Xana vumundzuku i yini naswona u nga endla mali njhani eka byona?

Ku hetisisiwa ka tikontiraka ta vumundzuku a ku le kule swinene ni ku va lokuntshwa, kambe lembe ni lembe i xitirhisiwa lexi tirhisiwaka hi xihatla eka makete wa switoko. Vaxavisi lava sungulaka ni vavekisi va tala ku hundzuluxela nyingiso wa vona eka vumundzuku, va xiya ndlela leyi xitirhisiwa lexi xi tshembisaka ha yona. Ku humelela ka ku tirhisiwa ka mabindzu swi lava ku twisisa misinya ya wona ya milawu na swilo swo karhi.

Vumundzuku tanihi xitirhisiwa xo xavisa switoko

Kontiraka ya vumundzuku i ntwanano wo xava kumbe ku xavisa nhundzu hi siku leri vekiweke hi nxavo lowu vekiweke ka ha ri emahlweni. Nhundzu leyi nga xisekelo i tibondo, timali, ntswalo hambi ku ri mpimo wa inflexini eka makete wa Moscow Exchange. Xikombiso xo olova xa ntwanano wa vumundzuku:

1. N’wamapurasi u byala naku xavisa tinyawa. Lembe leri swi durha dzana ra ti- ruble leti tolovelekeke, kambe ku ni ku vhumbha leswaku ximumu xi ta tlangela, leswi vulaka leswaku ntshovelo wu ta va wu tele. Leswi swivula leswaku hi ximun’wana mphakelo wuta sungula ku tlula xilaveko xa tinyawa. Minxavo yi ta ya ehansi.
2. N’wamapurasi anga lavi ku xavisa tinyawa hiku chipa. U kuma vaxavi ka ha ri emahlweni, lava pfumelaka leswaku ntshovelo wu ta va wu nga ri kahle, naswona minxavo yi ta tlakuka hi ku ya hi sweswo.
3. Va pfumelelana exikarhi ka vona leswaku endzhaku ka tin’hweti ta tsevu n’wamapurasi u ta phakela muxavi tinyawa hi dzana ra tirhandi leti tolovelekeke hi thani.

Eka xikombiso lexi, n’wamapurasi u tlanga xiphemu xa muxavisi wa vumundzuku – u veka nxavo na siku ro karhi leri nhundzu yi nga ta yisiwa eka muxavi. Lexi i xisekelo xa ku xaviselana ka vumundzuku. Ku xaviselana ku endliwa eka makete wa switoko.

Ku hambana exikarhi ka vumundzuku na switoko

Ku hambana ka xisekelo exikarhi ka swichayachayana leswi swimbirhi ku le ka swilo leswi xavisiwaka. I ku hambana loku ku humesaka ku hlayisa mali. Muxavisi anga vekisi mali hinkwayo, kambe ntsena ntsengo lowu vekiweke wa yona – swiboha swa xitiyisekiso. Leswi hi ntolovelo i 12-13% wa nkoka wa nhundzu hi yoxe. Ku hambana exikarhi ka vumundzuku na switoko na swona swa olova ku swi twisisa hi xikombiso lexi kombisaka:

1. Angelina u dyondze hi vumundzuku lebyi nga ni mali yo tala swinene (leswi nga xavisiwaka hi ku hatlisa ekusuhi ni nxavo wa makete) eka Moscow Exchange naswona u endle xiboho xo xava swiave swa 100 kumbe swiave swa 100 swa vumundzuku swa Gazprom. Ntsengo wa sweswi wa xiphemu i 228 wa tirhandi.
2. Leswaku a xava nchumu, Angelina u ta boheka ku tirhisa mali leyi:
   • eka swiphemu swa 100 – 228 x 100 = 22 800 wa tirhandi;
   • eka 100 wa vumundzuku – 228 x 100 x 12% = 2736 wa tirhandi.
3. Mali ya vumundzuku yi le hansi swinene. A hi nhundzu hi yoxe leyi xaviwaka, kambe i mpfilumpfilu wo cinca nxavo wa yona.

