Engeri y’okulondamu layisinsi ya GitHub era lwaki kikulu okusalawo okutuufu? GitHub ye mpeereza esinga obunene ey’okukulaakulanya awamu pulojekiti za IT n’okuzikyaza oluvannyuma. Nga bayambibwako empeereza eno ey’omukutu, abantu abataliiko kkomo basobola okukola ku pulojekiti omulundi gumu, awamu n’okuva wonna ddala mu nsi. GitHub era erina enkola y’okuddukanya oba okufuga ekusobozesa okulaba n’okufuga ddala enkyukakyuka zonna ezikoleddwa abakola okumala ekiseera, era era ekusobozesa okudda mu mbeera eyabaawo nga enkyukakyuka tezinnabaawo.
Naye okukitegeeza mu ngeri ennyangu, GitHub kye kiyitibwa omukutu gw’empuliziganya ogw’abakola pulogulaamu n’abakola pulogulaamu, gy’osobola okusanga, n’oluvannyuma okwegezaamu ku koodi okuva mu bakola abalala. Osobola n’okutereka ekifo kyo ku GitHub. Okutwaliza awamu, GitHub mpeereza esaanira bulungi abakola pulogulaamu abatandisi n’abakola pulogulaamu abalina obumanyirivu. Naye, abakozesa empeereza eno oluusi bayinza okuba n’ebibuuzo ebimu ku kulonda layisinsi, okuva bwe kiri nti okulonda kwabwe eyo kwa njawulo nnyo.
Layisinsi ya GitHub kye ki
Layisinsi kiwandiiko kya njawulo ekyateekebwawo ffoomu y’eggwanga era ekusobozesa okwenyigira mu kika ekimu eky’omulimu gw’okutandikawo emirimu, nga kino awatali kulemererwa kyetaagisa okufaayo okw’enjawulo okuva ku ludda lw’eggwanga. Naye, emirundi egisinga, mu nkola, endagaano za layisinsi ezifupi oba endagaano eziraga okugaba layisinsi z’amateeka ag’obwannannyini zokka ze zikozesebwa. Okutwaliza awamu, layisinsi egoberera ekigendererwa kimu kyokka, naye ekisinga obukulu, kino kwe kukkaanya ku buvunaanyizibwa n’eddembe wakati w’oyo agaba layisinsi n’oyo alina layisinsi. Emirimu n’eddembe bino bisobola okuba ekintu kyonna ddala, naye mu nkola y’amateeka gokka. Ekyokulabirako ekyeyoleka kiri nti oyo agaba layisinsi ayinza okwetaaga erinnya ly’oyo alina eddembe ly’okuwandiika eryetaagisa ng’akozesa omulimu gw’oyo alina layisinsi. Oba, okugeza, kkiriza omulimu gw’okukoppa, . naye okuwera ddala okukyusakyusa kwonna ku kyo. Oba, okuleeta ebyetaago ng’ebyo nti omulimu gufulumizibwe ku bukwakkulizo bwe bumu ddala n’obw’olubereberye, n’ebirala, waliwo ebyokulabirako bingi nnyo eby’okuteeka mu maaso obukwakkulizo obw’enjawulo. .
Naye, era, tetulina kwerabira nti layisinsi ekuuma eddembe si lya muntu yekka agaba layisinsi, naye n’oyo alina layisinsi. Okuva mu yo bw’osobola okulaba obulungi n’okusoma obukwakkulizo bwonna obw’okukozesa omulimu, era n’olwekyo teyeetaaga kutya nti oyo agaba layisinsi ajja kusaba mu bwangu okuggyibwako kwonna oba okuliyirira okulala kwonna olw’okukozesa omulimu gwe.
Bw’oba ogaana okukozesa layisinsi ekwatagana n’omulimu ogwo, eddembe ly’okuwandiika likyakola okusinziira ku mateeka agali mu nsi emu. Mu ngeri ennyangu, obutabaawo layisinsi mu ngeri yonna tekitegeeza nti abawandiisi abalala basobola okukozesa pulojekiti eno mu ngeri yonna gye baagala. Buli kimu kikontana ddala, kubanga awatali layisinsi yonna entongole, omukozi wa pulogulaamu mu mbeera yonna talekawo ddembe eryaweebwa amateeka. Era kikulu okujjukira bulijjo nti layisinsi y’efuga eddembe lyonna n’obuvunaanyizibwa. Kino kikolebwa okukuuma nnannyini mulimu okuva ku bisuubirwa by’abakozesa ne ggaranti yonna ky’etegeeza. Anti tewali ayagala code ye ekoma mu kkooti mu ngeri yonna.
