ኣብ GitHub ኣየናይ ፍቓድ ክትመርጽ ኣለካ: ዓይነታት፣ ምውድዳር

ከመይ ጌርና ናይ GitHub ፍቓድ ንመርጽን ስለምንታይ ቅኑዕ ምርጫ ምግባር ኣገዳሲ እዩ? GitHub ንሓባራዊ ምምዕባል ፕሮጀክትታት ITን ስዒቡ ዝመጽእ ኣአንጋዲኦምን ዝኸውን ዝዓበየ ኣገልግሎት እዩ። ብሓገዝ ናይዚ መርበብ ሓበሬታ ኣገልግሎት፡ ደረት ኣልቦ ቁጽሪ ዘለዎም ሰባት ኣብ ሓደ ፕሮጀክት ብሓንሳብ ክሰርሑ ይኽእሉ፡ ከምኡ’ውን ካብ ፍጹም ዝኾነ ቦታ ዓለም። GitHub ብተወሳኺ ንኹሉ ብደቨሎፐራት ምስ ግዜ ዝተገብረ ለውጢ ፍጹም ክትሪኦን ክትቆጻጸሮን ዘኽእለካ ናይ ምሕደራ ወይ ምቁጽጻር ስርዓት ኣለዎ፣ ከምኡ’ውን ናብቲ ቅድሚ እቲ ለውጢ ዘጋጠመ ኩነታት ክትምለስ የኽእለካ።
ብቐሊሉ ንምግላጽ ግን GitHub ንፕሮግራመርን ዲቨሎፐራትን ዝኸውን ማሕበራዊ መርበብ ዝበሃል ኮይኑ፡ ካብ ካልኦት ዲቨሎፐራት ዝመጹ ኮዳት ክትረኽበሉን ድሒርካ ክትለማመድን ትኽእል። ፖርትፎሊዮኻ ኣብ GitHub እውን ክትዕቅቦ ትኽእል ኢኻ። ብሓፈሻ GitHub ንጀመርቲ ዲቨሎፐራትን ምኩራት ፕሮግራመርን ብጽቡቕ ዝምጥን ኣገልግሎት እዩ። ይኹን እምበር፡ ተጠቀምቲ ናይዚ ኣገልግሎት ሓደ ሓደ ግዜ ብዛዕባ ምምራጽ ፍቓድ ገለ ሕቶታት ክህልዎም ይኽእል እዩ፡ ምኽንያቱ ኣብኡ ዝገብርዎ ምርጫ ኣዝዩ ዝተፈላለየ እዩ።

ፍቓድ GitHub እንታይ እዩ

ፍቓድ ብመንግስታዊ ቅጥዒ ዝተመስረተ ፍሉይ ሰነድ ኮይኑ ኣብ ዝተወሰነ ዓይነት ስራሕቲ ስራሕ ክትዋፈር ዘኽእለካ ኮይኑ ብዘይ ምቁራፅ ካብ ወገን መንግስቲ ፍሉይ ቆላሕታ ዝሓትት እዩ። ግን፡ መብዛሕትኡ ግዜ፡ ብተግባር፡ ንዝተሓጸሩ ስምምዓት ፍቓድ ወይ ንኣወሃህባ ፍቓድ ውልቃዊ ሕጊ ዝሕብሩ ስምምዓት ጥራይ እዮም ዝጥቀሙ። ብሓፈሻ እቲ ፍቓድ ሓደ ጥራይ እዩ ዝስዕብ፡ እቲ ኣገዳሲ ዕላማ ግን፡ እዚ ኣብ መንጎ ፍቓድ ዝህብን ወሃቢ ፍቓድን ብዛዕባ ግዴታታትን መሰላትን ዝግበር ስምምዕ እዩ። እዞም ግቡኣትን መሰላትን ፍጹም ዝኾነ ክኸውን ይኽእል እዩ፣ ግን ኣብ ውሽጢ ሕጊ ጥራይ። ሓደ ፍሉጥ ኣብነት፡ እቲ ፈቓድ ዝህብ ሰብ ነቲ ብወሃቢ ፍቓድ ዝጥቀመሉ ስራሕ ኣብ ዝጥቀመሉ እዋን ስም ናይቲ ወናኒ መሰል ቅዳሕ ክጠልብ ይኽእል እዩ። ወይ ድማ ንኣብነት ናይ ምቕዳሕ ስራሕ ምፍቃድ፣ . ግን ፍጹም ዝኾነ ይኹን ምምሕያሽ ኣብኡ ይኽልክል። ወይ ድማ፡ ከምዚ ዝኣመሰለ ጠለባት ንምውጻእ፡ እቲ ስራሕ ብልክዕ ከምቲ ናይቲ መበቆላዊ ዝኾነ ቅድመ ኩነት ክዝርጋሕ፡ ወዘተ፡ ዝተፈላለዩ ቅድመ ኩነታት ንምቕራብ ዝሕግዙ ኣብነታት ኣዝዮም ብዙሓት እዮም።

ግን፡ ከምኡ’ውን፡ እቲ ፍቓድ መሰል ናይቲ ፍቓድ ዝሃበ ጥራይ ዘይኮነስ፡ ናይቲ ወሃቢ ፍቓድ’ውን ከም ዝሕሉ ክንዝንግዕ የብልናን። ኣብኡ ንኹሉ ቅድመ ኩነት ኣጠቓቕማ ናይቲ ስራሕ ብንጹር ክትሪኦን ከተንብብን ስለ እትኽእል፣ ስለዚ ድማ እቲ ፍቓድ ዝህብ ሰብ ሃንደበት ዝኾነ ይኹን ምጉዳል ወይ ካልእ ካሕሳ ንኣጠቓቕማ ስርሑ ከይሓትት ምፍራሕ ኣየድልዮን እዩ።

ምስቲ ስራሕ ዝተኣሳሰር ፍቓድ ምጥቃም እንተኣቢኻዮ፡ መሰል ቅዳሕ ገና ብመሰረት ኣብ ሓደ ፍልይቲ ሃገር ኣብ ግብሪ ዘሎ ሕጋዊ ሕግታት ይምልከት። ብቐሊሉ ንምግላጽ፡ ፍቓድ ዘይምህላው ብዝኾነ ይኹን መገዲ ካልኦት ጸሓፍቲ ነዚ ፕሮጀክት ብዝደለይዎ መንገዲ ክጥቀሙሉ ከም ዝኽእሉ ዘመልክት ኣይኮነን። ኩሉ ነገር ልክዕ ብኣንጻሩ እዩ፣ ምኽንያቱ ብዘይ ዝኾነ ፍሉይ ፍቓድ፣ እቲ ፕሮግራመር ብዝኾነ ይኹን መንገዲ ነቲ ብሕጊ ዝተዋህበ መሰላት ኣይሕድግን። እቲ ፍቓድ ንኹሉ መሰላትን ግዴታታትን ከም ዘመሓድር ኩሉ ግዜ ምዝካር እውን ኣገዳሲ እዩ። እዚ ድማ ንዋና ናይቲ ስራሕ ካብ ትጽቢት ተጠቀምቲን ዝኾነ ዋሕስ እንታይ ከም ዘመልክትን ንምክልኻል እዩ። ደሓር ከኣ ኮዶም ብዝኾነ ይኹን መገዲ ኣብ ቤት ፍርዲ ክውዳእ ዝደሊ ሰብ የለን።

መሰል ቅዳሕ እንታይ እዩ።

መሰል ቅዳሕ ኣብ ሓደ ሰብ ዝረአ፡ ከም ውጽኢት ኣእምሮኣዊ ንጥፈታት፡ ፍሉይ ዝኸውን፡ ግን ከኣ ኣብ ተመሳሳሊ እዋን ጠቓሚ ዝኾነ ዝተወሰነ ስራሕ ምስ ዝፈጥር ጥራይ እዩ፡ ንኣብነት፡ ጽሑፍ ናይ ሓደ ዓይነት መደብ ክትወስድ ትኽእል። እዚ ኩሉ ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሰ ምስ ተፈጸመ እቲ ሰብ ደራሲ ይኸውን ሕጂ ድማ ፍጹም ኩሉ መሰል ቅዳሕ ናይዚ ስራሕ ኣለዎ። መሰል ቅዳሕ ንብረትን ዘይንብረትን እዩ እውን ክበሃል ይግባእ። ፍልልያቶም ድማ መሰል ንብረት ናብ ዝኾነ ሰብ ክሰጋገር ይኽእል እዩ፣ ንብረት ዘይኮነ መሰል ግን ኩሉ ግዜ ኣብ ዝኾነ ኩነታት ምስ ደራሲ ጥራይ እዩ ዝቕጽል። ደሓር ከኣ ደራሲ ምዃን ዘይሰጋገርን ዘይግንዘብን መሰል እዩ።

Open Source ፍቓድ ንእንታይ እዩ ዝኸውን?

