Xihloko lexi xi endliwile hi ku ya hi nxaxamelo wa swiviko ku suka eka xitichi xa OpexBot Telegram , leswi engeteriweke hi xivono xa mutsari na mavonelo ya AI. Nkarhi i nchumu wa nkoka swinene, lowu ku nga riki vanhu hinkwavo lava twisisaka nkoka wa wona. Evuton’wini, vuvekisi, ku tiantswisa, eku hlawuleni ka ndlela, u fanele ku tshama u veka nkarhi emahlweni. I ntiyiso, swi pimiwile swinene eka un’wana na un’wana wa hina naswona hikokwalaho i swa nkoka ku dyondza ku lawula nkarhi, ku wu teka wu ri wa nkoka naswona ku nga hangalasi tisekoni ta risima. Xana hi ta vulavula? Hi wihi nkoka wa nkarhi, ndlela yo wu lawula, ku hlayisa rifuwo ra xinkarhana leri nga siviwiki, hikokwalaho ka yini u lava ku teka nkarhi wu ri wa nkoka siku na siku? 
Xitirhisiwa xa nkoka swinene na lexi nga tekeriwiki enhlokweni: nkarhi
Hakunene ku na xitirhisiwa lexi nga pfuxetiwiki – nkarhi. Kambe yinga vekisiwa hi vutlhari – eka rihanyo na vutivi. Lawa i vuvekisi lebyi eku heteleleni byi hi xavelaka nkarhi. Vanhu lava hanyeke kahle va hanya ku antswa naswona nkarhi wo leha. Naswona vanhu lava hanyeke kahle ni lava dyondzekeke va tlharihile, va fuwile naswona va hambanile. Hikwalaho ka swivangelo swo karhi, vanhu va tala ku tlanga hi rifuwo leri. Xihlovo lexi n’okaka hi ndlela leyi nga siveriwiki ni leyi nga siviwiki. Tisekoni, tiawara, masiku na malembe ya hundza. Hi ti hirha, hi tipeni minkarhi yin’wana. Vutivi bya wena ni matimba ya wena. Naswona nakambe nkarhi. Xana u xavisa nkarhi wa wena hi mali muni, awara ya vutomi bya wena yi durha mali muni hi nkarhi lowu, hi ku angarhela, wu nga riki wa wena? Xana u hlayile? 
It’s cool to do something that you would do for free. U fanele u endla leswi u swi tsakelaka naswona swi ku tata hi matimba. Naswona mali i vuyelo ntsena bya ku nyanyuka ka vutomi. Kambe hobby leyi u yi tsakelaka (ha yini u nga yi hundzuli bindzu leri u ri tsakelaka?) a yi hlayiwi eka vutomi bya wena. Vutomi byi rharhanganile. Naswona minkarhi yin’wana, leswaku u fikelela pakani, u fanele u xavisa nkarhi wa wena. Kambe a wu fanelanga u swi endla mahala. Naswona hikokwalaho ka yini unga tirhisi switirhisiwa leswinga kona, ku hlayisa hilaha swinga kotekaka hakona xitirhisiwa lexi nga pfuxetiwiki – nkarhi. U nga xava nkarhi wa vanhu van’wana. Hi ku tirhisa ntirho. Hi ntokoto na vutivi bya vanhu van’wana. Hi ku tirhisa ku rhumeriwa ka maendlelo ya ntolovelo eka phurosese yin’wana na yin’wana. Hi ku tirhisa minkarhi leyi nhluvuko wa thekinoloji wu hi nyikeke yona. Nkarhi i rifuwo leri nga pimekiki. “I’ll have time” yi ta hundzuka ku lemuka minkarhi leyi lahlekeke hi xihatla. Vanhu vo tala lava nga emibedweni ya vona ya rifu va tisola hi swilo leswi va nga swi endlangiki. Kwalomu ka a nga kona loyi a tisolaka hi leswi va swi endleke. Mali, timovha, tindlu swi tinsel loko timinete ta wena ti hela. 
Mahungu lamanene hileswaku vunyingi bya hina ha ha ri na NKARHI. Nkarhi wo sungula ku endla swo karhi ku endla leswaku milorho ya wena yi hetiseka. Hakanyingi ku chava ku ku sivela ku teka goza ro sungula. Kambe ku nga endliwa swo karhi sweswi.
Kuya hi Pareto: 20% wa matshalatshala ya nyika 80% wa mbuyelo. 80% wa vuhumelerisi byi teka 20% wa nkarhi. Nsinya wa nawu wa 20/80 wu nga tirhisiwa eka xiyenge xihi na xihi xa vutomi.
