်လိုအား တိုးလာစေသည်။
5. နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများက US ဒေါ်လာဖြင့်သတ်မှတ်ထားသော ရုရှားဖက်ဒရယ်ချေးငွေစာချုပ်များကို ဝယ်ယူသည်။

မျှခြေငွေလဲနှုန်း

ထုတ်ကုန်တစ်ခု၏စျေးနှုန်းသတ်မှတ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင်၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ချဉ်းကပ်မှုနှစ်ခုက တိုက်မိသည်- ရောင်းသူ၏တာဝန်မှာ တတ်နိုင်သမျှစျေးကြီးအောင်ရောင်းရန်ဖြစ်ပြီး ဝယ်သူ၏တာဝန်မှာ တတ်နိုင်သမျှစျေးပေါပေါဖြင့်ဝယ်ရန်ဖြစ်သည်။ ရောင်းလိုအား နှင့် ဝယ်လိုအား ပမာဏ ညီမျှသည့် အချိန်တွင် မျှခြေ စျေးနှုန်း ရောက်ရှိလာမည် ၊ ဆိုလိုသည်မှာ ရောင်းချသူများသည် ရောင်းမကုန်သေးသော ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများ မရှိသည့် စျေးနှုန်းဖြစ်ပြီး ဝယ်သူများသည် လိုအပ်သော ကုန်ပစ္စည်းများ ဝယ်ယူရာတွင် ငွေကြေး အရင်းအမြစ်အားလုံးကို သုံးစွဲမည် (ဝန်ဆောင်မှုများ ) နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရေး စျေးကွက်တွင် မျှခြေငွေလဲနှုန်းကို ပုံဖော်နိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန်တန်ဖိုး ညီမျှသောအခါ၊ ကုန်သွယ်မှုလက်ကျန် သုညတွင် သတ်မှတ်ထားသော နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ နှုန်းဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရေးဈေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအားနှင့် ဝယ်လိုအားပမာဏသည် မျှခြေသို့ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။

ရုရှားရှိ လက်ရှိမက်ခရိုစီးပွားရေးညွှန်းကိန်းများနှင့် ရူဘယ်ငွေလဲနှုန်းနှင့် ၎င်းတို့၏ဆက်ဆံရေး

ဟိုက်ဒရိုကာဗွန် တင်ပို့မှုအပေါ် ရုရှားစီးပွားရေး၏ မှီခိုမှုသည် ခေတ်သစ် ရုရှားစီးပွားရေး၏ အဓိကပြဿနာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရုရှားစွမ်းအင်ရင်းမြစ်များ ၀ယ်လိုအားကျဆင်းနေသည့်အခြေအနေတွင်၊ ရုရှားကုမ္ပဏီများအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများနှင့် ရေနံ၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့တို့အပေါ် မှီခိုနေရသော တစ်စည်လျှင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းမှုသည် ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။

ရုရှားဘတ်ဂျက်တွင် 2020 ခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်တွင် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့မှ ရရှိသော ဝင်ငွေဝေစုသည် 29% သာ ရှိခဲ့သည်။ ရုရှားဘတ်ဂျက်သည် ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိသည်။

ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်း ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အာမခံချက်များအရ ရုရှားသည် စုဆောင်းထားသောဘဏ္ဍာရေးအရန်ငွေများ ကြောင့် ထိုကဲ့သို့သောရေနံဈေးတွင် နှစ်အတော်ကြာနေထိုင်နိုင်သည်။ လက်ရှိအခြေအနေမှ ကယ်တင်ခြင်းမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာနှင့် အခြားကမ္ဘာ့ငွေကြေးများနှင့် ယှဉ်လျှင် ရူဘယ်တန်ဖိုးကို တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းခြင်း (depreciation) ဖြစ်သည်။ 2020 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 1 ရက်နေ့မှစတင်၍ US ဒေါ်လာနှင့်ရူဘယ်၏ငွေလဲနှုန်းသည် 61 ရူဘယ်မှ 75 ရူဘယ်သို့ကျဆင်းသွားသည်။ သိသာထင်ရှားသော၊ လက်ရှိရေနံစျေးနှုန်းနိမ့်ကျနေသောအခြေအနေများတွင်၊ ရူဘယ်တန်ဖိုးကျဆင်းမှုသည်ဆက်လက်ရှိနေဦးမည်ဖြစ်သည် – ၎င်းသည်ရုရှားဘတ်ဂျက်၏ဝင်ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကျဆင်းမှုအတွက်လျော်ကြေးပေးရန်နည်းလမ်းများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။

ငွေလဲနှုန်းခန့်မှန်းချက်

ငွေလဲနှုန်းကို တိကျမှန်ကန်စွာ ခန့်မှန်းခြင်းသည် အတော်လေး ခက်ခဲသော အလုပ်ဖြစ်သည်။ ငွေလဲနှုန်းသည် စီးပွားရေး၊ ငွေကြေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး စသည့်အချက်များစွာဖြင့် လွှမ်းမိုးထားသည်။ သို့သော် ငွေလဲနှုန်းရွေ့လျားမှုကို အကဲဖြတ်ရန် အဓိက နည်းလမ်း ၃ ခု ရှိပါသည်။

• သင်္ချာ – သင်္ချာမော်ဒယ်များအသုံးပြုမှုအပေါ်အခြေခံ;
• ကျွမ်းကျင်သူ – လုပ်ငန်းတွင်းရှိ ကျွမ်းကျင်သူများ၏ အကဲဖြတ်ချက်များနှင့် ကောက်ချက်များအပေါ် အခြေခံ၍
• complex – နှစ်ခုစလုံးကိုပေါင်းစပ်။

ဗဟိုဘဏ်

နိုင်ငံအများစုတွင် လည်ပတ်နေသော ငွေကြေးနှင့် ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကိရိယာမှာ ဗဟိုဘဏ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ဗဟိုဘဏ်တွင် မတူညီသောအမည်များ ရှိနိုင်သည် (ဥပမာ၊ အမေရိကန်တွင် ဤလုပ်ငန်းဆောင်တာများကို Federal Reserve စနစ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်သည်)။ ဗဟိုဘဏ်များသည် ငွေလဲနှုန်းကို လွှမ်းမိုးရန်အတွက် ၎င်းတို့၏ လက်နက်တိုက်များတွင် အမျိုးမျိုးသော ယန္တရားများ ရှိသည်- နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှု စွက်ဖက်မှု၊ ငွေထုတ်လွှတ်မှု နှင့် အခြားအရာများစွာရှိသည်။

ငွေကြေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများ

နိုင်ငံခြားငွေ လဲလှယ်မှု ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုသည် ဗဟိုဘဏ်မှ အသုံးပြုသော နိုင်ငံတော်သုံးငွေ၏ ငွေလဲနှုန်းကို ပြောင်းလဲသည့် နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ဗဟိုဘဏ်၏ ရည်မှန်းချက်များပေါ် မူတည်၍ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုများသည် ကမ္ဘာ့အဓိကငွေကြေးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက နိုင်ငံသုံးငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် ၎င်း၏ တိုးမြင့်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။

နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရေး စျေးကွက်တွင် တက်ကြွသော နိုင်ငံခြားငွေ ထောက်ပံ့မှုမှတဆင့် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးသည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် တင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများအတွက် ဈေးနှုန်းများ လျှော့ချရန်အတွက် ဗဟိုဘဏ်သည် နိုင်ငံတော်သုံးငွေကို အားကောင်းစေရန် (depreciate) မူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ ငွေကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းခြင်း (ငွေလဲနှုန်း တိုးခြင်း) နှင့်အတူ၊ ပြောင်းပြန်ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်လာသော်လည်း တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ၏ ၀င်ငွေ တိုးလာကာ ပို့ကုန်ကို ဦးတည်သော စီးပွားရေးအတွက် အထူးအရေးကြီးပါသည်။

ငွေကိစ္စ

ဗဟိုဘဏ်သည် ငွေကြေးကိစ္စမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံသုံးငွေ၏ ငွေလဲနှုန်းကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ Money emission သည် ငွေသားမဟုတ်သော (အဓိကအားဖြင့်) နှင့် ငွေသားရန်ပုံငွေများ လည်ပတ်ခြင်းသို့ ထုတ်လွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ငွေသားမဟုတ်သော ထုတ်လွှတ်မှုကို အများအားဖြင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်များသို့ ငွေထုတ်ချေးခြင်းဖြင့် “ပုံနှိပ်ခြင်း” ကို စတင်ခြင်းဖြင့် ဆောင်ရွက်ပါသည်။

ရုရှားနိုင်ငံတွင် ဗဟိုဘဏ်မှရရှိသော နိုင်ငံခြားငွေကို ရွှေနှင့် နိုင်ငံခြားငွေ အရန်ငွေများတွင် စုဆောင်းထားပြီး ရူဘယ်ငွေလဲနှုန်းကို ချိန်ညှိရန် အသုံးပြုသည်။ အမေရိကန် ဒေါ်လာနှင့် ရူဘယ်တန်ဖိုးကို တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်ပါက ဗဟိုဘဏ်သည် အရန်ငွေတွင် စုဆောင်းထားသော ဒေါ်လာများကို တက်ကြွစွာ ရောင်းချရန် စတင်သည်။

လျှော့စျေး (refinancing rate)

Refinancing rate သည် ဗဟိုဘဏ်မှ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်များသို့ ချေးပေးသော အတိုးနှုန်းဖြစ်သည်။ ငွေလဲနှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်က ကန့်သတ်ပြီး ငွေလဲနှုန်းကို သုံးစွဲခြင်းအပါအဝင်၊ လျှော့စျေးနှုန်းထားကို မြှင့်တင်ခြင်း သို့မဟုတ် လျှော့ချခြင်းဖြင့် ဘဏ်များမှ အခမဲ့ငွေသားပမာဏကို ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရေးဈေးကွက်တွင် နိုင်ငံတော်ငွေကြေး၏ ထောက်ပံ့မှုအဆင့်ကို တိုက်ရိုက်အကျိုးသက်ရောက်စေပါသည်။

နိုင်ငံတော် ကြွေးမြီတာဝန်များနှင့် ပတ်သက်သည့် လုပ်ငန်းများ

ရူဘယ်ငွေလဲနှုန်းသည် နိုင်ငံ၏ကြွေးမြီဈေးကွက်မှ လွှမ်းမိုးနေသည်။ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များအပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် နိုင်ငံခြားငွေနှင့် အစိုးရကြွေးမြီတာဝန်များ ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆွဲဆောင်မှုအား အကဲဖြတ်ကာ အမြတ်အစွန်းအများဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကိရိယာကို ရွေးချယ်သည်။ အမှန်မှာ၊ ဤရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတူရိယာနှစ်ခုသည် ပြိုင်ဖက်များဖြစ်သည်- အစိုးရကြွေးမြီဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားများ လျော့နည်းသွားသောအခါ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် နိုင်ငံခြားငွေသို့ ရောက်သွားကြပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့်၊

ကမ္ဘာ့ငွေကြေးများပေါ်တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး၏ သက်ရောက်မှု

ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးဆိုသည်မှာ နိုင်ငံသုံးငွေကြေးဖြင့် ကိုယ်စားပြုပြီး အီလက်ထရွန်နစ်မီဒီယာတွင်သာ သိမ်းဆည်းထားသော ငွေကြေးဖြစ်သည်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး၏ ဥပမာများမှာ Webmoney၊ PayPal၊ Yandex ငွေနှင့် အခြားသော အီလက်ထရွန်နစ်ငွေပေးချေမှုစနစ်များဖြစ်သည်။ ငွေအတု – cryptocurrencies – သီးခြားအမျိုးအစားအဖြစ် အမျိုးအစားခွဲခြားနိုင်ပါသည်။ Cryptocurrencies များကို အင်တာနက်ပေါ်တွင်သာ ထုတ်ပေးပြီး အခြားယူနစ်များတွင် အမည်စာရင်းတင်သွင်းထားသောကြောင့် ၎င်းတို့ကို နိုင်ငံတော်၏ ငွေကြေးစနစ်နှင့် မည်သို့မျှ မချိတ်ဆက်နိုင်ပါ။ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးစနစ်သည် ငွေလဲနှုန်းအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုမရှိပါ။

အခြားအချက်များ၏ လွှမ်းမိုးမှု

ငွေလဲနှုန်းသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်များ၊ အင်အားကြီးခြင်းနှင့် ဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးတို့မှ လွှမ်းမိုးထားသည်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းရင်းများတွင် ငွေကြေးတစ်ခုအပေါ် အများသူငါယုံကြည်မှု ပါဝင်သည်။ နိုင်ငံခြားသုံးငွေဝယ်လိုအား တိုးလာခြင်းသည် နိုင်ငံသုံးငွေကြေးအပေါ် ယုံကြည်မှုမရှိခြင်းကို ညွှန်ပြနေသည်။ ခေတ်သစ်ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် ငွေလဲနှုန်းသည် စီးပွားရေး၊ ငွေကြေး၊ လူမှုရေး-နိုင်ငံရေးနှင့် အခြားအချက်များစွာဖြင့် လွှမ်းမိုးထားသည်။ ဤအချက်များသည် နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏တန်ဖိုးကို အတူတကွဆုံးဖြတ်သည်။ အထူးသဖြင့် ရုရှားရူဘယ်၏ နိုင်ငံသုံးငွေကြေး၏ ငွေလဲနှုန်းသည် ရုရှားနိုင်ငံ၌ နေထိုင်သူတိုင်း၏ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနှင့် အရည်အသွေးနှင့် တိုက်ရိုက် ရောင်ပြန်ဟပ်နေသည်။