እዚ’ውን ኣብ መንጎ ጀመርቲ ዲቨሎፐራትን ፕሮግራመርን ብመጠኑ ተፈታዊ ዝኾነ ሕቶ’ዩ፣ ምኽንያቱ ብቐሊሉ ስለምንታይ ፍቓድ ምስ ፕሮጀክታቶም ክተሓሓዝ ከም ዘለዎ ስለዘይርድኦም፣ ምኽንያቱ ብዘይ ብእኡ እቲ ፕሮጀክት’ውን ስቕ ኢሉ ክህሉ ይኽእል’ዩ። እዚ ግን ምሉእ ብምሉእ ሓቂ ኣይኮነን፣ ምኽንያቱ ንኣብነት ገለ ጀማሪ ዲቨሎፐር ገለ ብመጠኑ ኣገዳስን ጠቓምን ኮድ እንተጽሒፉ፣ ግን ከኣ ብፍቓድ እንተዘይሓልዩዎ፣ ካልኦት ተጠቀምቲ ሕቶታት ኣለዎም። ከምኡ’ውን ልክዕ ብሰንኪ እዚ፡ ዓማዊል ናብኡ መጺኦም ነዚ ቁራጽ ኮድ ንንግዳዊ ዕላማታቶም ክጥቀሙሉ ምስ ዝደልዩ፡ እቲ ኮድ ዝኾነ ፍቓድ ከም ዘይብሉ ርእዮም በቃ ይኣብይዎ። እዚ ዝኾነሉ ምኽንያት ድማ ኩባንያታት ብዘይ ፍቓድ ነቲ ኮድ ስለዘይጥቀማሉ ጥራይ እዩ፣ ምኽንያቱ ምስ ሕግን ጠበቓታትን ጸገማት ስለዘየድልየን እዩ።
ስለዚ ድማ እዩ ዋላ እቲ ኣዝዩ ጠቓምን ምቹእን ፕሮጀክት ፈጺሙ ዘይትግበር። ከምኡ’ውን እቲ ነዚ ቁራጽ ኮድ ክወስድ ዝደለየ ዲቨሎፐር ኣማራጺ ክደሊን ክጥቀመሉን ክግደድ እዩ፣ ወይ ድማ ነቲ ኣቐዲሙ ድሮ በቲ ጀማሪ ዲቨሎፐር ዝተጻሕፈ ኮድ ምሉእ ብምሉእ ዳግማይ ክጽሕፎ ክግደድ እዩ። ስለዚ ድማ እዩ እቲ ፕሮግራመር ቅኑዕ፡ ብዓቢኡ ድማ ምቹእ ፍቓድ ይጥቀም ከምዘሎ ኣቐዲምካ ምርግጋጽ ዝበለጸ ዝኸውን። ንGitHub ኣብ ሓደ ቪድዮ ትምህርቲ ኣብ ውሽጢ 15 ደቒቕ ምድህሳስ፡ https://youtu.be/JfpCicDUMKc

ኣብ ዝተወሰኑ ኩነታት ኣየናይ ናይ GitHub ፍቓድ እዩ ዝምችእ – ከመይ ጌርካ ትመርጽ?

ምርጫ ፍቓድ ኣብ ዕላማታት ናይቲ ፕሮጀክትን ኣብ ውልቃዊ ምርጫታትን ድሌታትን ናይቲ ባዕሉ እቲ ኣማዕባሊ ጥራይ ስለ ዝምርኮስ፡ ነዚ ሕቶ’ዚ ልክዕ መልሲ ክወሃቦ ኣይክእልን። ከምቲ ትርእይዎ ዘለኹም ኣብ GitHub ብዙሓት ዝተፈላለዩ ፍቓዳት ኣለዉ፡ እቲ ኣገዳሲ ድማ ኩሎም ነጻን ኣብ ህዝባዊ ዓውዲን እዮም፡ እዚ ማለት ድማ ​​ኩሉ ፕሮግራመር ንፕሮጀክትኡ
ብርግጽ ዝሰማማዕ Open Source ፍቓድ ክረክብ ይኽእል እዩ። ግን፡ እቲ ኣገዳሲ ነገር፡ Open Source ፍቓድ ፍቓድ ዘይብሉ ኮድ ጥራይ ከምዘይኮነ ክንርስዕ የብልናን።

ንእሽቶ መጽናዕቲ ብምግባር፡ ንኹሎም ፍቓዳት ክፉት ምንጪ ኣኪብካ ኣብ ሰለስተ ዓበይቲ ቀንዲ ጉጅለታት ክትከፍሎም ትኽእል ኢኻ፤

1. ብሓያል መከላኸሊ።
2. ድኹም መከላኸሊ።
3. ፍቑድ እዩ።

ብሓያል መከላኸሊ ዝገብር እዩ።

ፍቓድ ብሓያል ምሕላው መብዛሕትኡ ግዜ ፍልልያት ናይ GPL እዮም። እዞም ፍቓዳት እዚኦም ዝኾነ ኮድ ወይ ፕሮጀክት ብኸመይ ከም ዝጥቀም ወይ ድሮ ኣብ ጥቕሚ ዝወዓለ ብዘየገድስ፡ ፍቓድ ናይቲ ፕሮጀክት ከምኡ’ውን ምግላጽ ምንጪ ኮዳት የድልዮም።

ድኹም መከላኸሊ

ድኹም ምክልኻል ፍቓዳት መብዛሕትኡ ግዜ ፍልልያት ናይቲ ንእሽቶ GPL እዮም። ኣብኡ እቲ ቀንዲ ፍልልይ ካብ ፍቑድ ፍቓድ ኣብዚ ብቐሊሉ ኣድላዪ እዩ ውን ነቲ ፕሮግራም ብመሰረት GPL ፍቓድ ምሃብ፣ ከምኡ’ውን ምንጪ ኮዳት ብዘይ ውድቀት ምሃብ። ማዕረ ማዕሪኡ ኣብ ፕሮጀክት ናይቲ ፕሮግራመር ቤተ-መጻሕፍቲ እንተሃልዩ፡ ማለት ኣብ ትሕቲ ፍቓድ LGPL ስታቲካዊ ምትእስሳር ወይ ዳይናሚክ ምትእስሳር፡ ሽዑ ምስ ዝኾነ ካብ ፍቓድ ፕሮጀክት ናይዚ ፕሮግራመር’ውን ዝሰማማዕ ክኸውን እዩ።

ዝፈቕድ እዩ።

ብመጠኑ ብዙሕ ቁጽሪ ዘለዎም ፍቑዳት ፍቓድ ኣለዉ፣ ኣብ መሳርዖም እቶም ዝበዝሑ ተፈተውቲ ፍቓዳት MIT, Apache 2.0, ከምኡውን BSD እዮም። ብንእሽቶ ፍልልያት፡ እዞም ፍቓዳት እዚኦም ኣብ ፕሮጀክትታት ክፉት ምንጪን ንንግዳዊ ዕላማታትን ፕሮጀክትታትን ነቲ ኮድ ንምጥቃም ናይ ምፍቃድ ዓቕሚ ኣለዎም። ግን፡ ኣብዚ ጉዳይ እዚ፡ ደራሲ ናይቲ መበቆላዊ መደብ ምምልካት ኣድላዪ ምዃኑ ምዝካር ኣገዳሲ እዩ።

ካልኦት ህቡባት ፍቓዳት GitHub

ብዘይካ እዞም ሰለስተ ጉጅለታት ፍቓዳት፡ ካልኦት እውን ኣለዉ፡ ንኣብነት ካልእ ካብቶም ኣዝዮም ጠቐምቲ ፍቓዳት GPLv2 ምስ classpath extensions እዩ። እዚ ፍቓድ ንኽልቲኡ Open source ፕሮጀክትታትን ንግዳዊ ፕሮጀክትታትን ዕላማታትን እውን ክውዕል ይኽእል። እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊ መልክዑ ኣብ ኦራክል ኮይኑ፡ ንፕሮጀክትታቱን መፍትሒታቱን ፍቓድ ንምሃብ GPLv2 ምስ classpath extensions ዝጥቀም እዩ። እዚ ፍቓድ እዚ ኣዝዩ ኣገዳስን ጠቓምን እዩ፣ ምኽንያቱ ስሩዓት ፍቓድ GPL ንኣብነት ምስ ባይትኮድ ክገጥሙ ፈጺሞም ኣይክእሉን እዮም። ማለት ፍሉይ መግለጺ ናይቲ መስርሕ ምጥርናፍን ምትእስሳርን ኣለዎም፣ እዚ ንኻልኦት ዝተተርጎሙ ቋንቋታት ፕሮግራሚንግ ፍጹም ዘይምቹእ እዩ፣ እቲ ዝበዝሐ ተፈታዊ ቋንቋ ጃቫ ኣብ መንጎ ከምዚኦም ዝኣመሰሉ ቋንቋታት እዩ። ንኸምዚ ዝኣመሰለ ጉዳያት እዩ ፍሉይ ፍቓድ GPLv2 ምስ classpath extensions ዝተዘርግሐ። ደሓር ከኣ እቲ በዚ ፍቓድ እዚ ዝተዘርግሐ ቤተ መጻሕፍቲ ብፍጹም ዝኾነ ካልእ ፍቓድ ንንግዳዊ ፕሮጀክትታትን ዕላማታትን ክውዕል ከም ዝኽእል ኣዝዩ ብንጹርን ብንጹርን ይዛረብ።
ብዛዕባ ፍቓድ GitHub ካልእ እንታይ ክትፈልጥ ኣለካ
.

ፍቓድ ምውሳኽ

ኣብ መወዳእታ እቲ ናይ መወዳእታ ፍቓድ ምስ ተመረጸ፡ ኣብቲ ሱር ፕሮጀክት ባዕሉ ምውሳኽ ጥራይ እዩ ዝተርፍ። ነዚ ተግባር ንምፍጻም፡ ኣብ እዋን ምፍጣር ናይቲ ፕሮጀክት ባዕሉ ወይ ኣብ ዝኾነ ካልእ ግዜ፡ ነቲ ዝተመርጸ ፍቓድ ኣብ ትሕቲ ሱር ፕሮጀክት ክትውስኾ ጥራይ ኣለካ። ግን ኣብዚ ስጉምቲ’ዚ ከይተረፈ፡ ኣገልግሎት መርበብ ሓበሬታ GitHub ንተጠቀምቱ ክከናኸኖም ስለ ዝኸኣለ፡ ዋላ ኣብ መጀመርታ ናይቲ ፕሮጀክት ባዕሉ ናይ መወዳእታ ፍቓድ ንምውሳኽ ብመጠኑ ምቹእ መንገዲ ገይሮም እዮም።
ይኹን እምበር፡ እቲ ዘሕዝን ግን፡ እቲ ዲቨሎፐር ወይ ፕሮግራመር ኣብ ሓሳቡ ወይ ፕሮጀክቱ ዝተጠቕመሉ ጽግዕተኛታት ፍጹም ክምርምር ስለዘድልዮ፡ እዚ ጥራይ ኣይኮነን። ማለት ዋላ ሓደ ካብቶም ብመሰረት GPL ፍቓድ ዝዝርጋሕ ጽግዕተኛታት እንተኾይኑ፡ ፍጹም ምሉእ ፕሮጀክት ናይቲ ዲቨሎፐር GPL ዝሰማማዕ ክኸውን ኣለዎ። ንኸምዚ ዝኣመሰለ ምርግጋጽ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ነዚ ዝኸውን ኣቐዲሙ ዝተነድፉ ፕሮግራማት ወይ መሳርሒታት ይጥቀሙ። ንኣብነት ነዚ https://github.com/pivotal/LicenseFinder ዝኸውን መሳርሒ ኣሎ፤
ፍቓድ ምሃብ ምናልባት ግዜ ዝወስድ ዕማም እዩ ክንብል ንኽእል፣ ኣብ ተመሳሳሊ እዋን ግን ንህይወት ሓደ ፕሮጀክት ወይ ዝኾነ ሓሳብ ናይ ሓደ ፕሮግራመር ኣድላዪ ስጉምቲ እዩ። ቅኑዕ ፍቓድ ንምምራጽ፡ ሕማቕ ኣጋጣሚ ኮይኑ፡ ቁሩብ ግዜ ከተሕልፍ ኣለካ፡ ይኹን እምበር፡ እቲ ፕሮጀክት ዕዉት ንኽኸውን ዋጋ ኣለዎ። ዝኾነ መደብ ክትጽሕፍ ከለኻ ምርጫ ፍቓድ ኣብ መጀመርታ ምቕማጥ ዝበለጸ እዩ፣ ምኽንያቱ ኣብ መጀመርታ ከምዚ ብምግባርካ፣ ፍጹም ኩሉ ጻዕርኻ ናብ ቅኑዕ ኣንፈት ከተቕንዖን ንመብዛሕትኦም ዕዉትን ምቹእን ዝኾነ ፕሮግራም ክትጽሕፍን ትኽእል ኢኻ። ተጠቀምቲ።