Tivutise swivutiso ntsena. Hi yihi mintirho leyi u tirhisaka 80% wa nkarhi wa wena eka yona, naswona i yini lexi ku tiselaka 80% wa muholo wa wena? Hakanyingi leswi i swilo leswi hambaneke. I yini lexi ku tiselaka 80% wa ntsako wa wena, kambe u heta 20% ntsena wa nkarhi wa wena eka wona? ‼ Nawu wa Pareto a hi murhi wo tshungula, kambe wu ku pfuna ku languta vutomi bya wena hi le handle. Kala hinkwaswo, teka vutihlamuleri u sungula ku cinca swo karhi namuntlha. Xana nawu wa 20/80 wu ku tirhela kwihi? A hi buleni eka ti comments. https://youtu.be/yi-OK-YyJCQ
Nkoka wa nkarhi
Emisaveni ya manguva lawa, laha xin’wana ni xin’wana xi cincaka ni ku fikeleleka hi ku hatlisa swinene, nkarhi wu hundzuka rifuwo ra nkoka hakunene. Hi tala ku vulavula hi ndlela leyi hi nga riki na nkarhi wo hetisisa mintirho, ku fikelela tipakani ta hina na ku fikelela milorho ya hina. Kambe ha yini nkarhi wu ri wa nkoka swinene eka hina? Nchumu wo sungula lowu endlaka leswaku nkarhi wu va wa nkoka i ku nga hundzuki ka wona. Sekoni yin’wana ni yin’wana, minete ni awara leyi hundzaka a yi nge he vuyi. Un’wana na un’wana wa hina u na nkarhi lowu vekiweke hi ku kongoma eka vutomi bya yena naswona hambi leswi hi wu hetaka eka nchumu wo karhi, hi lahlekeriwa hi nkarhi wo wu tirhisa eka swin’wana. Ku tirhisa nkarhi wa wena hi vutlhari swi vula ku fikelela swo tala ni ku va ni vuyelo lebyinene. 
Hambiswiritano, nkarhi na wona i wa nkoka hikuva wu ringaniseriwile. Hinkwerhu ha swi tiva leswaku vutomi byi ni swipimelo swa byona, naswona a nga kona eka hina la tivaka leswaku u sale nkarhi wo tanihi kwihi. Leswi swi endla leswaku nkarhi wu va wa nkoka swinene naswona wu va wa nkoka swinene, hikuva nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi wu tlangaka hi nchumu lowu nga riki na nhlamuselo kumbe lowu nga riki wa nkoka i nkarhi lowu lahlekeke wo tumbuluxa nchumu wa nkoka ni lowu nga ni nhlamuselo. Ku tlula kwalaho, nkarhi i rifuwo leri hi nga ta ka hi nga ri xava kumbe ku kuma mali leyi engetelekeke. Rifuwo rin’wana na rin’wana ra swilo leswi vonakaka, mali na matimba swi nga lahleka no tlhela swi kumiwa, kambe nkarhi lowu hi wu lahlekeriwa wu ta tshama wu ri eka nkarhi lowu hundzeke hilaha ku nga heriki. Ku kombela munhu un’wana mali kumbe swilo swa olova, kambe ku kombela minete yin’wana kumbe awara yin’wana ya nkarhi a swi koteki. Naswona xo hetelela, nkarhi i wa nkoka hikuva wu lawula xiyimo xa vutomi bya hina. Ndlela leyi hi tirhisaka nkarhi wa hina ha yona ngopfu-ngopfu yi boha vuhlayiseki bya hina, xiyimo xa mintlhaveko na vuxaka na van’wana. Nkarhi lowu tirhisiwaka eka nhluvukiso wa munhu hi xiyexe, ku dyondza, ku tiyisisa vuxaka na ku fikelela swikongomelo swa hina swi hi tisela ku eneriseka na ntsako.
Ku lawula nkarhi: a swi olovi, kambe swa koteka
Xisweswo, nkarhi i rifuwo ra nkoka leri un’wana ni un’wana wa hina a nga na rona hi mpimo lowu pimiweke. Ku twisisa nkoka wa yona swi hi pfumelela ku wu tirhisa hi vutlhari ni ku wu kongomisa eka leswi nga swa nkoka hakunene. Swa antswa ku tirhisa nkarhi hi ndlela leyi vutomi byi fuweke, byi taleke hi ku humelela ni ntsako. Xitirhisiwa xa nkoka swinene evuton’wini bya hina i nkarhi naswona i swa nkoka ku dyondza ndlela yo wu lawula, ndlela yo wu endla – swiletelo swa magoza hi magoza:
