2022-nji ýyla çenli Russiýanyň bir stockasynyň gök çipleri.
gök çiplerýurtdaky iň durnukly kompaniýalaryň paýnamalaryny atlandyryň. Olara birinji derejeli aksiýalar hem diýilýär. Statistikalara görä, olara maýa goýlanda maýa goýumlaryny ýitirmek howpy iň az bolýar. Sberbankyň paýnamalaryna eýe bolmak bir zat, ygtyýarnamasy islendik pursatda alnyp bilinjek näbelli Geliň. Rus gök çipleri bu pudakda öňdebaryjy bolup, köpüsi Russiýada döwlet tarapyndan dolandyrylýar. Döwlet “Gazprom” -yň esasy paýdary – paýnamalaryň 50% -den gowragy. Diwidendler býudjetiň möhüm ugry, şonuň üçin maýa goýujylar kynçylyklar ýüze çyksa döwletiň maliýe goldawyny berjekdigine şübhelenmeýärler. Gök çipleriň köpüsi ýurtdaky strategiki kompaniýalar. Gazprom, gaz eksporty monopoliýasydyr. Polýus altyn gazyp almakda öňdebaryjydyr. Mynasyp bäsdeşiň ýüze çykmagy ähtimal däl – bu bazara girmek üçin köp maýa gerek.
“Gök çipler” adalgasy pokerden gelip çykýar we özbaşdak. Bir kompaniýanyň Russiýada gök çip kompaniýasy hökmünde klassifikasiýa ediljekdigi barada takyk ölçeg ýok. Emma esasy ölçegleri kesgitläp bolýar.
Kompaniýa ýurtda giňden tanalmaly, birnäçe ýyllap durnukly girdeji gazanmaly. Paýlar ýokary harp bilen ýazylmalydyr. Kompaniýanyň durnukly iş modeli bolmaly we döwlet pudagyň ösüşi bilen gyzyklanmalydyr.
Birinji derejeli aksiýalaryň peýdalary
Rus gök çipleriniň artykmaçlyklary näme?
Likwidligi
Paýyň likwidligi näçe ýokary bolsa, uly mukdarda bar bolan emläkleri satmak aňsat. Şeýle hem, geleşigiň bazar bahasyna näderejede ýakyn boljakdygyna baglydyr. Rus gök çipleri iň oňat likwidlige eýe – her gün ýüzlerçe söwdagär tarapyndan satylýar. Şeýlelik bilen Sberbankyň ýa-da Gazpromyň gündelik dolanyşygy onlarça milliard rubl.
Ygtybarlylyk
Birinji derejeli paýnamalary (rus gök çipleri) bolan maýa goýujy öz maýa goýumyna ynamly bolup biler. Bu kompaniýalaryň durnukly işi, ýokary karz derejeleri, has az güýji we has köp serişdesi bar. Şonuň üçin bu paýnamalara maýa goýumlary täze başlanýanlara maslahat berilýär.
Diwidendler
Russiýadaky gök çip kompaniýalarynyň köpüsi diwidend töleýärler. Bular girdejiniň bir bölegini paýdarlar bilen paýlaşyp biljek durnukly kompaniýalar. Käbir sebitleriň býudjetiniň uly bölegi diwidendlerdir. Russiýadaky döwlet kompaniýalary girdejileriniň azyndan ýarysyny diwidend görnüşinde tölemeli.
Gök çipleriň gurluşy [/ caption] Has kiçi söwda mukdary we durnuksyz öndürijiligi bolan galan paýnamalara “Ikinji dereje”, “Üçünji dereje” we ş.m. diýilýär. Eşelon tertibi näçe ýokary bolsa, aksiýa az bolýar. Şeýlelik bilen, maýa goýujy “Rosneft” -iň paýnamasyny birnäçe million rubla satmakda kynçylyk çekmeýär. Geleşik birnäçe minudyň içinde amala aşyrylar. Üçünji eşelonyň paýnamalarynda paýnamalaryň satylmagy bilen baglanyşykly kynçylyklar (alyjylar ýok) eýýäm 100-200 müň rubldan başlaýar. Ikinji derejeli aksiýalar
günde 20% ýa-da ondanam ýokary üýtgewsizligi görkezip biler. Gök çipleriň pes üýtgemegi bar.
