ንጡፍን ተሓላቕን ወፍሪ – መሳርሒታት፡ ረብሓን ጉድኣትን።

ተሓላቕን ንጡፍን ኣገባብ ወፍሪ እንታይ እዩ፣ ኣበይ ንጡፍን ተሓላቕን ወፍሪ ትጅምር፣ ረብሓን ጉድኣትን ነፍሲ ወከፍ ኣገባብ። ኣብ ቁጠባ ዕዳጋ ውልቀሰባት ርእሰ-ማል ንኽዕቅቡን ንኽውስኹን ዝሕግዙ ሓያሎ ኣማራጺታት ኣለዉ። ኣብ ርእሲ’ቲ ንዝተቖጽረ ጉልበት ዝረኸብካዮ ደሞዝ፡ ወይ ካብ ምምራሕ ንግድኻ ዝረኽቦ መኽሰብ፡ ብተሓላቒ ወይ ንጡፍ ወፍሪ ኣታዊኻ ክትውስኽ ትኽእል ኢኻ። እንታይ እዩ እንታይ ዓይነት ፋይናንሳዊ መሳርሒታት ክጥቀሙ ከምዘለዎምን ብልጫታት ተሓላቕን ንጡፍን ወፍሪ እንታይ እዩ ዝብል ኣብዚ ጽሑፍ ክንነግር ኢና።

ፓሲቭ ኢንቨስትመንት እንታይ እዩ።

ፓሲቭ ኢንቨስትመንት ማለት ንነዊሕ እዋን ዝተፈላለዩ ዋሕስታት ፖርትፎሊዮ ምፍጣር እዩ። ተሓላቒ ወፍሪ ካብ ካልኦት ዓይነታት ፋይናንሳዊ ወፍሪ ዝፍለ ኮይኑ፡ በዚ ዓይነት ወፍሪ መኽሰብ ንምርካብ ዝወሓደ ግዜን ጻዕርን ዝወስድ እዩ። ተሓላቒ ወፍሪ ምስ ንጡፍ ወፍሪ እንተነጻጺርናዮ፡ ኣብቲ ካልኣይ ጉዳይ፡ መሰረታዊ ትንተና ዕዳጋ የድሊ፡ ኣብቲ ቀዳማይ ድማ ከምዚ ዓይነት ስራሕ ቅድመ ኩነት ኣይኮነን። ኣብዚ እቲ ኣውፋሪ ትኽክለኛ መሳርሒ ክመርፅ፣ ምክፍፋል ዋሕስ ብመሰረት ዝተፈላለዩ መለክዒታት ክፍፅምን እቲ ኣታዊ ክሳብ ዝረክብ ክፅበን ጥራሕ እዩ ዘለዎ። ምስ ተሓላቒ ወፍሪ፡ እቲ ኣውፋሪ ኣታዊ ይረክብ፡ እዚ ድማ ተመሳሳሊ ስም – ተሓላቒ። ምሉእ ነጥቢ ስትራተጂ ከምዚ ዓይነት ኣታዊታት ኣብ ምቛም ብኣውፋሪ ሓደ ብሎክ ኣክስዮን እዩ ዝምርኮስ፣ ኣብ መጻኢ ርኡይ ገንዘባዊ መኽሰብ ዘምጽእ እዩ። እቲ ፖርትፎሊዮ ብትኽክል እንተተቐሚጡ ናይ ክሳራ ሓደጋታት ይንኪ። ኣብ ነዊሕ እዋን እቶም ዝዓበዩ ኣክስዮናት ንኻልኦት ዋሕስታት ምውራድ ክሽፍኑ ክኽእሉ እዮም። ምምራጽ ተሓላቒ ወፍሪ – ረብሓን ጉድኣትን፡ https://youtu.be/N7iOSQG4hz0

ንጡፍ ወፍሪ እንታይ እዩ።

ንጡፍ ወፍሪ ገንዘብ ወፍሪ ዝግበረሉ መንገዲ ኮይኑ፡ ኣብዚ ናይ ወፍሪ ኣማራጺታት ናይ ምድህሳስን ናይ ገዛእ ርእሶም ናይ ወፍሪ ፖርትፎሊዮ ናይ ምምሕዳር ውሳነታት ናይ ምውሳንን ሓላፍነት ኣብ ባዕሉ እቲ ኣውፋሪ ይርከብ። ከም ስርዓት ንጡፍ ወፍሪ ብዝተወሰነ ሓደጋታት ዝተሰነየ እዩ። በዚ ዓይነት ወፍሪ ግን ካብቲ ኣብ ተሓላቒ እቶት ዝግበር ኣዝዩ ዝቐልጠፈ መኽሰብ ክረክብ ይኽእል። ሓደ ንጡፍ ኣውፋሪ መኽሰብ ክረክብ ዝኽእል ብናይ ገዛእ ርእሱ ፍልጠት፡ ክእለት፡ ጻዕርን ግዜን ጥራይ እዩ። ንኣብነት ኣብ ሓደ ፍሉይ ቢዝነስ ኣክስዮን ኣብ እነጥሪ እዋን ዋጋ እቲ ኣክስዮን ንምዕባይ ንዘሎ ዕድላት ንምርዳእ ዕዳጋን ቁጠባን እቲ ትካል ብጥንቃቐ ምጽናዕ ኣገዳሲ እዩ።

እንታይ ዓይነት ፋይናንሳዊ መሳርሒታት ተሓላቒ እቶት ይፈጥሩ።

ቀዋሚ እቶት ዘለዎም ወፍርታት፡ መጠን እቶት ኣቐዲሙ ዝፍለጥ ኣብ ንብረት ዝግበር ወፍሪ እዩ። እዚ ተሓላቒ ወፍሪ እዚ እዩ ተሓላቒ ኣታዊ ክትረክብ ዘኽእለካ።

ተቐማጢ ገንዘብ

ኣብ ትካላት ባንክ ዝግበር ተቐማጢ ገንዘብ ንኣውፈርቲ ተሓላቒ እቶት የምጽእ፣ እዚ ድማ ብሚእታዊት ይሕሰብ። ክፍሊት መጠን ወለድ ብዋጋ ናይቲ ባንክ ልቓሕ ንምሃብ፣ ባጤራ ንምሻጥ፣ ዋሕስ ወዘተ ዝረኽቦ መኽሰብ ዝፍፀም ኮይኑ መብዛሕትኡ ግዜ መጠን ተቐማጢ ገንዘብ ምስ ወግዓዊ ዋጋታት ንብረት እንትነፃፀር ቁሩብ ዝለዓለ እዩ። ስለዚ እዚ ዓይነት ተቐማጢ ገንዘብ ነቶም ገንዘቦም ካብ ምጉዳል ዋጋ ክሕልዉ ንዝደልዩ ኣውፈርቲ ዝምችእ እዩ።

ንብረት ንብረት

ኣብ ንብረት ወፍሪ ምግባር ካልእ ኣማራጺ ገንዘብ ንምቑጣብን ቀዋሚ ተሓላቒ ኣታዊ ንምርካብን እዩ። ንብረት ብቐጻሊ ዋጋኡ እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ። ካብ ካልኦት ነገራት ንላዕሊ ክካረ ይኽእል እዩ። ኣብ መንበሪን ንግዳውን ንብረት ወፍሪ ክትገብር ትኽእል ኢኻ። ካብ ከምዚኦም ዝበሉ ወፍርታት ዝረኽቦ መጠን ኣታዊ ብቐጥታ ኣብ ስሕበት ናይቲ ንብረት ዓደግትን ተኻረይትን ይምርኮስ። ወፍሪ ንምግባር፡ ኣፓርታማ፡ ገዛ ወይ ንግዳዊ ትካል ክትገዝእ ኣለካ፡ ድሕሪኡ ክትካረዮን ኣታዊ ክትረክብን ኣለካ። ኣብ ንብረት ወፍሪ ንምግባር ካልእ ኣገባብ ኣሎ፡ ንሱ ድማ ምዕዳግ ኣክስዮን ናይ ዕጹው ገንዘብ እዩ።

ቦንድታት

ቦንድ ውሕስነት እዩ፣ ናይ ሓደ ኩባንያ ወይ መንግስቲ IOU እዩ። ሓደ ኣውፋሪ ቦንድ ክገዝእ ከሎ ንዝተወሰነ ግዜ ገንዘቡ የለቅሕ፡ ድሕሪኡ ድማ ነዚ ውሱን ሚእታዊት ይረክብ – ናይ ኩፖን ኣታዊ። እቲ ግዜ ምስተወድአ እቲ ዝተዋፈረ ገንዘብ ናብቲ ኣውፋሪ ተመሊሱ ይምለስ። ዝተሓተ ሓደጋን ቀዋሚ እቶትን ዘለዎም ቦንድታት ናይ ፌደራል ልቓሕ ቦንድ እዮም። ምስዚ ዓይነት ወፍሪ፡ እቲ ውሕስነት ብመንግስቲ ስለዝወሃብ፡ እቲ ተቐማጢ ልቓሕ ምምላስ ውሕስነት ኣለዎ። ናይ ትካላት ቦንድ ቦንድ ናይ ዲቨሎፐራት፣ ኣፍረይቲ መካይን ወዘተ የጠቓልል። ከም ስርዓት ክሳብ ትሽዓተ ሚእታዊት ዝበጽሕ መኽሰብ የቕርቡ። ምስዚ ዓይነት ወፍሪ ግን ዝተወሰኑ ሓደጋታት ከምዘለዉ ምርዳእ ኣገዳሲ እዩ – እቲ ኩባንያ በቃ ክስርስን ዕዳ ከይከፍልን ይኽእል እዩ።

ብሸርፊ ዝሽየጥ ገንዘብ

ETFs ንሓደስቲ ኣውፈርቲ ሞያኻ ንምጅማር ዓቢ ዕድል እዩ። እዚ ኣገባብ እዚ ነቶም ወፍሪ ክጅምሩ ዝደልዩ፡ ግን ከኣ ገና ብኸመይ ከም ዝገብርዎን ጉዕዞኦም ኣበይ ከም ዝጅምሩን ዘይፈልጡ ዝምችእ እዩ። ኣብ ዕዳጋታት ኣክስዮን ዝግበር ትራንዛክሽን ብሰብ ሞያ ዝካየድ ኮይኑ፡ ኣውፈርቲ ድማ ኣታዊ ጥራይ እዮም ዝረኽቡ። ምፍጣር ብሸርፊ ዝሽየጡ ገንዘብ ብናይ ምሕደራ ኩባንያታት ይፍጸም: ትሑት ሓደጋ ዘለዎም ናይ ወፍሪ ፖርትፎሊዮታት ይእክቡ: ናይ ብሕቲ ኣውፈርቲ ድማ ኣብ ናይ ሓባር ፋንድ (
mutual investment fund ) ብጽሒት ይረኽቡ።

ናይ ምክፍፋል ኣክስዮናት

እቲ ኣውፋሪ ኣክስዮን ክገዝእ ከሎ ዋንነት ናይ ሓደ ክፋል ናይቲ ትካል ንብረትን እቲ ኣውጻኢ እንተኸፊልዎ ካብ መኽሰብ ናይ ምክፍፋል መሰልን ይረክብ። ይኹን እምበር ኣብ ኣክስዮን ወፍሪ ምግባር ሓደገኛ ምዃኑ ምርዳእ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ድማ ብሰንኪ ቀጻሊ ለውጢ ኣብ ዋጋኦም እዩ። ኣብዞም ዋሕስታት ዝህሉ ምህርቲ ብትኽክል ምፍላጥ ኣይከኣልን እዩ።

ንንጡፍ ወፍሪ ዝኸውን መሳርሒታት

ብንጥፈት ወፍሪ ንምግባር፡ ክትገብር ትኽእል ኢኻ፤

• ብመንገዲ ደላሎ ኣብ ዕዳጋ ዝርከቡ ኣክስዮናት ንግዲ፤
• ናይ ባዕልኻ ቢዝነስ ምፍጣር፤
• ፍራንቻይዝ ቢዝነስ ምግዛእ፤
• ኣብ ተስፋ ዘለዎም ጀመርቲ ትካላት ወፍሪ ምግባር።

ካብ ካልኦት ነገራት ሓደ ኣውፋሪ ቦንድ ገዚኡ ካብኡ መኽሰብ ክረክብ ይኽእል።

ረብሓን ጉድኣትን ነፍሲ ወከፍ ዓይነት ወፍሪ

ናይ ነፍሲ ወከፍ ካብዞም ዓይነት ወፍሪታት ኣወንታዊን ኣሉታውን ሸነኻት ኣብ ግምት ኣእቱ።

ንጡፍ ወፍሪ

ረብሓታት፤

1. ርኡይ ክኸውን ዝኽእል መኽሰብ . ቀንዲ ዕላማ ንጡፋት ኣውፈርቲ ንዕዳጋ ኣክስዮን ምህራም እዩ። እቲ ኣገባብ ዕዳጋ ኣብ ዝለዓለሉ እዋን ብዙሕ ገንዘብ ምግባርን ንኣሽቱ ምኽሳርን ዘጠቓልል እዩ።
2. ዓቢ ተዓጻጻፍነት . ሓደ ኣውፋሪ ናይ ገዛእ ርእሱ ገንዘብ ባዕሉ የመሓድር ይኹን ወይ ብንጡፍ ናይ ምሕደራ ርእሰ-ማል ይሰርሕ፡ ምስ ንጡፍ ወፍሪ ኩሉ ግዜ ዝያዳ ተዓጻጻፍነት ክህሉ እዩ። እቲ ተቐማጢ ገንዘብ ነቲ ህሉው ፋይናንሳዊ ሃዋህው ኣብ ግምት ብምእታው ናብ ፍሉያት ዓውድታት ቁጠባ ናይ ምትሕልላፍ ዕድል ኣለዎ፤
3. ብዙሕ ቁጽሪ ዘለዎም ናይ ወፍሪ ዕድላት .

ብርግጽ ንጡፍ ወፍሪ እውን ርኡይ ጉድለታት ኣለዎ፤

• ልዑል ተኽእሎ ዘለዎ ሓደጋታት፤
• ወሰኽ ወጻኢታት።

ካብ ካልኦት ነገራት ንላዕሊ ንጡፍ ወፍሪ ዝያዳ ጻዕሪ ዝሓትት እዩ። ኣብዚ ብቐጻሊ ዜና ቁጠባን ዕዳጋን ክትከታተል፡ ኣገባብ ወፍሪ ከተጽንዕ ወዘተ የድልየካ።ማዕረ ማዕሪኡ ድማ እቲ ኣውፋሪ እዚ ፍረ ከም ዝፈሪ ዝኾነ ውሕስነት ኣይረክብን እዩ።

ተሓላቒ ወፍሪ ምግባር

ረብሓታት ተሓላቒ ወፍሪ፤

1. መኽሰብ ምርካብ ኣዝዩ ቀሊል ’ ዩ ። ንጡፋት ኣውፈርቲ ዜናታት ንግድን ዕዳጋን ብቐጻሊ ክከታተሉ ኣለዎም፣ ከምኡ’ውን ኣብ ፖርትፎሊዮኦም ዝተወሰነ ቁጽሪ ዘለዎም ትራንዛክሽን ብቐጻሊ ባዕሎም ከካይዱ ኣለዎም። ንጡፍ ወፍሪ ንንግዲ ኣዝዩ ነዊሕ ግዜ ዝወስድ ክኸውን ከሎ፡ ተሓላቒ ኣውፈርቲ ድማ ኣብ ዓመት ሓደ ክልተ ሰዓታት ጥራይ እዮም ወፍርታቶም ንምዕቃብ ዘሕልፉ፤
2. ዝተሓተ ሓደጋታት . ንጡፋት ኣውፈርቲ ወፍርታቶም ኣብ ዘይግቡእ ግዜ ናይ ምሻጥ ወይ ዕዳጋ ኣብ ዝለዓለ ጥርዙ ኣብ ዝበጽሓሉ እዋን ናይ ምዕዳግ ዓቢ ሓደጋ ኣለዎም። ኣብ ፓሲቭ ኢንቨስትመንት ኣውፈርቲ ኢንቨስትመንት ኣጥርዮም ባዕሎም ይሕዝዎ። ተሓላቒ ኣውፈርቲ ወፍርታቶም ኣብ ዘይግቡእ ግዜ ከይሸጡ ስክፍታ የብሎምን፣ ምኽንያቱ ኣብ ነዊሕ እዋን ኣብ ቀዋሚ ወሰኽ ክጽበዩ ስለዝኽእሉ፤
3. ርካሽ መልክዕ ወፍሪ . ተሓላቒ ኣውፈርቲ ንጡፋት ኣውፈርቲ ብቐጻሊ ዝኸፍልዎ ናይ ትራንዛክሽን ክፍሊት ኣይከፍሉን እዮም። ተሓላቒ ነጋዶ ገንዘቦም ኣብ ኢንዴክስ ፋንድስ ክዕቅቡ ይኽእሉ፣ እዚኦም ብተለምዶ ከባቢ 0.10% ይሓቱ፣ ሓደ ሓደ ግዜ ድማ ትሕቲኡ። ዋላ እቶም ምስ ኣካየድቲ ወፍሪ ስርሖም ዝሰርሑ ተሓላቒ ወፍሪ ነጋዶ መብዛሕትኡ ግዜ ካብቶም ምስ ንጡፋት ኣካየድቲ ወፍሪ ንግዲ ዝገብሩ ዝወሓደ ኮሚሽን ይኸፍሉ።

ይኹን እምበር ኣብዚ እውን ጐድኒታት ኣለዉ፤

• እቲ መኽሰብ ምስ ንጡፍ ወፍሪ ክነጻጸር እንከሎ ኣዝዩ ዝተሓተ ’ ዩ ። ተሓላቒ ነጋዶ መብዛሕትኡ ግዜ ንዕዳጋ ክስዕብዎ እምበር ንዕዳጋ ክበልጽዎ ኣይፍትኑን። ብቐጻሊ ንግዲ ዝገብሩ ምኩራት ተጻወትቲ ንዕብየት ዕዳጋ ክውስኑ ይኽእሉ፡ ሳላኡ ድማ ብዙሕ ገንዘብ ይረኽቡ። መብዛሕትኡ ግዜ ተሓላቒ ወፍሪ ማእከላይ ረብሓ ይረክብ።
• ንሓጺር ግዜ ዕዳጋ ምውራድ ዝኾነ መከላኸሊ የለን ። ኣብ ፓሲቭ ኢንቨስትመንት ነጋዶ ቅድሚ እቲ ስቶክ ዋጋ ምውራዱ ፖዚሽን ኣይሸጡን እዮም። መብዛሕትኡ ግዜ ላዕልን ታሕትን ዕዳጋ የጋጥሞም ብምህላዎም ይሕጎሱ።

ብፍላይ ቁጠባዊ ዜና እናጸልመተ ምስ ከደ፡ ንጡፋት ነጋዶ ዋሕስ ክወጹ ምስ ከዱን ድሌት ስጉምቲ ምውሳድ እናሓየለ ምስ ከደ ዋጋ ክወርድ ምስ ዝጅምርን፡ ተሓላቒ ኣገባብ ወፍሪ ንምዕቃብ ኣጸጋሚ ክኸውን ይኽእል። ንጡፍ ወይ ተሓላቒ ወፍሪ: እንታይ እዩ ፍልልይ – https://youtu.be/K8kwYb8XYFA…

ኣየናይ ናይ ወፍሪ ኣማራጺ እዩ ንዓኻ ዝምጥን: ንጡፍ ወይ ተሓላቒ

እንታይ ዓይነት ወፍሪ ክመርጽ ኣለዎ – ኩሉ ሰብ ባዕሉ ክውስን ኣለዎ። ብወገን ፓሲቭ ኢንቨስትመንት እቲ ኣውፋሪ ውሕስነት ዘለዎ ናይ ዕዳጋ ምምላስ (ብርግጽ ንኣሽቱ ኮሚሽንን ግብሪን ኣጉዲልካ) ክረክብን እቲ ወፍሪ ንባዕሉ ብዙሕ ግዜ ከምዘይሓትትን እዩ። ብዛዕባ ንጡፍ ወፍሪ እንተተዛሪብና ብክልሰ-ሓሳብ ሓደ ነጋዳይ ንዕዳጋ ክብድህ ዕድል ኣለዎ፡ ኣብ ነዊሕ ግዜ ግን ጽቡቕ መኽሰብ ናይ ምርካብ ዕድል ኣዝዩ ውሑድ እዩ። ንጡፋት ነጋዶ ንትንተና ኣክስዮናት ኣብ ምጽናዕ ብዙሕ ግዜ ከሕልፉ ኣለዎም እዚ ድማ ኣብኡ ኣይውዳእን እዩ – ኣብ ምሉእ መስርሕ፡ ስሩዕን ቀጻልን ትንተና ዋሕስ ከድሊ እዩ። ብርግጽ ኩሉ ሰብ ነዚ ክገብር ኣይክእልን እዩ። ብዓቢኡ ከምዚ ዓይነት ስትራተጂ ነቶም ሓድሽ ነገር ክትንትኑን ክጽዕሩን ዝኽእሉ ሰባት ዝምችእ ክኸውን ይኽእል። ክሳብ ሕጂ ብዛዕባ ተሓላቕን ንጡፍን ወፍሪ ብዙሕ ክትዕ ክትዕዘብ ትኽእል ኢኻ። ናይ ዝኾነ ነጋዳይ ናይ መወዳእታ ዕላማ ግን ካብ ዕዳጋ ንላዕሊ ኣፈፃፅማ ምቕራብ ዘይኮነስ፣ ፋይናንሳዊ ዕላማ ምዕዋት ምዃኑ ምርዳእ ኣገዳሲ እዩ። ማዕረ ማዕሪኡ ድማ ምስ ዕዳጋ ምውድዳር ኣድላዪ ኣይኮነን።
ብርግጽ ወፍሪ ንምግባር ብዙሕ መንገድታት ኣሎ። ሓደ ሰብ ንጡፍ መርገጺ ክሕዝ ይውስን፡ ገለ ድማ ሓደ ዓይነት ወፍሪ ንነዊሕ እዋን ኣብ ምጥራይን ምሓዝን የተኩር፡ ካልኦት ድማ ነዞም ክልተ መንገድታት ከወሃህድዎ ይፍትኑ። ብርግጽ መብዛሕትኦም ሰባት ብተሓላቒ ወፍሪ ጽቡቕ ክኾኑ ተኽእሎ ኣሎ፡ ግን ንእሽቶ ክፋል ናይ ፖርትፎሊዮኻ ንጎኒ ገዲፍካ ሓደ ክልተ ግዜ ንጡፍ ንግዲ ምፍታን ጌጋ የብሉን።