Nakambe ku ni ku hambana kun’wana. Ngopfu-ngopfu swi humelela:

1. Ku tshembeka. Yi pimiwile eka vumundzuku. Hi leswaku, loko u xavile ntwanano wa vumundzuku ku ringana tin’hweti ta 4, swiboha leswi boxiweke eka ntwanano swi fanele ku hetisisiwa hi tin’hweti ta 4. Swiave a swi nge xavisiwi nkarhi wihi na wihi.
2. Ku nyika leverage. Loko u xava kontiraka ya vumundzuku, ku nyikiwa leverage (leswi kombisiweke eka kontiraka). Ku lahlekeriwa kumbe vuyelo swi hlayeriwa hi ku tekela enhlokweni leswi kahle-kahle swi kumiweke, hambileswi hi ndlela ya xiviri swi nga kumiwangiki.

Tinxaka ta tikontiraka

Kuna tinxaka timbirhi ta tikontiraka ta vumundzuku – ku rhumela na ku hakela. Vaxavisi va phurayivhete va tirhisa muxaka wa vumbirhi wa mabindzu. Futures, leyi nga ntwanano wa ku hakela:

• i xitirho xo endla mali eka ku hambana ka minxavo;
• endzhaku ka ku hela ka nkarhi lowu vekiweke wa ku tirha (nkarhi wo hela) wa kontiraka, nhundzu a yi yisiwi hi xivumbeko xa yona xa ntumbuluko, kambe mpimo wa yona wa ku cinca-cinca wa hlayeriwa.

Margin ya ku cinca-cinca i ntsengo lowu hlayiwaka hi ku cincana, lowu kombisaka leswaku i mali muni leyi nga ta tsariwa kumbe ku nghenisiwa eka akhawunti ya mabindzu ya muxavisi. Hikwalaho ka sweswo, lava hlanganyelaka eka ntwanano wa vumundzuku va endla vuyelo kumbe va tshama va ri karhi va lahlekeriwa.

Xana swi tirha njhani?

Mhaka ya ku xaviselana i ku xava ehansi u xavisa ehenhla. I ku hambana exikarhi ka minxavo yo xava ni yo xavisa leyi nga vuyelo lebyi muxavisi a byi lavaka. Eku heleni ka ntwanano, ku humelela xin’wana xa leswi landzelaka, ku ya hi ndlela leyi nxavo wa xiendliwa wu tikhomeke ha yona:

• nxavo wu tshamile wu nga cinci – xiyimo xa timali xa muxavi na muxavisi a xi cincanga;
• nxavo wu tlakuke – muxavi u horile, naswona muxavisi u lahlekeriwe hi mali;
• nxavo wu wile – muxavi u tshamile a ri eku lahlekeni, naswona muxavisi u kumile vuyelo (vuyelo).

Un’wana na un’wana wa mavandla eka ntwanano, hi ku xiya leswaku eku heleni ka nkarhi wo hela, u ta lahlekeriwa, a nge he swi koti ku yimisa endlelo. Ku cincana ku lawula vutihlamuleri bya mavandla ku xavisa / ku xava nhundzu hi nkarhi lowu boxiweke eka kontiraka. Vulawuri byi endliwa hi ku tirhisa ku hakela loku bohaka ka dipoziti ya ndzindzakhombo (kholateri) hi mavandla eka ntwanano. Mali ya kontraka a yi hakeriwi hi ku helela ka ha ri emahlweni, kambe “dipoziti” eka tiakhawunti ta vaxavisi yi pfaleriwa. Vukulu bya dipoziti byi kumiwa hi muxaka na xikongomelo xa nxaviselano. Nhlayo hinkwayo ya miholo leyi nga kotekaka eka vumundzuku yi titshege hi ku kongoma hi nhlayo ya mali leyi vekiweke. Hi leswaku, loko ku xaviwa tikontraka to tala, vuyelo lebyi languteriweke byi va byikulu.

