Blue chips kigambo kya bulijjo eri abeetabye mu katale k’emigabo. Kitegeeza kampuni ennene, ennywevu ebadde ekula okumala emyaka 5-25, eraga ebivaamu ebirungi mu by’ensimbi n’okusasula amagoba. Emigabo egy’ekika kino giyitibwa emigabo egy’omutendera ogusooka.
Ensibuko y’ekigambo kino
Ebigambo “blue chips” byajja mu nsi y’okuwanyisiganya ssente okuva mu nsi ya kazino, kwe kugamba, okuva mu poker. Buli chip mu muzannyo guno erina amakulu gaayo okusinziira ku langi. Abazungu batwalibwa ng’abasinga obuseere era nga tebasasuza ddoola emu. Reds zirina bbeeyi ya waggulu – buli emu ya doola ttaano. Blue chips zitwalibwa nga ezisinga okuba ez’ebbeeyi, ze zisinga omuwendo mu ndala zonna. Ku ttaka ly’okuwanyisiganya eby’ensimbi, endowooza ya bbululu ya bulijjo. Bino bika bya kkampuni eby’enjawulo ebyenywezezza ng’ebitebenkedde era ebirina kapito omungi. Firimu ng’ezo ze zikulembedde mu mulimu gwe zikola, empeereza zaabwe n’ebintu byabwe bitwalibwa ng’ebisinga obungi, era awatali bintu byabwe enkola ya bulijjo ey’ebyenfuna tesoboka. Mu kiseera ky’okugwa kw’akatale, kkampuni za bbululu zifuluma nga tezifiirwa nnyo olw’obutebenkevu bwazo. Kkampuni za blue chip zitera okuba n’ekintu kyazo, naye yettanirwa nnyo nga efuuka erinnya ly’awaka. https://articles.opexflow.com/akcii/golubye-fishki-fondovogo-rynka.htm
Amakampuni gatuuka gatya ku ddaala lya blue chip?
Mu kkampuni ezo ezeenyweza nga kkampuni ezikula buli lukya, waliwo eziwerako ezitannaba kutwalibwa nga bbululu, naye nga zikendedde nnyo ku kitiibwa kino. Ebiseera ebisinga zino ze kkampuni ezikola tekinologiya omupya, nga Facebook, erimu abakozesa akawumbi kamu n’obukadde 84 buli lunaku. Ekiraga kino kifuula omukutu gw’empuliziganya ogumu ku gusinga okumanyika mu nsi yonna. Ng’oggyeeko ekyo, ekitongole kino kituuse ku kapito wa ddoola akawumbi kamu n’ekitundu. Kye kitawa kkampuni eno kitiibwa kya “blue chips” kwe buvubuka bwayo obw’enjawulo n’okugaana okusasula amagoba. Facebook teyaliiwo okutuusa mu 2004, kale bamusigansimbi bangi abayise mu muliro, amazzi n’ebizibu tebamanyi kkampuni eno ng’omukulembeze era ennywevu, era Mark Zuckerberg yagaana okusasula amagoba, olw’okwagala okukulaakulanya kkampuni eno. Blue Chip Europe 10 ezisinga okuva mu MSCI Europe Index:
Amagoba kitundu kikulu nnyo mu kumanyibwa nga kkampuni ya bbululu era kino okusobola okubaawo, amagoba galina okusasulwa okumala emyaka 25, omuwendo gwago teguyinza kuba wansi okusinga ogw’emabega, kirungi singa amagoba agasasulwa geeyongera okuva ku mwaka okudda ku mulala. Singa kampuni etuukiriza obukwakkulizo bw’okusasula amagoba, efuna ekitiibwa ky’omukulu w’amagoba. Emmeeza y’abakulu b’amagoba mu Bulaaya, abasinga okusasula ssente ennyingi:
Bamusigansimbi abakuumaddembe basinga kwagala kuteeka ssente zaabwe mu kkampuni za blue chip olw’obutebenkevu bwazo n’obukuumi. Obutebenkevu buno bubadde buzimbibwa okumala emyaka era nga bugezeseddwa olw’ebyenfuna okusereba, ebizibu n’okugwa kw’akatale. Ekyokulabirako ekisinga okukwatayo ye Coca-Cola. Ekitongole ekikola ekyokunywa kino kiyinza obutakosebwa kusereba kw’eby’enfuna, kubanga mu birowoozo by’abantu bangi kyakunywa kirungi era ekitaliiko bulabe era nga kye kigenyi ekikulu ku mbaga, kale abantu bakyagenda mu maaso n’okukinywa. Okugatta ku ekyo, sitokisi za blue chip zimanyiddwa olw’okukulaakulana n’okukula obulungi era bulijjo. Kino kizuukusa abo abaagala okuteeka ssente zaabwe mu kkampuni ezimu ne bafuna ku ssente z’akasiimo nga tebafiirwa nnyo. Wabula kkampuni zino tezirina bulabe bwonna. Bangi bayinza okufiirwa ennyo ne bafiirwa Chip status. Ekyetaagisa ku bbululu chips kwe kuba n’akapito akalungi, era kino kikolebwa mu ngeri bbiri: kkampuni erina okuba ennene okusobola okuwona okusereba kw’ebyenfuna, kwe kugamba, kapito alina okuba mu buwumbi bwa ddoola, ensonga eyokubiri etegeeza a ekipimo ky’ebbanja eky’amaanyi okusobola okubeera n’ebisaanyizo okuwangula engule ya blue chip. Omulongooti gulaga kkampuni z’Abazungu ezisinga okubeera n’akatale akasinga.
Ebyembi, olw’okukendeera kwa kapito buli kiseera, amakampuni mangi gafiirwa embeera yaago, oba omukisa okumufuna. Nga etteeka, zino kkampuni nkadde, ebyafaayo byazo byatandika emyaka egisukka mu kikumi egiyise. Ebyembi kkampuni zino zigenda zifiirwa mpolampola ekifo kyazo ekya blue chip. Kino kyatuuse gye buvuddeko ku bitongole bibiri ebifuuse amannya g’awaka: Sears ne JCPenney.
EURO Stoxx 50 – Omuwendo gwa bbululu mu kitundu kya Euro
Okuzuula amakampuni agesigika, waliwo olukalala olulimu kkampuni ezisinga obulungi:
Euro Stoxx 50 Index – eyamba bamusigansimbi okulondoola sitoowa za Bulaaya eza blue chip ezirina akatale akanene mu kitundu kya Bulaaya. Omuwendo guno gulimu emigabo 50 okuva mu Bubirigi, Finland, Bufalansa, Girimaani, Ireland, Yitale, Luxembourg, Budaaki ne Spain. Omuwendo guno guddukanyizibwa kkampuni ya STOXX Limited, eya Deutsche Börse AG. Okusobola okuteekebwa mu muwendo guno, ekitongole kirina okutuukiriza obukwakkulizo obuwerako:
- Akatale ka waggulu (okulonda kubaawo mu ngeri ya otomatiki).
- Esangibwa mu mukago gwa Bulaaya.
Omuwendo guno guddamu okutebenkeza buli mwaka ku ntandikwa ya September.Kkampuni ezisinga obunene mu muwendo guno:
- ASML Holding NV kkampuni ya Budaaki ekola mu byuma bya semiconductor. Ye kampuni esinga okukola ebyuma ebikozesebwa mu makolero g’amasannyalaze amatonotono. Ebintu bya kkampuni eno bikozesebwa mu mawanga mangi okwetoloola ensi yonna. Kapiteeni wa kkampuni eno asoba mu buwumbi bwa ddoola 350.
- LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton kkampuni ya Bufalansa ey’amawanga amangi erina ebika ebimanyiddwa ennyo mu kukola obugagga n’ebbeeyi: engoye, ebikozesebwa, obuwoowo n’omwenge ogw’ekika ekya waggulu. Kirina ebitundu ebiwerako okwetoloola ensi yonna. Mu bika bya kkampuni eno mulimu ebika nga: Dior, Louis Vuitton, Givenchy, Guerlain, Moet e Chandon ne Hennessy.
- Linde plc kkampuni ya nsi yonna ekola eddagala eyatandikibwawo mu Girimaani, yagenda e Ireland mu 2018 n’etandikawo ekitebe kyayo mu Bungereza. Ye nsi esinga okukola ggaasi z’amakolero n’ez’obujjanjabi. Kkampuni eno erina pulojekiti ezisoba mu 4,000 eziwedde ne patent 1,000 eziwandiisiddwa. Siliinda za haidrojeni ez’amazzi okuva mu kkampuni eno zisangibwa mu maduuka mangi ag’amakolero.
- SAP SE kkampuni ya Girimaani egaba pulogulaamu eri ebibiina. Bakola enkola ez’otoma ez’emirimu nga: eby’obusuubuzi, eby’ensimbi, okubala ebitabo, okufulumya, okuddukanya abakozi n’ebirala bingi.
- Sanofi SA kkampuni ya Bufalansa ekola eddagala ekola mu nsi yonna, nga y’ekulembedde mu kkampuni ng’ezo. Mu mirimu gyabwe, enjawulo zino wammanga zisobola okwawulwamu: okukola eddagala erigema akawuka ak’enjawulo n’endwadde endala, eddagala erijjanjaba ssukaali n’enkola y’emisuwa, ebiva mu bujjanjabi bw’ebisolo n’eddagala erya bulijjo.
- Siemens AG kkampuni ya Girimaani ekola mu by’amasannyalaze ne yinginiya w’amasannyalaze. Eno si kkampuni emu yokka, wabula kibiina kya bitongole eby’enjawulo. Empeereza yaabwe mulimu: yinginiya w’amasannyalaze, ebyuma by’amasannyalaze, entambula, ebyuma by’obujjanjabi, amataala n’ebyuma ebikozesebwa mu byuma bikalimagezi.
- Total SE kkampuni ya Bufalansa ey’ensi yonna ekola n’okutunda amafuta, ng’eri mu kifo kya 4 ku lukalala lwa kkampuni ezisinga okukola amafuta. Ekitongole kino kirina amatabi gaakyo mu nsi nnyingi mu nsi yonna. Ekimu ku bikulu ennyo lye ttabi erisangibwa mu Russia. Basima zaabu omuddugavu mu ggwanga olw’endagaano y’okugabana okufulumya. Ng’oggyeeko ekyo, kkampuni eno siponsa ku mizannyo mingi.
- L’Oréal SA kkampuni ya Bufalansa ekola n’okutunda eby’okwewunda. Kkampuni eno egasse obuka obutonotono naye nga bumanyiddwa nnyo wansi w’ekiwawaatiro kyayo: Loreal, Maybelline New York, Garnier, Giorgio Armani ne Lancome.
- Unilever NV kkampuni ya Bungereza ekola ku by’emmere n’eddagala ly’awaka. Mu Russia, ebintu ebikozesebwa mu buyonjo wansi w’akabonero kano bye bisinga okwettanirwa.
- Allianz SE ye kkampuni ya yinsuwa esinga obunene mu Girimaani egaba obuweereza mu nsi yonna era eri ku lukalala lwa kkampuni ezikulu mu nkola mu by’enfuna by’ensi yonna. Emirimu gya kkampuni eno mulimu okukola bbanka ne yinsuwa. Omuwendo gwa bakasitoma gweyongera buli lunaku, omwaka 2021 we gunaatuukira Allianz SE eweereza abantu abasoba mu bukadde 88.
Omuwendo gwa sitoowa ne blue chips – kiki, okuteeka ssente mu sitoowa eri abatandisi: https://youtu.be/BMXx_iXS2F0
Ofuna otya blue chips mu Bulaaya?
Engeri endala ey’okunoonya blue chips z’Abazungu kwe kukozesa ebyuma eby’enjawulo ebikebera sitooka:
- https://ru.tradingview.com/screener/ – waliwo setting mu screener – abakulembeze ba capitalization, kisigala okulonda ensi gy’oyagala.
- https://finviz.com/screener.ashx – waliwo ensengeka nnyingi mu screener: okusasula amagoba, ensi, okuwanyisiganya, n’ebirala.
- https://finance.yahoo.com/screener/new/ – screener ennyangu mw’olina okulaga capitalization ennene n’ensi.
Engeri y’okugulamu blue chips ezimanyiddwa ennyo ku katale k’emigabo mu Bulaaya
Omusingi gw’okugula blue chips z’Abazungu gwe gumu ku ba broker bonna. Enjawulo eri mu nteekateeka ya akawunti z’omuntu n’enkola z’oku ssimu. Nga tonnagula migabo, ojja kwetaaga okukyusa ssente za rubles ne zikyusa Euro ku akawunti ya broker.
Ekikulu: Omuwendo gw’emigabo gy’Abazungu egy’okugula gusinziira ku broker yennyini.
Oluvannyuma lw’okufuna ssente, osobola okugenda ku tabu y’emigabo era mu bisengejja olambika ssente z’ogula emigabo gya Euro oba egy’Abazungu. Osobola n’okugula emigabo mu Bulaaya ng’oyambibwako ssente okuva mu ba broker ne ba maneja. Okugeza: FinEx ewa bakasitoma emigabo gya Girimaani egya kkampuni ezikulembedde, omuwendo gw’omugabo guli 29 rubles. Oba ensawo esuubulirwa mu kuwaanyisiganya okuva mu kkampuni eddukanya “Opening-Europe Shares”, ewaayo okugula emigabo gy’ebitongole ebikulembedde mu Bulaaya okuva ku Euro emu. Fund units zigulibwa ku rubles oba euros, singa ogula fund ku
IIS account , olwo oluvannyuma lw’emyaka esatu osobola okufuna okuggyibwako omusolo.
Olina Okugula Blue Chips za Eurozone?
Enkola ya classic (Conservative) ey’okusiga ensimbi erimu okuteeka ssente mu sitoowa ne bondi za kkampuni ezesigika. Nga olina bondi, kyeyoleka lwatu nti zino looni za gavumenti – OFZ, ku migabo, omusingi ogusinga okwesigika gwe mbeera ya blue chip. Okuteeka ssente mu sitoowa za blue chip kirungi nnyo eri abapya mu katale k’emigabo, kuba kiwa obulabe obutono obw’okusiga ensimbi, wamu n’okusasula amagoba buli kiseera. Olw’ensonga zino n’amagoba agagatta, mu bbanga eggwanvu, omusigansimbi asobola okufuna ssente ezisukka emirundi egiwerako okusinga ezaasooka. Obutebenkevu bwa kkampuni bujja kusobozesa omuntu atandise okweraliikirira ssente ze. Singa kibaawo. crisis, toyinza kweraliikirira ssente eziteekeddwamu, kubanga oluvannyuma lw’okusereba kw’eby’enfuna, wajja kubaawo okukulaakulana, mpozzi okw’amangu era okw’amagoba okusinga bwe kyali edda. Byonna biva ku kuba nti kkampuni eno emanyiddwa nga blue chip, kozesa enkola ya bizinensi eyesigika, ebintu ebirina patent abantu bye beetaaga. Amagoba g’ensimbi eziteekeddwamu ge gasalawo ebigenda mu maaso mu by’enfuna by’ensi yonna, singa wabaawo okusereba kw’eby’enfuna, tewayinza kubaawo kubuusabuusa ku nfuna yonna, mu kiseera kino emigabo gikendeezebwako ebitundu 10-30%, okudda engulu kampuni eddamu okukula n’okwongera ku nnyingiza, okusinziira ku mbeera, kiyinza okuba 5-30 % buli mwaka. European blue chips ze stocks za kampuni ennene era ezitebenkedde nga okumala emyaka mingi mu lipoota ne mu bulamu obw’amazima ziraga okukula kw’enyingiza, okukula kw’okutunda ebintu n’ebirala. Okuteeka ssente mu sitoowa ng’ezo kirungi eri abatandisi, wamu ne bamusigansimbi abakuumaddembe abaagala okukekkereza n’okwongera ku ssente. Amagoba agava mu bbululu mu Bulaaya buli mwaka gageraageranyizibwa era oluusi gasinga n’okusinga emiwendo ku ssente eziterekebwa mu bbanka ne akawunti z’okutereka. A,
Si kizibu okuteeka ssente mu sitoowa za blue chip, kimala okuggulawo akawunti ya brokerage. Ku mukutu gwa yintaneeti oba ku pulogulaamu y’essimu, genda ku kifo ekisengejja sitooka era olage sitoowa z’Abazungu, oba olage kkampuni gy’oyagala mu yingini y’okunoonya.