Gymmatly kagyzlar bazaryndaky gök çipler näme

Gymmatly kagyzlar bazarynda işlemek gaty töwekgelçilikli we çylşyrymly iş. Şonuň üçin bazardaky ilkinji ädimlerini ätýänler üçin ýalňyşmazlyk gaty möhümdir. Maýa goýlan serişdeleriň ýitmegi bilen baglanyşykly negatiw tejribe, köplenç uzak wagtlap, hemişelik bolmasa, maýa goýmak islegini pese gaçyrýar. Şonuň üçin bazardaky işe başlamak bilen söwdagärler iň töwekgelçilikli gymmatly kagyzlara maýa goýmalydyrlar.
Bazardaky iň ygtybarly kompaniýalaryň paýlary, satyn alnanda, elbetde, derrew ýokary girdeji getirip bilmez. Statisticsöne statistika görä, olara maýa goýmak iň töwekgelçilikli we iň ýokary girdeji bolmasa-da durnukly berýär. Şeýle kompaniýalaryň paýnamalaryna professional dilde “gök çipler” diýilýär.

Gymmatly kagyzlar bazaryndaky gök çipler näme

Mawy çipler – adyň özi geçen asyrda kazinolarda oýnan iň uly bahaly çiplerden gelýär. Bu çipleri adatça stoluň iň baý oýunçylary dolandyrýardy. Graduallyuwaş-ýuwaşdan oýun sözlerinden bu düşünje oýun stolundan maýa goýum bazaryna geçdi.

Mawy çipler, bazarda iň köp satylýan we satyn alynýan aktiwleriň ýokary likwidligi bolan iň uly maliýe taýdan kompaniýalaryň paýnamalarydyr. Düzgün bolşy ýaly, şular ýaly kompaniýalaryň paýnamalarynda diwidendleriň tölenmegi üýtgemän galýar we paýnamalaryň eýeleri birnäçe onýyllyklaryň dowamynda durnukly, az bolsa-da girdeji alyp bilerler. Diňe global krizis, uruş ýa-da deň güýçdäki beýleki ýagdaýlar şeýle paýnamalaryň bahasyna täsir edip biler. Russiýa Federasiýasy üçin mysal hökmünde Gazprom ýa-da SbeBank paýnamalarynyň gündelik dolanyşygy onlarça milliard bolup, olary “gök çipler” diýip atlandyryp bolar.

Galyberse-de, iň ýakyn bäsdeşleriň arasynda söwdanyň mukdary has kiçi ululykdaky tertipdir. Gök çip bazaryndaky hakyky nyrhlar https://investfunds.ru/stocks/
Gök çip bazaryndaky hakyky sitatalar [/ caption]

Kompaniýalaryň gök çip statusyna eýe bolmagy üçin haýsy talaplar bar?

Kompaniýanyň paýnamalarynyň gök çip statusyna eýe bolmagy üçin kompaniýa aşakdaky talaplary ýerine ýetirmeli:

• paýnamalary bir stockada meşhur boldy we birnäçe ýyllap yzygiderli ösýän girdeji aldy;
• baş harp bilen ýazylan;
• paýnamalary ýokary suwuk bolmaly;
• kompaniýanyň paýnamalarynyň bahasy wagtyň geçmegi bilen uly üýtgeşmelerden geçmeli däldir (pes üýtgewsizlik);
• kompaniýa ýeterlik uzak wagtlap bir stockada wekilçilik edilmelidir;
• Kompaniýa tarapyndan paýlar boýunça diwidendleri tölemek yzygiderli amala aşyrylmalydyr;
• azyndan 10 ýyl bäri kompaniýa paýnamalarynyň bahasyna ep-esli täsir edip biljek içerki krizis ýagdaýlaryna düşmeli däldir.

Bir stockadaky paýnamalary satyn almagyň we satmagyň mukdaryny kesgitleýän zat

Gymmatly kagyzlar bazaryndaky paýnamalary satyn almagyň we satmagyň mukdary iki esasy parametre baglydyr:

Kompaniýanyň kapitalizasiýasy (gymmaty).

Kompaniýanyň kapitalizasiýasy näçe ýokary bolsa, paýnamalarynyň sany her gün satylýar we satyn alynýar. Kapitalizasiýa derejesine görä, Russiýadaky kompaniýalary eşelonlara bölmek bolar:

1. Birinji eşelon trillion rubl bilen ölçelýän baş harplar derejesine eýe bolan kompaniýalary öz içine alýar.
2. Ikinji dereje, kapitalizasiýasy birnäçe ýüz milliard bolup bilýän kompaniýalardan durýar.
3. Üçünji dereje bolsa, bahasy onlarça milliard rubldan ýokary bolmadyk kiçi kompaniýalar.

Dürli kärhanalaryň maýa goýulmagy barada maglumatlary Moskwa bir Exchangeasyndan alyp bilersiňiz. ]
_ fa_div_pos, fa_payoutratio_u50, geo_usa, ipodate_more20 & o = pe [/ caption]

Dolanyşykdaky gymmatly kagyzlaryň mukdary (erkin ýüzmek)

Dolandyryşdaky kompaniýanyň paýnamalarynyň mukdary näçe köp bolsa, erkin ýüzüş derejesi şonça-da ýokarydyr. Şeýlelikde, mysal üçin, uly bir işläp düzüjiniň, PIK gurluşyk kompaniýasynyň paýlary gök çip däl. Kapitalizasiýanyň ýokary derejesine garamazdan (takmynan 870 milliard rubl), paýnamalarynyň paýnamalar bazaryndaky paýy umumy sanynyň bary-ýogy 18% -ini düzýär. Deňeşdirmek üçin “Magnit” (637 milliard rubl kapitalizasiýasy) we bir stockadaky paýnamalaryň paýy umumy mukdaryň 63 göterimine barabardyr.
Gündelik söwda mukdary [/ caption]

Mawy çip aksiýalarynyň beýleki aksiýalara garanyňda artykmaçlyklary

“Mawy çipler” statusy bolan paýnamalaryň bir stockadaky beýleki gymmatly kagyzlardan has uly artykmaçlyklary bilen baglanyşykly bolup biler.

“Gök çipleriň” ýokary likwidligi

Gymmatly kagyzlaryň likwidliginiň ýokary derejesi olary has girdejili satmaga mümkinçilik berýär we satuw mukdary diýen ýaly bolup biler. Söwdagärleriň köpüsi “gök çipleri” satyn almak we satmak bilen meşgullanýar, şonuň üçin bu emläkler bilen islendik amal gaty çalt amala aşyrylýar. Şol bir wagtyň özünde, paýnamalaryň likwidligi näçe ýokary bolsa, satyn alyp ýa-da satyp boljak bazar bahalaryna ýakynlaşýar.

Kompaniýalaryň ýokary çydamlylygy

Mawy çip sanawyna girizilen kompaniýalar öz pudaklarynda öňdebaryjy bolup, beýleki bazar oýunçylary bilen bäsleşende möhüm artykmaçlyklara eýe. Oururdumyzda köplenç döwletiň ep-esli paýy bolan döwlet kompaniýalary ýa-da kompaniýalary bolýar. strategiki hasaplanýan maýa. Bulara “Gazprom”, “Rosneft”, “Sberbank” we ş.m. ýaly kompaniýalar girip biler. Şeýle kompaniýalar býudjetiň iň köp töleýjisi bolup, krizis ýüze çykan halatynda hemişe döwlet kömegine bil baglap bilerler. Şeýle kompaniýalar döredilen bazarlarda işlemäge ýykgyn edýärler. Möhüm bäsdeşleriň peýda bolmagy gaty ähtimal. Bu ugurlarda täze kompaniýalaryň döredilmegi hakykatdanam uly maýa goýumlaryny talap edýär. Bu faktorlar gök çipleriň öndürijiligini bazardaky kiçi oýunçylaryň görkezijilerinden has durnuklaşdyrýar. Maliýe durnuklylygynyň has ýokary derejesi bar we şoňa görä-de karz reýtingi gaty ýokary we bu olara pes göterim stawkalarynda karz çeşmelerini çekmäge mümkinçilik berýär.
2021-nji ýyldaky rus gök çip indeksindäki kompaniýalaryň agramy [/ caption]

