Kay qillqasqaqa ruwasqa karqan huk serie qillqakunamanta OpexBot Telegram canalmanta , yapasqa qillqaqpa rikuyninwan chaymanta AI yuyayninwan. Tiempoqa aswan chaniyoqmi, chaypa valornintaqa manan llapa runachu entiendenku. Kawsaypi, qullqi churaykunapi, kikiyki allinchakuypi, ñan akllaypi, sapa kutim pachata ñawpaqman churanayki. Chiqamanta, sapa jukninchikpaq sinchita limitasqa kachkan chayraykutaq ancha allin pachata kamachiyta yachay, chaninchayta manataq mana chaninniyuq segundos nisqakunata ch’iqichiyta. ¿Rimasunchikchu? ¿Imataq pachapa chanin, imaynatataq kamachina, huk pachapaq mana tikray atikuq recursota waqaychay, imaraykutaq sapa punchaw pachata chaninchanayki? 
Aswan chaniyuq, aswan pisi chaninchasqa yanapakuy: pacha
Chiqapmi kan mana musuqyachiy atiy – pacha. Ichaqa yuyaywanmi qolqe churakunman – qhali kaypi, yachaypipas. Kaymi qolqe churaykuna, chaykunan qhepaman tiempota rantiwanchis. Qhali runakunaqa aswan allinta, aswan unayta kawsanku. Hinaspapas qhali, yachaysapa runakunaqa aswan k’anchariq, aswan qhapaq, aswan imaymana rikch’ayniyoqmi kanku. Imaraykupas runakunaqa kay recurso nisqatam usuchiyta munanku. Mana hark’ay atina, mana sustituy atina chulluq recurso. Segundokuna, horakuna, punchawkuna hinaspa watakuna pasanku. Alquilakuyku, wakin kutipiqa qullqipaqmi. Yachayniykipas kallpaykipas. Hinaspapas tiempotapas. ¿Haykawantaq tiempoykita rantikunki, haykapaqmi valenki huk hora kawsayniki huk kutipi, hatunpiqa mana qampa kaptin? Yuparqankichu? 
Quñillam imatapas ruway, chaytam mana qullqillapaq ruwawaq. Munasqaykita ruwanayki, kallpawantaq hunt’achisunki. Hinaspapas qolqeqa kawsaypa kusikuynillanmantan. Ichaqa munasqayki kusirikuy (¿imaraykutaq mana munasqayki negocioman tikrankichu?) mana yupakunchu kawsayniykipi. Kawsayqa sasachakuyniyuqmi. Hinaspa wakin kutipiqa, huk metaman chayanaykipaqqa tiempoykita vendenayki. Ichaqa manan yanqapaqchu chaytaqa ruwanayki. Hinallataq imaraykutaq mana tarikuq yanapakuykunata llamk’achinkichu, atisqanchikmanhina mana musuqyachiy atikuq yanapakuyta – pachata waqaychaspa. Huk runakunapa tiemponta rantiyta atinki. Llank’aywan. Huk runakunapa experiencianwan, yachayninwan ima. Ima ruwaypipas procesos rutinario nisqakuna delegacionwan. Progreso tecnológico nisqa qowasqanchis oportunidadkunawan. Tiempoqa mana tupuy atina yanapakuymi. “Tiempoyoqmi kasaq” nisqa simiqa huk ratullapin tukupunqa mana allin oportunidadkunamanta reparayman. Yaqa llapan wañuy puñunanpi kaq runakunaqa mana ruwasqankumantan pesapakunku. Yaqa mana pipas pesapakunchu chay ruwasqankumanta. Qullqi, carrokuna, wasikuna oropel kanku sichus minutoykikuna tukukuchkan. 
Allin willakuyqa yaqa llapanchikmi TIEMPOyuqraq kasqanchik. Musquyniyki hunt’akunanpaq imatapas ruwayta qallarinapaq pacha. Sapa kutim manchakuyqa harkasunki punta kaq ruwayta. Ichaqa kunanmi imapas ruwakunman.
Pareto nisqanman hinaqa: 20% kallpachakuykunan 80% ruwaykunata qon. 80% ruruchiyqa 20% pachata hap’in. 20/80 nisqa kamachikuyqa ima kawsaypipas llamk’achiy atikunmi.
Tapukuylla. ¿Ima ruwaykunapitaq 80% pachaykita churanki, imakunataq 80% qullqiykita apamun? Sapa kutim chaykunaqa hukniray. ¿Imataq 80% kusikuyniykita apamusunki, ichaqa 20% tiempoykillatam chaypi gastanki? ‼ Paretopa Kamachiyninqa manam hampichu, ichaqa yanapasunkim hawamanta kawsaynikita qawanaykipaq. Tukuy imata pesaspa, responsabilidadta hapispa kunan punchaw imatapas tikrayta qallariy. ¿Maypitaq 20/80 kamachikuy qampaq llamkan? Commentariokunapi rimasun. https://youtu.be/yi-OK-YyJCQ nisqapi
Tiempopa chanin kaynin
Kunan pachakunapi, maypichus tukuy imapas tikrakun, chaylla chayanapaq hina, pachaqa chiqap ancha chaniyuq yanapakuymanmi tikrakun. Sapa kutim rimanchik imaynatam mana tiemponchik kanchu llamkaykunata tukunapaq, imapas munasqanchikta haypanapaq hinaspa musquyninchikman chayanapaq. Ichaqa, ¿imaraykun tiempo ancha importante ñoqanchispaq? Ñawpaqtaqa tiempota valorananpaqmi mana kutichiy atisqan. Sapa segundo, minuto, hora pasasqanqa manan hayk’aqpas kutimunqachu. Sapankanchismi kawsayninchispaq allinta kamachisqa tiempoyoq kanchis, chayta imapipas gastashaspapas, huk imapaqpas utilizananchispaqmi chinkachinchis. Tiempoykita allinta utilizayqa aswan askha ruwaykunata ruwaymi, aswan allintataqmi llank’anaykipas. 
Ichaqa tiempopas ancha chaniyoqmi pisilla kasqanrayku. Llapanchismi yachanchis kawsayqa mana tukukuq kasqanta, manan mayqenninchispas yachanchischu hayk’a tiempo puchusqanmanta. Kaymi tiempota aswan valorniyoq, importanteta ruwan, imaraykuchus sapa rato mana imapaq valeq otaq mana valorniyoq kaqpi usuchisqanchisqa chinkasqa oportunidadmi imapas valorniyoq, significadoyoq kaqta paqarichinapaq. Chaymantapas tiempoqa manan rantiyta atisunmanchu nitaq yapamanta ganasunmanchu. Ima qhapaq kaypas, qolqepas, atiypas chinkapunmanmi, kutichipusunmantaqmi, ichaqa chinkachisqanchis tiempoqa wiñaypaqmi ñawpaqpi qhepanqa. Hukmanta qolqeta otaq imatapas mañakuyqa facilmi, ichaqa huk minutota otaq huk horatawan tiempota mañakuyqa manan atikunmanchu. Hinaspa tukunanpaq, tiempoqa ancha valorniyoqmi, chaymi determinan imayna kawsasqanchista. Imayna tiemponchista pasasqanchismi aswantaqa allin kayninchista, imayna sientekusqanchista, hukkunawan imayna kawsasqanchistapas kamachin. Sapakama wiñariypi, yachaypi, rimanakuykunata kallpanchanapaq hinaspa kikinchikpa munayninchikman chayanapaq pachaqa kusikuytam hinaspa kusikuytam apamuwanchik.
Tiempota kamachiy: manan facilchu, ichaqa atikunmi
Chhaynaqa, tiempoqa ancha valorniyoqmi, sapankanchismi pisillapi kapuwanchis. Valorninta entiendespaqa allintan utilizasunman, imachus importante kasqanmanpas pusasunman. Aswan allinmi tiempota servichikuy, chaynapi kawsayqa qhapaqyananpaq, huntasqa imapas ruwasqakunawan hinaspa kusikuywan. Kawsayninchikpi aswan chaniyuq yanapakuyqa pacham hinaspapas ancha allinmi yachay imayna kamachiyta, imayna ruwayta – llamkaymanta llamkayman kamachikuykuna:
