Layisinsi za GitHub – kiki kye twogera? Okusobola okukola pulogulaamu, omuntu talina kukoma ku kugiwandiika, wabula n’okusalawo abakozesa oba abakola pulogulaamu kye balina eddembe okugikolako. Omuntu bw’akola pulogulaamu ey’obwereere eri buli muntu aba akola omulimu omulungi, naye oyo yenna agikozesa ajja kuba alina okulaga obutuufu bw’engeri gy’agikozesaamu. Okugeza, singa kampuni mu mirimu gyayo ejja kukola ne ofiisi ezimu ez’obwereere (okugeza, LibreOffice), olwo erina okusobola okukakasa abakebera nti erina eddembe okukikola. Okukola kino, kijja kuba kimala okwanjula layisinsi esaanidde. Singa omuzimbi yeerabira okugikola, olwo kkampuni eyinza okuba mu mbeera enzibu. Nga okola enkola, omukozi alina okusalawo ebikolwa ne pulogulaamu ye ebigenda okukkirizibwa n’ebitajja. Okugeza, tetusobola okwogera ku kukozesa kwokka, naye era ku kusoma ebiwandiiko bya pulogulaamu oba okwekolera ennongoosereza mu kintu kya pulogulaamu. GitHub y’emu ku mpeereza ezisinga obunene ez’okukola pulojekiti ez’okukolagana. Mu kiseera kye kimu, basobola okukola wano si ku bwereere zokka, wabula ne ku pulojekiti z’ebyobusuubuzi. Nga balambika layisinsi esaanidde, abakola bajja kumalawo obutategeeragana mu ngeri y’okukozesaamu ekintu ekitondeddwawo. Obuzibu buli nti waliwo ebika bya layisinsi bingi eby’enjawulo, era si kyangu bulijjo kusalawo ngeri ki gy’olina okulonda mu mbeera emu. Era si kya bulijjo pulojekiti ezimu obutaba na layisinsi.
- Lwaki olina okuwa layisinsi za pulojekiti za Open Source ku GitHub
- Bika ki ebya layisinsi ebiriwo
- Engeri y’okulondamu layisinsi ya Github
- Engeri y’okwongerako layisinsi ku Github
- Londa layisinsi Github – ebyokulabirako bya layisinsi ezimanyiddwa ennyo ku Git Hub
- GPL
- LGPL
- Layisinsi y’olukale eya Eclipse
- Layisinsi ya Mozilla ey’olukale
- Layisinsi ya Apache Github
- Layisinsi ya MIT
- Enjazi eziri wansi w’amazzi
Lwaki olina okuwa layisinsi za pulojekiti za Open Source ku GitHub
Nga olaga layisinsi eyeetaagisa, omukugu asobola okuwa bino wammanga mu yo:
- Ebiragiro by’okukozesa pulogulaamu eno . Ziyinza okuzingiramu ssente oba mu mbeera ezimu oba zonna, zikkiriza okukozesa ku bwereere.
- Oluusi pulogulaamu zitondebwawo okukolebwa abantu b’omukitundu . Mu mbeera eno, kikulu buli muntu ayagala okumanyiira ebiwandiiko bya pulogulaamu.
- Ebiwandiiko bya pulogulaamu bwe bibaawo, abamu bayinza okukola enkyukakyuka okusobola okufuula pulogulaamu eno okukola era nga yeesigika nga bwe kisoboka. Oluusi omuwandiisi asobola okukkiriza buli muntu okukola kino, mu mbeera endala n’amuwaayo enkyukakyuka gy’ali, era n’akola ennongoosereza mu pulojekiti ku lulwe.
- Olina okusalawo oba abantu ab’okusatu basobola okukola enkyukakyuka mu pulojekiti n’okuwaayo ku lwabwe. Kino bw’oba okikola, olina okulaga layisinsi ekintu kyabwe kye kirina okuba naakyo.
Okugonjoola ebibuuzo bino n’ebifaananako bwe bityo, omuwandiisi w’enkola mu butuufu okusinga y’asalawo enkomerero y’omu maaso ey’ekintu kya pulogulaamu kye yatonda.
Bika ki ebya layisinsi ebiriwo
Layisinsi ndagaano ng’oludda olumu (oyo agaba layisinsi) lussaawo etteeka oludda olulala (oyo alina layisinsi) okukozesa ekintu kye yatonda. Mu nkola, tetwogera ku kuteeka mukono ku kiwandiiko enjuyi zikolebwa, wabula ku kukkaanya okw’otoma n’eddembe n’obuvunaanyizibwa ebikwatagana ku nkozesa yaakyo. Kumpi tewali bukwakkulizo ku kulaga ddembe n’obuvunaanyizibwa. Akakwakkulizo kokka kali nti balina okugoberera amateeka. Okukola layisinsi zo mulimu muzibu, kuba gulina okukwatagana n’amateeka amalala. Ekisinga obulungi kwe kulonda n’okukozesa ekimu ku bika eby’omutindo eby’ebiwandiiko ng’ebyo. Mu nkola, era kya mpisa okukozesa layisinsi eziwera. Ebiseera ebisinga, mu mbeera ng’ezo, layisinsi bbiri zikozesebwa omulundi gumu. Newankubadde omuwandiisi wa pulogulaamu eno alina eddembe okwetongola okukola amateeka abakozesa ge balina okugoberera, wadde kiri kityo, mu nkola, enkozesa y’ebika bya layisinsi ebingi evuddemu, mw’osobola okulonda entuufu mu mbeera ezisinga obungi. Bino wammanga bye bisinga okwettanirwa okukozesebwa ku Git Hub mu mbeera ezisinga obungi. Layisinsi ezisinga okukozesebwa ku Git Hub ze zino:
Omukozi wa pulogulaamu ajja kuba alina okusobola okulonda emu ejja okutuukana n’enteekateeka ze. Kino okusobola okukikola obulungi, olina okutegeera ebifaananyi ebibeera mu bika ebimu.
Singa omuwandiisi agaana okukola ekiwandiiko, olwo mu mbeera eno copyrights ejja kukozesebwa, nga zino ziteekeddwawo mu default mu mateeka g’eggwanga lye. Obutabeera na layisinsi mu ngeri eno tekitegeeza nti waliwo ekintu kyonna ekiyinza okukolebwa ne pulogulaamu. Mu butuufu embeera ng’eyo esobola okutwalibwa ng’ekimu ku bika bya layisinsi.
Engeri y’okulondamu layisinsi ya Github
Nga tonnatandika kunoonya ngeri nnungi, kyetaagisa omukozi wa pulogulaamu okukola ebyetaago bye, mw’agenda okuva mu maaso n’okwongera okuwa layisinsi. Ekiddako, olina okwemanyiiza eby’okulonda ebitera okukwatagana n’okusaba. Oluvannyuma lw’ekyo, ojja kwetaaga okusoma n’obwegendereza olulimi lw’amateeka n’okusalawo ekisembayo ku layisinsi ky’erina okuba. Okusobola okusalawo mu ngeri ey’amagezi, olina okutegeera eddembe n’obuvunaanyizibwa ki ebikwatagana n’ekika kya layisinsi ekimu. Okusobola okusalawo obulungi, osobola okukozesa empeereza ez’enjawulo eziyitibwa comparators. Wano waliwo ebyokulabirako:
- https://londa layisinsi.com/. Omukutu guno gulina ebibuuzo ebikulembera okulonda eky’okulonda ekituufu n’amagezi amajjuvu okukuyamba okutegeera ebikozesebwa.
- Omuko gwa https://opensource.org/licenses guweereddwayo okwekenneenya eby’okugonjoola eby’enjawulo ebya pulogulaamu ez’obwereere.
- Omukutu https://tldrlegal.com/ guyinza okutwalibwa nga encyclopedia y’enkola ez’enjawulo eza layisinsi. Waliwo ensengeka entuufu ey’amateeka n’ebigambo ebikwata ku nsonga eno mu bujjuvu.
Engeri y’okwongerako layisinsi ku Github
Wadde nga waliwo okulonda okunene okw’enkola za layisinsi ezibadde ziraga nti zikola bulungi era nga zeesigika mu nkola, omukozi ayinza okuba n’ebirowoozo bye ku layisinsi ya pulogulaamu gye yatonda bw’erina okuba. Mu mbeera eno, empeereza egaba obusobozi okwongerako enkyusa yo oba okutereeza eriwo. Okwongera layisinsi ku Github, ojja kwetaaga okugoberera emitendera gino:
- Olina okugenda ku lupapula olukulu olw’etterekero lyo.
- Olina okunyiga ku bbaatuuni okugattako fayiro, olwo olonde “Tonda fayiro empya”.
- Ekiddako, olina okuyingiza erinnya lya fayiro. Ku layisinsi, eno eyinza okuba emu ku nkola bbiri: LICENSE oba LICENCE.md. Wano okukozesa ennukuta ennene kikakatako.
- Ku ddyo w’ekifo eky’okuyingiza erinnya lya fayiro, nyweza okulonda ekifaananyi kya layisinsi.
- Mu menu ku ludda olwa kkono olw’olupapula, londa layini “Yongera layisinsi ku pulojekiti yo”. Mu mbeera eno, enkyukakyuka elonda okuva mu biwandiiko ebiriwo.
- Oluvannyuma nyweza ku layini “Review and submit”. Oluvannyuma ssaamu ebikwata ku ndagaano yo.
- Oluvannyuma lw’ekyo, kyetaagisa okunnyonnyola kiki ebyayongerwako oba enkyukakyuka ezaakolebwa. Ekiddako, laga oba ekiwandiiko ekirondeddwa kyatereezebwa oba kikwata ku kutondawo enkyusa endala eya layisinsi.
Oluvannyuma lw’okukakasa enkyukakyuka, omukugu amaliriza enkola y’okukola enkyukakyuka ku lukalala lwa layisinsi ku mpeereza ya Git Hub.
Londa layisinsi Github – ebyokulabirako bya layisinsi ezimanyiddwa ennyo ku Git Hub
Bino wammanga bye bisinga okwettanirwa. Nga ategeera amaanyi gaabwe n’obunafu bwabwe, omukozi wa pulogulaamu ajja kusobola okufuna eky’okulonda ekituufu oba okutegeera engeri y’okunoonya obulungi.
GPL
Layisinsi eno osobola okugiyita emu ku zisinga okwettanirwa. Kiba kya kikula kya waggulu eri abo abakola pulogulaamu ez’obwereere. Ekimu ku byetaago ebikulu ebiri mu kiwandiiko kino kwe kuba nti
kikkiriza abantu ab’okusatu okukyusa mu pulogulaamu mu ddembe , naye mu kiseera kye kimu balina eddembe okusaasaanya ebyavaamu wansi wa layisinsi y’emu yokka. Layisinsi eno eyinza okuba n’enkyusa ez’enjawulo. Ekisembyeyo ku bino kye kyakusatu. GPL ebadde ekozesebwa abakola pulogulaamu nga Drupal web content management system, MariaDB database management system, InkSkape vector graphics editor, n’endala ezimu. Kisanyusa okukimanya nti SQL tekozesa GPL yokka, wabula ne layisinsi y’obusuubuzi.
LGPL
Erinnya lino livvuunulwa nti “GNU GPL Lesser General Public License”. Ku bakola abamu, GPL tesaanira, kuba ebaleetera obuvunaanyizibwa okusaasaanya ebintu ebikyusiddwa wansi wa layisinsi y’emu. Ebintu ebikozesebwa mu nkola eno bisobola okulagibwa engeri enkola y’okuwa layisinsi enkozesa y’amaterekero agatondebwawo omuwandiisi wa pulogulaamu gy’egenda mu maaso. Mu mbeera eno, enkola zino essatu ze zirowoozebwako:
- Etterekero ly’ebitabo bwe liwa emirimu emipya nga tewali tterekero ly’ebitabo eddala ery’obusuubuzi liyinza kukola kye kimu, olwo GPL y’esinga obulungi.
- Omukugu mu tterekero ly’ebitabo ery’obwereere yassa dda mu nkola omutindo oguliwo. Mu kitundu kino, waliwo eby’obusuubuzi ebirina emirimu egy’enjawulo. Ku mbeera eno, kijja kuba kyangu okulonda LGPL.
- Bwe kituuka ku mutindo omupya oguvuganya mu butuufu n’ogw’ebyobusuubuzi, layisinsi ya Apache y’engeri gy’olina okutambuliramu.
Omutindo guno
gukkiriza okukozesa amaterekero g’ebitabo mu ngeri ey’obusuubuzi . Singa wabaawo enkyukakyuka ezikolebwa, ebiragiro n’obukwakkulizo bye bimu birina okukozesebwa okusaasaanya. Naye enkozesa ennyangu eya koodi esobozesa embeera okukyuka.
Layisinsi y’olukale eya Eclipse
Ekiwandiiko kino
kikkiriza okusaasaanya wansi wa layisinsi endala, nga mw’otwalidde n’ezo ez’obusuubuzi . Akakwakkulizo akakulu kali nti mu mirimu egyakyusibwa, obuyiiya bujja kuteekebwa mu modulo ey’enjawulo. Layisinsi eno efunye obuganzi mu kukola ebintu mu Java. Ekyokulabirako ye lulimi lwa pulogulaamu olwa Clojure, enkola y’okugezesa enkola za java.
Layisinsi ya Mozilla ey’olukale
Abamu ekiwandiiko kino bakiraba ng’okukkaanya wakati wa GPL ne layisinsi z’ebyobusuubuzi. MPL yeetaaga
okuyingira mu fayiro ezimu mu ngeri ey’olubeerera . Ekintu kya pulogulaamu kiyinza okubaamu fayiro ezimu wansi wa layisinsi eno ate endala nga teziriimu. Oluvannyuma lw’okukyusa, kikkirizibwa okuteeka layisinsi eyeetaagisa (okugeza, eyinza okuba ey’obusuubuzi), naye kino kisoboka ku kakwakkulizo kokka nti okuyingira ku fayiro ezifulumiziddwa wansi wa MPL kijja kuba kikyali kiggule. Mu mbeera eno, omukozesa ow’enkomerero alina okuweebwa amawulire agakwata ku bawandiisi ba pulogulaamu eyasooka. Okusinziira ku kiwandiiko kino, ofiisi ya LibreOffice, Mozilla browser n’ebintu ebirala ebya software byafulumizibwa.
Layisinsi ya Apache Github
AL eyitibwa layisinsi ya liberal ey’obwereere. Ekintu kino kiva ku kuba nti
tewali kyetaagisa kufulumya kintu kiva mu bukwakkulizo bwe bumu nga bwe kyali edda . Ekiwandiiko kino kikozesebwa nnyo ekitongole kya Apache Software Foundation. Bwe bikozesebwa, bino wammanga bikkirizibwa:
- Ekintu kya pulogulaamu kikkirizibwa okwongera okukozesebwa mu by’obusuubuzi.
- Enkyukakyuka mu nkola zikkirizibwa.
- Ebiwandiiko ebiddako birina okubeeramu erinnya ly’omuwandiisi eyasooka.
Nga okola enkyukakyuka empya, tewali buvunaanyizibwa eri abalina layisinsi kuwa koodi y’ebintu eyasooka. Layisinsi ng’eyo efunye obuganzi bungi. Kino kiyinza okulagibwa nga tuwandiika ebintu bya pulogulaamu ebimanyiddwa ennyo ebifulumizibwa wansi wa layisinsi ey’ekika kino: enkola y’emirimu eya Android, enkola ekola enkola z’ekitongole mu Java, ne Apache web server. https://youtu.be/wyZq-EzaOmU
Layisinsi ya MIT
Abamu batwala enkola eno eya layisinsi ya pulogulaamu ey’obwereere ng’esinga okwettanirwa. Enkizo yaayo enkulu abamu bagitwala ng’okukwatagana obulungi n’ebika bya layisinsi ez’enjawulo ez’obwereere oba ez’obusuubuzi. Ebisinga obukulu kwe
kusobola okukyusa mu koodi, awamu n’olukusa okusaasaanya wansi wa layisinsi endala ng’oyo eyakola enkyukakyuka bw’alonze . Ebintu bya pulogulaamu ebikozesa ekiwandiiko kino bye bino: etterekero ly’ebitabo erya JavaScript eriyitibwa JQuiery, omuwandiisi w’ebiwandiiko Atom, AngularJS, enkola y’okukulaakulanya JavaScript.
Okugerageranya layisinsi ya Git Hub[/ekigambo]
Enjazi eziri wansi w’amazzi
Oluusi omuwandiisi asooka kulondawo enkyusa emu eya layisinsi, oluvannyuma n’ayagala okugikyusa. Singa yatondawo pulogulaamu yekka, olwo enkyukakyuka ng’eyo teyandibadde nzibu. Naye mu mbeera nga waliwo bangi abeetabye mu nkulaakulana, olwo awatali kukkiriza kwabwe kino tekijja kukola. Okugeza, omutonzi wa Linux, wadde nga mu butuufu ye yakola omusingi gw’enkola y’emirimu, tajja kusobola kukyusa layisinsi nga takkiriziddwa ba pulogulaamu abo bonna abeetabye mu kwongera okukulaakulanya. Nga bagaba wansi wa MPL, abo abaakoze enkyukakyuka mu koodi tebasobola kuwaayo fayiro wansi wa MPL wansi wa layisinsi ey’enjawulo. Enkozesa y’ekiwandiiko ekipya ejja kujuliza modulo za pulogulaamu endala.