Divokary diwidendler

Uly kompaniýalarda döredilen işewürlik modeli olara ýokary we yzygiderli diwidend tölemäge mümkinçilik berýär. Russiýa Federasiýasynyň hereket edýän kanunçylygyna laýyklykda ştat. kompaniýalar girdejileriniň azyndan 50% -ini paýnamalara dividend tölemek üçin ulanmalydyrlar. Şol bir wagtyň özünde, Russiýa Federasiýasynyň “gök çipleri” hökmünde klassifisirlenen kompaniýalar, esasan, ýokary girdeji gazanmagyny üpjün edýän we şoňa görä-de diwidendleri üpjün edýän “çig mal” hökmünde klassifikasiýa edilýär. Bu kiçi kompaniýalaryň köpüsi – soňky başlangyçlar üçin adaty däl. Köplenç diwidend tölemeýärler ýa-da az mukdarda tölemeýärler. Şeýle kompaniýalar çalt kapitallaşma we çalt ösüş bilen gyzyklanýar, şonuň üçin girdejileri ösüşine we bazara çykarmagyna maýa goýmaga synanyşýarlar. Bu kompaniýalar üçin goşmaça bazar paýlaryny almak möhümdir. [ýazgy id = ”
TOP-20 Amerikan kompaniýalary kapitalizasiýa boýunça – diwidendler bilen we [/ caption]

Dürli gymmatly kagyzlar bazarynda “gök çipler” statusyna eýe bolan kompaniýalar

Dürli bir stockalarda paýnamalarynda “gök çipler” statusyna eýe bolan kompaniýalar aşakdakylar bilen kesgitlenýärler:

Russiýanyň bir stockasynda

Russiýa Federasiýasynda kompaniýalar Moskwa bir Stockasy tarapyndan hasaplanan indeks esasynda gök çip statusyna eýe bolýarlar. Häzirki wagtda bu sanawda ýurduň iň uly on bäş kompaniýasy bar:

1. Gazprom
2. Sberbank
3. Rosneft
4. Lukoil
5. “Yandex”
6. Norilsk Nikel
7. “Magnit”
8. “MTS”
9. NLMK
10. Nowatek
11. “Polýus”
12. “Polimetal”
13. Surgutneftegaz
14. “Tatneft”
15. TCS topary

Russiýa Federasiýasynyň, ABŞ-nyň gymmatly kagyzlar bazaryndaky gök çipleri üçin sitatalary hakyky wagtda https://www.finam.ru/quotes/ görüp bilersiňiz.

ABŞ-nyň bir stockasyndaky gök çipler

ABŞ-da paýnamalary “gök çipler” bolan kompaniýalaryň sanawy Dow Jones indeksiniň esasynda döredilýär. Bu görkezijini hasaplamak üçin 30 iri kompaniýanyň maliýe ýagdaýy baradaky maglumatlar ulanylýar. Olaryň köpüsi bank pudagynda, iri ýokary tehnologiýaly önümçilik pudagynda, şeýle hem bölek satuw zynjyrlarynda ýöriteleşen kompaniýalarda işleýär. Şeýle kompaniýalarda kapitalizasiýa derejesi iň ýokary, likwidlilik derejesi bolsa gaty ýokary. Şeýle kompaniýalaryň sanawyna şu aşakdaky ýaly işewürlik baýdaklary girýär:

• Coca Cola
• Boeing;
• Nike;
• walmart
• Wolt Disneý we başgalar.