Daşary ýurt iri maýadarlary ilki bilen iň uly we ygtybarly kompaniýalary saýlaýarlar we sebäpsiz satmaýarlar. Uly daşary ýurt maýadarlary pensiýa gaznalary, girdeji gaznalary, pes karz derejesi bolan paýnamalara maýa goýmaga mümkinçilik bermeýän töwekgelçilik modelleri. Şonuň üçin daşary ýurt maýa goýumlarynyň akymy ilkinji nobatda iň durnukly rus kompaniýalaryna gidýär. Pensiýa we girdeji gaznalary likwidligiň ýeterlik däldigi we / ýa-da pes karz derejesi sebäpli ikinji we üçünji derejeli aksiýalary satyn alyp bilmeýär. 2-nji derejeli paýnamalaryň nyrhlarynyň üýtgemegi hemişe düýpli däl. Esasan, ýokarlanmak ýa-da düşmek spekulýatiwdir we maýa goýujy şu gün bir stocka 20-30% ýokarlansa, ertir sebäpsiz 50-80% aşak düşjekdigine ynam edip bilmez. Sitirleriň ösüşi uzak möhletli häsiýete eýe we esasy sebäpler bilen goldanýar. Bu paýnamalar uzak möhletli maýa goýumlary üçin göz öňünde tutulmalydyr. 2022-nji ýylyň ýanwar aýynda Moskwa bir Exchangeasynyň TOP-5 diwidend paýnamalary – nirede maýa goýmaly: https://youtu.be/L73j_Xa_lhA
2022-nji ýylda Russiýanyň bir stockasynda gök çipleriň sanawy
Largesturduň iň uly kompaniýalarynyň sözlerini üýtgetmek bilen, umuman ykdysady ýagdaý barada netijä gelýärler.
Moskwa bir Exchangeasy MOEXBC
gök çip indeksini hasaplaýar . Gök çipleriň häzirki sanawy Moskwa bir Exchangeasynyň resmi web sahypasynda çap edildi. MOEXBC indeksi söwda üçin elýeterli däl, bu bazar görkezijisidir.
Russiýada 15 kompaniýa ilkinji eşelona degişlidir. Hut şu kompaniýalarda tejribeli söwdagärlerem, ýaňy maýa goýumlaryna düşünip başlaýanlaram ilki bilen maýa goýmaly. Iň uly kompaniýalaryň paýlary bilen maýa goýujy girdejiniň az bölegine haklydyr we bazardaky düzediş wagtynda henizem girdeji almak gowy. Köp kompaniýalar, bazar ýagdaýyna garamazdan, köp ýyllap durnukly diwidend töleýärler. Russiýanyň gök çiplerine has jikme-jik serediň:
- Polyus Gold Russiýada altyn gazyp almak pudagynda öňdebaryjydyr. 10 ýylyň içinde paýnamalar ortaça ýyllyk girdeji 4,66% bilen 1307% ýokarlandy.
- TCS topary kompaniýalaryň maliýe topary, esasy baýlygy Tinkoff Bank. Mundan başga-da, Tinkoff ätiýaçlandyryşy we Tinkoff maýa goýumlary hem bar . 3 ýyldan ösüş 566%, ortaça ýyllyk diwidendiň girdejisi 0,91%.
- “ Yandex ” gözleg motorynyň ösüşidir, üstesine-de, “Yandex” taksi hyzmatlaryny, azyk önümlerini eltmegi, elektron töleg ulgamyny we ş.m. hödürleýär. 10 ýyldan gowrak ösüş 416%, kompaniýa diwidend tölemeýär, ösüşe girdeji goýmagy makul bilýär.
- “Nowatek” Russiýada gaz öndürmekde öňdebaryjydyr. 10 ýyldan ösüş 375%, ortaça ýyllyk dividend girdejisi 2,4%
- MMC Norilsk Nikel , reňkli metallaryň, palladiniň we nikeliň iň uly magdançysydyr. 10 ýyldan gowrak ösüş 324%, ortaça ýyllyk diwidend girdejisi 9.09%.
- Sberbank – Russiýanyň esasy banky, ýurduň islendik şäherinde diýen ýaly şahamçasy bar. Paýlaryň esasy bölegi döwlete degişlidir. 10 ýyldan gowrak ösüş 365%, ortaça ýyllyk diwidendiň girdejisi 6,43%
- “ Lukoil ” Russiýanyň iň uly nebit öndürýän kompaniýasydyr. Nebit we gaz çykarmak we gaýtadan işlemek bilen meşgullanýar. 10 ýyldan gowrak ösüş 332%, ortaça dividend girdejisi 6,3%.
- Polimetal Russiýada gymmat bahaly metallaryň iň uly magdançysydyr. 10 ýyldan ösüş 319%, ortaça dividend girdejisi 4,29%.
- “Tatneft” iň uly nebit öndürýän kompaniýadyr. 10 ýyldan ösüş 262%, ortaça dividend girdejisi 8.04%.
- NLMK Russiýanyň iň uly metallurgiýa kompaniýasydyr. 10 ýyldan gowrak ösüş 250%, ortaça dividend girdejisi 10,9%.
- “Rosneft” Russiýa Federasiýasynyň iň uly nebit kompaniýasydyr. 10 ýyldan gowrak ösüş 199%, ortaça diwidend girdejisi 3,55%.