Eddembe ly’okuwandiika kye ki
Copyright erabika mu muntu yokka, nga kivudde ku mirimu egy’amagezi, atondeddewo omulimu ogumu ogujja okuba ogw’enjawulo, naye mu kiseera kye kimu nga gwa mugaso, okugeza, osobola okutwala okuwandiika kwa pulogulaamu y’emu. Ebyo byonna waggulu bwe bikolebwa, omuntu oyo afuuka omuwandiisi era kati alina ddala obuyinza bwonna obw’omulimu guno. Era kisaana okugambibwa nti copyrights za bintu era si bya bugagga. Enjawulo yaabwe eri nti eddembe ly’obwannannyini lisobola okuweebwa omuntu yenna, naye eddembe eritali lya bintu bulijjo lijja kusigala eri omuwandiisi yekka mu mbeera yonna. Anti okubeera omuwandiisi ddembe eritakyusibwa era eritayinza kuggyibwako.
Layisinsi ya Open Source ekola ki?
Kino era kibuuzo ekimanyiddwa ennyo mu ba novice developers ne programmers, okuva bwebamala obutategeera lwaki layisinsi erina okugattibwa ku projects zaabwe, kubanga awatali yo project nayo esobola okubaawo mu kasirise. Naye kino si kituufu ddala, kubanga singa, okugeza, omu ku bakola omutandisi yawandiika ekitundu kya koodi ekimu ekikulu ennyo era eky’omugaso ennyo, naye ne batagikuuma na layisinsi, olwo abakozesa abalala balina ebibuuzo. Era ddala olw’ensonga eno, bakasitoma bwe bajja gy’ali ne baagala okukozesa ekitundu kya koodi eno olw’ebigendererwa byabwe eby’obusuubuzi, balaba nga koodi terina layisinsi yonna ne bamala kugigaana. Kino kiva ku kuba nti amakampuni simply gajja kukozesa code nga tegalina layisinsi, kubanga tebeetaaga buzibu na mateeka ne bannamateeka.
Era y’ensonga lwaki ne pulojekiti esinga okuba ey’omugaso era ennyangu tejja kuteekebwa mu nkola. Era omukugu eyayagala okutwala ekitundu kino ekya koodi ajja kuba alina okunoonya n’okukozesa eky’okuddako, oba okuddamu okuwandiika ddala koodi eyawandiikibwa edda omukugu omutandisi emabegako. Eno y’ensonga lwaki kirungi okukakasa nga bukyali nti omukozi wa pulogulaamu akozesa layisinsi entuufu, era ekisinga obukulu, esaanira. Okunoonyereza ku GitHub mu video emu tutorial mu ddakiika 15: https://youtu.be/JfpCicDUMKc
Layisinsi ki eya GitHub esaanira mu mbeera ezimu – okulonda otya?
Tewayinza kubaawo kuddamu ntuufu ku kibuuzo kino, okuva okulonda layisinsi bwe kwesigama ku bigendererwa bya pulojekiti byokka n’ebyo omuntu yennyini by’ayagala n’ebyo by’ayagala. Nga bw’olaba, waliwo layisinsi nnyingi ez’enjawulo ku GitHub, era ekisinga obukulu, zonna za bwereere era ziri mu kifo eky’olukale, ekitegeeza nti buli programmer asobola okufuna layisinsi ya
Open Source ejja okutuukana ddala ne pulojekiti ye. Naye, ekisinga obukulu, tetulina kwerabira nti layisinsi ya Open Source si koodi yokka etalina layisinsi.Nga olina okunoonyereza okutono, osobola okukung’aanya layisinsi zonna eza Open Source n’ozigabanyaamu ebibinja ebikulu bisatu:
- Okukuuma ennyo.
- Obukuumi obunafu.
- Okukkiriza.
okukuuma ennyo
Okukuuma ennyo layisinsi zisinga kuba nkyukakyuka za GPL. Layisinsi zino zeetaaga okuweebwa layisinsi za pulojekiti wamu n’okulaga ensibuko ya koodi, awatali kulowooza ku ngeri koodi oba pulojekiti yonna gy’egenda okukozesebwamu oba eyakozesebwa dda.
Obukuumi obunafu
Layisinsi ezikuuma obunafu zisinga kuba nkyukakyuka za Lesser GPL. Mu kino enjawulo enkulu ku layisinsi ezikkiriza eri nti wano kyetaagisa kyokka n’okuwa layisinsi pulogulaamu wansi wa layisinsi ya GPL, awamu n’okuwa source codes awatali kulemererwa. Mu kiseera kye kimu, singa wabaawo etterekero ly’ebitabo mu pulojekiti ya pulogulaamu, kwe kugamba, okuyunga okutambula oba okuyunga okukyukakyuka wansi wa layisinsi ya LGPL, olwo era kijja kuba kikwatagana ne layisinsi yonna eya pulojekiti ya pulogulaamu ono..
okukkiriza
Waliwo omuwendo omunene ennyo ogwa layisinsi ezikkiriza, mu nnyiriri zazo layisinsi ezisinga okwettanirwa ze MIT, Apache 2.0, ne BSD. Nga waliwo enkyukakyuka entonotono, layisinsi zino zirina obusobozi okukkiriza okukozesa koodi mu pulojekiti za Open Source ne ku bigendererwa eby’obusuubuzi ne pulojekiti. Naye, mu mbeera eno, kikulu okujjukira nti kyetaagisa okulaga omuwandiisi wa pulogulaamu eyasooka.
Layisinsi endala ezimanyiddwa ennyo eza GitHub
Ng’oggyeeko ebibinja bino ebisatu ebya layisinsi, waliwo n’endala, okugeza, layisinsi endala ezisinga okuba ez’omugaso ye GPLv2 ng’erina ebigaziyizibwa by’ekkubo ly’ekibiina. Layisinsi eno era esobola okukozesebwa ku pulojekiti zombi eza Open source ne pulojekiti n’ebigendererwa eby’obusuubuzi. Endabika yaayo esinga okwettanirwa eri ku Oracle, ekozesa GPLv2 n’okugaziya classpath okuwa layisinsi za pulojekiti zaayo eza Open Source n’ebigonjoola. Layisinsi eno nkulu nnyo era ya mugaso, okuva layisinsi za GPL eza bulijjo, okugeza, bwe zitajja kusobola kukola ku bytecode. Kwe kugamba, balina ennyonyola ey’enjawulo ku nkola y’okukung’aanya n’okuyunga, etali nnungi ddala ku nnimi endala eza pulogulaamu ezitaputibwa, olulimi lwa Java olusinga okwettanirwa luli mu nnimi ng’ezo. Ku nsonga ng’ezo layisinsi ey’enjawulo GPLv2 eriko ebigaziyizibwa by’ekkubo ly’ekibiina yafulumizibwa. Anti kyogera bulungi nnyo era bulungi nti etterekero ly’ebitabo eryafulumizibwa wansi wa layisinsi eno lisobola okukozesebwa ku pulojekiti n’ebigendererwa eby’obusuubuzi nga lirina layisinsi endala yonna ddala.
Kiki ekirala ky’olina okumanya ku
layisinsi za GitHub .
Okwongerako layisinsi
Oluvannyuma lwa layisinsi esembayo okusunsulwa okusembayo, esigalawo yokka okugigattako ku kikolo kya pulojekiti kyennyini. Okukola ekikolwa kino, olina okumala okwongerako layisinsi erongooseddwa wansi w’ekikolo kya pulojekiti mu kiseera ky’okutonda pulojekiti yennyini oba mu kiseera ekirala kyonna. Naye ne mu kikolwa kino, empeereza y’omukutu gwa GitHub yasobola okulabirira abakozesa baayo era ne bakola engeri ennyangu ennyo okwongerako layisinsi esembayo ne ku ntandikwa ya pulojekiti yennyini.
Naye, ebyembi, kino si kyokka, okuva omukozi oba omukozi wa pulogulaamu bwe yeetaaga okukebera ddala byonna ebisinziirako ebyakozesebwa mu ndowooza ye oba pulojekiti ye. Kwe kugamba, singa wadde ekimu ku byesigamye ebifulumizibwa wansi wa layisinsi ya GPL, olwo ddala pulojekiti y’omukozi yonna erina okuba nga ekwatagana ne GPL. Ku kukakasa ng’okwo, pulogulaamu oba ebikozesebwa ebyakolebwa emabegako bitera okukozesebwa ku kino. Okugeza, waliwo ekintu ekikozesebwa ku kino https://github.com/pivotal/LicenseFinder:
Tuyinza okugamba nti okuwa layisinsi mulimu ogutwala obudde bungi, naye mu kiseera kye kimu kikolwa ekyetaagisa eri obulamu bwa pulojekiti oba ekirowoozo kyonna eky’omukozi wa pulogulaamu. Okusobola okulonda layisinsi entuufu, ebyembi, olina okumala ebiseera bingi nnyo, wabula, kirungi pulojekiti okubeera ennungi. Kirungi okuteeka okulonda layisinsi mu kifo ekisooka ng’owandiika pulogulaamu yonna, okuva bw’okola kino ku ntandikwa yennyini, osobola okulungamya ddala kaweefube wo yenna mu kkubo ettuufu n’owandiika pulogulaamu ejja okuba ey’obuwanguzi era ennyangu eri abasinga obungi abakozesa.