Diwidend töleýän ABŞ-nyň bir marketasynyň gök çipleri https://www.proshares.com/funds/nobl_daily_holdings.html:

Gök ABŞ aksiýasy bazar çipleri [/ caption] Şeýle-de bolsa, ABŞ-da paýnamalary “gök çipler” hökmünde klassifisirlenen kompaniýalaryň sanawy Dow Johnson indeksinde kesgitlenenler bilen çäklenmeýär. Bulara azyndan 20 ýyl paýlar boýunça diwidendleriniň göwrümini artdyrýan kompaniýalar girýär. Şeýle kompaniýalara “dividend aristokratlar” diýilýär we S&P 500 Dividend Aristocrats indeksine laýyklykda kesgitlenýär.
Hemişelik diwidendleri bolan ABŞ gök çipleri – Diwidend Aristokratlar [/ caption]

Beýleki bir stockalarda

BlueB ýurtlarynyň “gök çipleri” EURO STOXX 50 kesgitlemek üçin öz görkezijileri bar. Şundan ugur alyp, clubB ýurtlaryndaky bu kluba girýän kompaniýalaryň sanawyna aşakdaky ýaly ägirtler girýär:

• Volkswagen;
• Siemens;
• Telefonika we başgalar.

Angliýa FTSE 100 indeksini ulanýar, gök çipleriň iňlis sanawynyň öňdebaryjylary “Vodafone”, “Tobacco”, “Burberry”. Japanaponiýa we Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlarynyň öz görkezijileri we şoňa laýyklykda öz “gök çipleri” bar. Bir stockalardaky bir stocka bahalaryny https://investfunds.ru/stocks/ internet sahypasynda görüp bilersiňiz.

Içerki maýa goýujy üçin gök çip paýlaryny nädip satyn almaly

Maýa goýumçylarynyň gök çip paýnamalaryny satyn almagyň birnäçe usuly bar:

1. Taýýar ETF maýa goýum portfeliniň bir bölegini satyn alyň . Bu bukja dürli aktiwlerden emele gelýär we bölekleri erkin satylýar we bir marketada satyn alynýar. Şonuň üçin maýa goýujy portfeliň “gök çipleriň” paýlaryny öz içine alýan bir exchangeada satyn alyp biler.
2. Maýa goýum bukjasyny özbaşdak ýygnaň , ýöne bu usul gaty köp pul talap edýär. Mundan başga-da, bu usul köp wagt talap edýär, öz dellalçylyk hasabyňyzy açmaly, kompýuteriňize ýöriteleşdirilen programmalary gurmaly we girdeji indeksine laýyklykda satyn almaly bolarsyňyz.
3. Daşary ýurtda dellal hasaby açmak hem mümkin , bu derrew maýa goýuja hasaby ýerleşýän ýurduň gönüden-göni “gök çiplerini” satyn almaga mümkinçilik berýär. Thisöne bu usul gaty möhüm maýa goýumlaryny talap edýär, sebäbi şeýle paýnamalaryň bahasy gaty ýokary (oktýabr aýynyň ahyrynda Tesla paýnamasynyň bahasy 909 dollar) we baý maýadarlar üçin elýeterlidir.

MOEX-e görä 2021-nji ýyla çenli rus gök çip indeksiniň gurluşy we düşewüntliligi:

Mawy çipler başlangyç maýa goýumlary üçin iň gowy saýlawdyr

Gök çiplere maýa goýmak, bazaryň möhüm üýtgemelerine diýen ýaly reaksiýa bildirmezlige mümkinçilik berýär we durnukly walýuta hümmeti olary uzak möhletli maýa goýumlary hökmünde ulanmaga mümkinçilik berýär. “Gök çipleriň” beýleki aksiýalar bilen deňeşdirilende has töwekgelçilikli bolandygy düşnüklidir. Gök çipleriň ýagdaýy baradaky ähli maglumatlary https://investfunds.ru/stocks/?auto=1 internet sahypasyndan alyp bilersiňiz