Mimbuyelo ya ku dyondza JavaScript (JS) hi 2022, ku duma na minkarhi, ha yini u fanele ku dyondza JS? JavaScript (JS) i ririmi ra minongonoko leri simekiweke eka xikombiso. Eku sunguleni, ririmi leri ri endliwile leswaku ku ta hanyisiwa switirhisiwa swa Internet, hi leswaku, ku endla leswaku tiwebsite ti hlamula hilaha swi nga kotekaka hakona naswona ti hlamula hi ku hatlisa eka swileriso swa vatirhisi. Leswi swi katsa mafasitere lama humaka, swikomba-nkarhi leswi tirhaka, hi ku tikhoma laha fambiselo ri endlaka xiendlo xo karhi.
- JavaScript: ku tirhisiwa loku tirhaka, loku nyikaka vutivi bya JS
- Ha yini ririmi ra minongonoko ra JavaScript ri sungule ku duma swinene naswona ri ya emahlweni ri duma: vonelo ra vativi lava nga ni ntokoto
- Swi tisa tisayiti evuton’wini
- Ti-app ta webu leti yaka emahlweni ti ya ti duma
- Swi olova ku swi dyondza
- Ha yini u fanele u nyikela nyingiso eka JS loko u tsala switirhisiwa, tirhoboto kumbe hi swikongomelo swin’wana?
- Xana JavaScript yi ta va ni ndhuma yo tano enkarhini lowu taka?
- Xana vuswikoti bya JavaScript na vutivi bya laveka hakunene: swinene na leswo biha swa ku dyondza ririmi leri ra minongonoko
- Nhluvukiso wa tirhoboto to xaviselana ku xaviselana: xana JavaScript yi fanelekile na leswi nga endliwaka hi yona
- Swipfuno na swiphiqo swa ku dyondza, xikan’we na ku koteka ka ririmi ra minongonoko ya JavaScript
JavaScript: ku tirhisiwa loku tirhaka, loku nyikaka vutivi bya JS
JavaScript yi tirhisiwa eka tiphurojeke to tala ta nhluvukiso wa sevha ya xithekiniki. Tanihi nawu, swisekelo swa tiklayenti, switirhisiwa swa inthanete na switirhisiwa swa webu swi akiwile hi ku ya hi khodi ya ririmi leri ra minongonoko. JavaScript yi tirhisiwa eka swiendlo ni mintirho leyi landzelaka:
- Nhluvukiso wa switirhisiwa swa tiselfoni leswi nghenisiweke swa ntolovelo . Leti i minongonoko ya sisiteme leyi akiweke hi yoxe hi nkarhi wa ku endliwa ka OS.
- Nhluvukiso wa software na hardware xiphemu xa vukorhokeri (backend) .. Eka ririmi leri ra minongonoko, xiphemu xa le ndzeni xa switirhisiwa swo tala, switirhisiwa na tiwebsite na xona xa tsariwa. Hi leswaku, hi ku pfuniwa hi khodi yin’we leyi tsariweke hi JavaScript, u nga endla havumbirhi bya xisekelo xa tiklayenti ni ku dizayina sevha ya le ndzeni ya sayiti.
- Ku endliwa ka minongonoko ya khompyuta . JS yi tirhisiwile eka ku tumbuluxiwa ka minongonoko ya le hofisini yo fana na Microsoft, Skype, na swin’wana.
- Ku tumbuluxiwa ka tirhoboto to xavisa leswaku ti ta xaviselana . Tanihi leswi JS ku nga ririmi leri olovaka ku ri dyondza, vaxavisi vo tala lava lavaka ku tiendlela robot yo xavisa va tirhisa ririmi leri ro karhi ra minongonoko.
Ha yini ririmi ra minongonoko ra JavaScript ri sungule ku duma swinene naswona ri ya emahlweni ri duma: vonelo ra vativi lava nga ni ntokoto
JavaScript i yin’wana ya tindzimi ta minongonoko leti lavekaka swinene emisaveni hinkwayo, yi le ka xiyimo xa vu-7 eka index ya TIOBE. Vaendli va tiprogreme lava nga ni ntokoto va xiya swivangelo swo hlayanyana leswi endlaka leswaku ririmi ra sweswi ra minongonoko ri pfuxiwa ni leswaku ha yini ri ya emahlweni ri duma.
Swi tisa tisayiti evuton’wini
Hilaha hi swi xiyeke hakona laha henhla, hi ku pfuniwa hi JS, xitirhisiwa xa webu xi nga tisiwa eka xiyimo lexi cinca-cincaka, ku hatlisisa ni ku olovisa ntirho eka xona. Mafasitere lama humelelaka, swikomba-nkarhi leswi tirhaka, loko swi tshikileriwa, ku endliwa xileriso xo karhi – hinkwaswo leswi swi endliwa hi ku ya hi khodi ya phurogireme ya Java Script.
Ti-app ta webu leti yaka emahlweni ti ya ti duma
PWA (progressive web applications) i thekinoloji leyi nga nhlanganelo wa xitirhisiwa xa inthanete na xitirhisiwa xa movha, lexi, hikwalaho ka sweswo, xi sivaka nongonoko wa smartphone hi webusayiti. Yi tirhisiwa hi ku gingiriteka hi Google Corporation.
Swi olova ku swi dyondza
Hambileswi ku nga ni swilo leswitsongo swo dyondza ririmi rihi na rihi ra minongonoko, ku katsa ni JavaScript, swa olova swinene ku swi dyondza naswona swa tiyisela swihoxo. Mutirhisi wihi na wihi, loko a swi lava, u ta kota ku twisisa endlelo ro tsala khodi na ku aka swikumiwa leswi lavekaka eka xisekelo xa rona.
Ha yini u fanele u nyikela nyingiso eka JS loko u tsala switirhisiwa, tirhoboto kumbe hi swikongomelo swin’wana?
Ku ni swivangelo swo hlayanyana swo tirhisa JavaScript:
- nhlayo leyikulu ya mahungu mayelana na dyondzo ya yona, swihlawulekisi na ntirho swi nga kumeka eka ndhawu ya mani na mani eka inthanete;
- switirhisiwa swo hambana-hambana swa ntirho;
- vaaki lavakulu ni lava nga ni xinghana lava nga ta ku pfuna ku lulamisa timhaka leti humeleleke;
- ririmi leri ra minongonoko ri nga tirhisiwa eka tindhawu leti hambaneke hi ku helela: ku tsala xisekelo xa tiklayenti, sevha ya sayiti, xitirhisiwa xa movha, na swin’wana;
- xilaveko xa le henhla eka makete wa vatirhi.
Lemuka! Rivilo, ku olova na xivumbeko xa khodi ya nongonoko swa kula. Kambe u nga chavi leswi – hikwalaho ka vaaki lavakulu, ku tsakela ka vanhu vo tala eka ririmi leri ra minongonoko, switirhisiwa swo hambana-hambana swa ntirho, mutirhisi un’wana ni un’wana u ta kota ku dyondza ni ku tiyimela hi yexe ku tumbuluxa xiendliwa xa yena xa sisiteme.
Xana JavaScript yi ta va ni ndhuma yo tano enkarhini lowu taka?
Endlelo ra thekinoloji a ri yimi naswona, hi ku ya hi vaendli va tiprogreme lava nga ni ntokoto, a hi khale swinene a ku ri ni thekinoloji leyi nga sivaka yin’wana ya mintirho ya khodi ya nongonoko eka browser, kambe namuntlha yi ni vuswikoti lebyi tsaneke ku tlula lebyi JS yi nga na byona. I swa nkoka leswaku tikhampani to tala letikulu namuntlha ti tshamela ku vekisa eka nhluvukiso wa ririmi leri ra minongonoko, naswona hikwalaho a ri lahlekeliwi hi ku yelana ka rona, ri va leri dumeke swinene naswona ri tirha kahle. Hikwalaho, loko ku ri ku vhumbha ka malembe ya ntlhanu ku ya eka khume lama taka, ku duma ka JavaScript ku ta kula, hikuva ka ha ri ni swihlanganisi swo tala ni tisayiti leti feke eka Internet leti faneleke ti lulamisiwa. Leswi nga ta humelela endzhaku ka sweswo swa tika ku swi vhumbha hikwalaho ka thekinoloji leyi tshamaka yi ri karhi yi cinca.
Xana vuswikoti bya JavaScript na vutivi bya laveka hakunene: swinene na leswo biha swa ku dyondza ririmi leri ra minongonoko
Vaendli va tiprogreme lava nga ni ntokoto va vula leswaku ririmi leri ri ta va ra nkoka nkarhi wo leha, naswona vuswikoti bya rona byo tirha byi lava ku va lebyi nga riki na swipimelo. Ku na tindzimi to tala ta minongonoko, kambe JS eka mhaka leyi yi hambanisiwa hi ku olova ka yona, ikhosisteme na ku fikelela. Nkoka! Hambiswiritano, swi tlhela swi laveka ku tekela enhlokweni leswaku ririmi ra JS ri tshama ri ri karhi ri cinca, naswona u ta boheka ku tshama u ri karhi u dyondza thekinoloji leyintshwa ivi u yi tirhisa hi ku tirhisa. Ha yini u fanele u dyondza JS:
- Ikhosisteme yo olova, leyi nga ehansi ka hambi ku ri mutirhisi la tolovelekeke.
- Ku tirha lokukulu na sete leyikulu ya switirhisiwa swa ntirho.
- Vuswikoti a byi nge pfuni nchumu, byi nga pfuna eka miholo ni le ka swikongomelo swa munhu hi xiyexe.
Swiphiqo swa JS:
- Tithekinoloji letintshwa ti tshamela ku nghenisiwa eka ririmi, ti fanele ku dyondziwa no kota ku ti tirhisa hi ku tirhisa.
Vuswikoti na vuswikoti bya ririmi a swi laveki eka mutirhisi wo olova loyi a nga landzelerisiki pakani yo tsala minongonoko, tisevha kumbe a nga kunguhati ku hlanganisa vutomi bya yena na minongonoko enkarhini lowu taka, hambiswiritano, eka lava va lavaka ku twisisa ndhawu leyi, leswi swi ta va tano vumbhoni lebyi engetelekeke bya vutshila.
Nhluvukiso wa tirhoboto to xaviselana ku xaviselana: xana JavaScript yi fanelekile na leswi nga endliwaka hi yona
Vaxavisi vo tala va lava ku va na mupfuni wa sisiteme yo xaviselana eka switoko, kambe vo tala va vona va tlhela va lava ku tsala robot hi voxe, naswona va nga oda leyi lunghekeleke ku endliwa. I ntiyiso leswaku ku hiseka ko tano ka amukeleka, hikuva swa koteka ku veka ntirho lowu lavekaka eka xitirhisiwa xa wena n’wini. Kambe, ku vuriwa yini loko muxavisi a nga ti twisisi tindzimi ta minongonoko, naswona JS yi ri karhi yi tsindziyela nkarhi na nkarhi eka tirhoboto leti dumeke to xavisa, xana swi fanerile? Vativi va ta vula leswaku swa antswa ku tirhisa C/C++/C# ku tsala tirhoboto to xavisa, kambe tindzimi leti ta minongonoko a hi tona leti kongomeke swinene naswona ti olovaka ku ti dyondza, naswona misava a yi heleli kwalaho. Loko u tirhisa JS loko u tsala bot yo xaviselana, kutani endlelo ri ta teka nkarhinyana, kambe ntirho wa mupfuni, .
Mimbuyelo ya ku tirhisa JavaScript loko u tsala robot yo xavisa:
- Xivumbeko xo koma, khodi leyi twisisekaka na xitirhisiwa xo anama xa ntirho wo olova.
- Ririmi i ra misava hinkwayo: hi leswaku, muendli u ta kota ku veka eka bot ya yena swihlawulekisi swihi na swihi leswi lavekaka eka endlelo ro humelela ra ku xava.
- JavaScript yi na ntshembo lowukulu wa nhluvukiso, ririmi ri tshama ri ri karhi ri pfuxetiwa hi thekinoloji leyintshwa, leswi nyikaka muendli minkarhi yo tala swinene yo antswisa robot.
- Ririmi leri ra minongonoko ri seketeriwa hi switolo swo tala swa switoko, hikwalaho tirhoboto ti endla ntirho wa tona hi ndlela leyi faneleke.
Swipfuno na swiphiqo swa ku dyondza, xikan’we na ku koteka ka ririmi ra minongonoko ya JavaScript
Swilo leswinene | Swihoxo |
Yi hangalakile naswona yi fambisana ni tipulatifomo to hambana-hambana. Browser yin’wana na yin’wana na OS swi seketela ririmi leri. A ku ri hava swiphiqo swo tirhisa switirhisiwa kumbe ku sungula switirhisiwa swa webu kumbe eka PC kumbe eka xitirhisiwa xa movha hi nkarhi hinkwawo lowu khodi yi tirhisiweke ha wona. | Loko u hluvukisa, muhlengeleti a nge pfuni nchumu. Hi leswaku, muendli wa swilo a nge swi koti ku kuma loko khodi leyi tsariweke yi ta tirha ku kondza a fika eka layini yo karhi leyi xikambelo lexi xi kumekaka eka yona. |
Xitirhisiwa xa JavaScript a xi lavi ku nghenisiwa eka khompyuta ya le desktop kumbe xitirhisiwa xin’wana – khodi yi tsariwile eka browser. | Loko u tsala xitirhisiwa, u ta boheka ku tirhisa switirhisiwa swin’wana. JS a yi pfumeleli ku tirhisiwa ka fayili, swiendlo swo nghenisa na swo humesa. Hikwalaho, muendli u ta boheka ku tirhisa tilayiburari ta vanhu va vunharhu loko a ri karhi a tsala. Kambe sweswo swi nga ha tsandzeka endzhaku eka khodi. |
Swi olova ku swi dyondza. A swi tshembisi, hikuva ririmi leri ra minongonoko ri tirha swinene naswona ri tsakeriwa ngopfu lerova swi nga vonaka onge swi fanele swi tika ku ri dyondza, kambe hambi ku ri vana exikolweni va dyondzisiwa vutshila byo ri tirhisa. Xivumbeko xa marito na ikhosisteme swi twisiseka naswona swi le rivaleni, naswona nhlayo leyikulu ya switirhisiwa swa ntirho yi engetela ntsena minkarhi ya muendli. | Vuhlayiseki bya le hansi. Ku ni tikhodi to tala ta switshuriwa leti kumekaka eka Internet, hikwalaho a ku na xitiyisekiso xa leswaku xitirhisiwa lexi sekeriweke eka JS a xi nge hakeriwi enkarhini lowu taka. |
Ririmi ra xiyimo xa le henhla. Leswi swi vula leswaku eka sisiteme ya ririmi leri se ku na ku hlanganisiwa ka swiendlo, leswi u nga swi tirhisaka ku tsala khodi hi ku olova. Hi leswaku, muendli a nga fanelanga ku lerisa xiendlo xin’wana na xin’wana, ririmi ri ta nyika khodi hi roxe. Kambe leswi a swi hunguti vuswikoti bya mutirhisi. | |
Ku titsona swakudya hi ku titoloveta. Switirhisiwa leswi tsariweke hi JavaScript swi hambanisiwa hi ku hanya ka swona, ku hlamula hi ku hatlisa na ku cinca-cinca ka swona. |
Mimbuyelo ya ku dyondza JavaScript, hi swihi swihlawulekisi na mimpfuno ya JS: https://youtu.be/fqsCkxnXqbk JavaScript i ririmi ra kahle swinene ra minongonoko ya mintirho yo tala ku nga ri ntsena eka lava sungulaka, kambe na le ka vatirhi va xiphurofexinali lava nga na ntokoto. Xivumbeko xa marito na ikhosisteme swa olova ku swi dyondza, naswona switirhisiwa swo hambana-hambana swi ta ndlandlamuxa swihlawulekisi swa muendli. Naswona ku dyondza ririmi leri ra minongonoko ku tlakusa vuswikoti bya wena bya xiphurofexinali kumbe ku ri tirhisa eka swikongomelo swo karhi, kumbe e-e – swi le ka un’wana na un’wana ku tiendlela xiboho.