- Magnit azyk, kosmetika we öý goşlary dükanlarynyň iň uly zynjyrydyr. 10 ýyldan gowrak ösüş 125%, ortaça dividend girdejisi 5,5%.
- Gazprom , gaz eksportynda monopoliýa. Paýlaryň esasy bölegi döwlete degişlidir. 10 ýyldan ösüş 114%, ortaça dividend girdejisi 6,66%.
- MTS iň uly mobil operatorydyr. 10 ýyldan ösüş 73,4%, ortaça dividend girdejisi 11%.
- “Surgutneftegaz” Russiýada nebit öndürýän kärhanalary birleşdirýän paýdarlar jemgyýetidir. 10 ýyldan ösüş 47,1%, ortaça diwidend girdejisi 1,89%.
Russiýanyň bir stockasynyň gök çipleri – nirede maýa goýmaly: https://youtu.be/emCE4DldKW8
Rus kompaniýalarynyň gök çiplerine maýa goýumlary
Rus gök çiplerine maýa goýumlaryndan alynýan girdeji ýyllyk diwidendlerden durýar we käbir kompaniýalar diwidendleri has ýygy-ýygydan töleýärler – çärýekde bir gezek we bazar bahasynyň ösüşine baglylykda. Sitatalaryň köp ösmegi uzyn proses, birnäçe ýyl gerek bolup biler. Stableöne durnukly diwidendler, nyrhlar peselende-de pul akymyny üpjün edýär. Kompaniýalar diňe tutuş ýurt boýunça agyr krizis ýüze çykan halatynda diwidend tölemezler.
Koronawirus başagaýlygyndan soň köp kompaniýalar diwidendiň azalýandygyny yglan etdiler we käbirleri 2020-nji ýylda diwidend tölemezlige mejbur boldular.
Aljyraňňy satuw wagtynda gök çip aksiýalaryny satyn almak iň girdejili. Ykdysady ýagdaý gowulaşandan soň, gök çipler ikinji derejeli aksiýalardan has çalt ösýär. Sitatalaryň azalmagy beýle bir möhüm däl. Diwidendleriň mukdary Paýdarlar Geňeşi tarapyndan tassyklanan kesgitlenen bahadyr. Bu paýnamanyň bahasyna däl-de, kompaniýanyň girdejisine baglydyr. Sitatlar düşende, diwidendiň girdejisi ýokarlanýar, bu bolsa hasam peselmegini haýalladýar. Yza gaýdyp gelse, maýa goýujy gysga wagtyň içinde portfeliň 20-30% -ini gazanyp biler ýa-da girdejili satyn alnan paýnamalary mundan beýläkki ösüşe garaşyp goýup biler. Maýadaryň maýasyna baglylykda rus gök çiplerine maýa goýmak üçin birnäçe strategiýa bar:
- Iň durnukly, diwidend töleýän kompaniýalary öz içine alýan DIVD ETF ýaly ETF satyn almak mümkin . Bu usul, 50 müň rubldan az maýa bolan maýadarlar üçin amatlydyr. MICEX ETF [/ caption]
- Gök çipleriň portfelini özbaşdak ýygnaň . Bu ýagdaýda deň paýda 15 paý satyn almak zerur. MMC Norilsk Nikeliň iň gymmat paýynyň bahasyna esaslanyp, iň az maýa goýum mukdary 350,000 rubl. Norilsk Nikeli goşmasaňyz we galan 14 paýy satyn almasaňyz, iň az mukdar 85 müň rubla çenli azalýar. Şol bir wagtyň özünde tutuş bukjany satyn alyp ýa-da sanawdan goşmaça paýlary aýda bir ýa-da çärýekde bir gezek satyn alyp bilersiňiz.
- Maýa goýujy paýnamalaryň bukjasyny satyn alyp bilmez, ýöne belli bir aksiýa ýa-da birnäçe aksiýa maýa goýup biler . Şeýlelik bilen “Tatneft” kompaniýasynda işleýän we içinden bu işi gören käbir adamlar köp ýyllap her aý paý satyn alýardylar.
TATN [/ caption] Paýlaryň satuwy pensiýa ep-esli ýokarlandy. Bu çemeleşme has töwekgelçiliklidir – eger kompaniýa garaşylýanlary ýerine ýetirmese we bazardan çyksa, maýa goýumlaryny ýitirip bilersiňiz. Mysal üçin, “osukos” paýdarlary bilen şeýle boldy. Diwersifikasiýa bukjasy bilen ýitgi maýa üçin möhüm däl we beýleki girdejili wezipeler bilen öwezini dolup biler. 1-2 paýa maýa goýanda, maýa goýujy hemme zady ýitirýär. Emma çaklama dogry bolsa girdeji has ýokary.