Lawula

Eka timakete ta swa timali, hakanyingi ku humelela swiyimo leswi eka swona muxavisi a lombaka muxavisi mali leswaku loyi wo hetelela a ta pfula swiyimo leswikulu. Xiendlo lexi xi vuriwa leverage naswona xi tirhisiwa eka ku xaviselana ka vumundzuku. A swi durhi eka vaxavisi ku nyika vukorhokeri byo tano. Ku lahlekeriwa ka vona loku nga kotekaka ku pimiwile eka mali leyi saleke ya akhawunti ya mabindzu ya muxavi. Loko ku lahlekeriwa ku ringana na ntsengo wa mali eka akhawunti ya muxavisi, muxavisi u ta yimisa swiyimo hinkwaswo swa sweswi, a nga pfumeleli muxavi ku lahlekeriwa hi swo tlula leswi a swi siyeke. Leverage hi yoxe a yi khumbi mpimo wa khombo. Swi khumbeka hi vukulu bya xiyimo lexi pfuriweke hi muxavisi.

Xana u nga tirhela kwihi hi vumundzuku?

Futures yi xavisiwa eka switolo swa switoko. Eka vaxavisi na vaxavisi, vatekaxiave va ku cincana, tikontiraka letikulu swinene ti kumeka hi ku kongoma. Lava va lavaka ku endla bindzu ra vumundzuku va fanele va pfula akhawunti ya ku xaviselana eka nhlangano wa vuxavisi. I ku cincana loku nyikaka tiklayenti tipulatifomo to fikelela ku xaviselana, na ku lawula endlelo ra yona. Ku cincana lokukulu ka vumundzuku emisaveni:

• Ku cincana ka swilo swa le Chicago (CME);
• Huvo ya Mabindzu ya le Chicago (CBOT);
• Euronext i ku cincana ka matiko ya misava ka le Yuropa;
• Eurex (ya le Yuropa);
• Moscow Ku Cinca Mali (MICEX).

Ku engetela eka leswi nga laha henhla, makete wa swa timali wu na nhlayo leyikulu ya ku cincana loku nga na tivholumo to hambana ta mabindzuntirhisano. Hi nkarhi lowu fanaka, tikontiraka ti ringanisiwa hi ku ya hi:

• nhlayo ya swilo;
• nkoka;
• minkarhi ya ku tshamiseka.

Mimpimanyeto leyi a yi nge cinciwi, i ya nkarhi hinkwawo. Ku nga khathariseki leswaku i mani muxavisi hi nkarhi wa fandiselo ro karhi, naswona i mani muxavi. Ku nga khathariseki ku cincana loku hlelaka fandiselo.

Swiyimo swa ku tsarisa na ku xaviselana eka FORTS

Moscow Exchange yi simeke pulatifomo ya ku xaviselana vumundzuku (leswi nga na nkarhi lowu vekiweke) tikontiraka – FORTS. Leswaku u nghena eka pulatifomo leyi, tsarisa eka muxavisi loyi a nga ni mfikelelo eka xitolo xa switoko xa le Rhaxiya.

Nxaxamelo wa tikhamphani ta vuxavisi wu kumeka eka webusayiti ya Moscow Exchange – https://www.moex.com/.

Swiyimo swo nyika mfikelelo na ku tirha na FORTS:

• ku sungula ku xaviselana, mali ya 5 000 wa tirhandi kumbe ku tlula yi ringene;
• akhawunti yi pfuriwa hi ku ya hi ku humesa pasi na xitifikheti xa TIN (muxavisi a nga ha lava matsalwa man’wana);
• ndhawu leyi yi hakela mali ya vutirheli ya kwalomu ka 120 wa tirhandi hi n’hweti;
• loko ku nga ri na mabindzu lama endliweke eka n’hweti ya sweswi, muxavisi a nga hakeli vukorhokeri;
• khomixini ya nxaviselano yi kwalomu ka 1 wa tirhandi;
• loko nxaviselano wu hetisiwile hi siku ra ku hela ka wona, khomixini yi ta va 50 wa ti-kopeck;
• xiyimiso xa ku xaviselana ka vumundzuku xi fambisana ni ku xaviselana ka swiave eka Moscow Exchange – ku sukela hi 10:30 ku ya eka 18:45 hi nkarhi wa Moscow;
• ku na nkarhi wo engetela (“madyambu”) wa vaxavisi lava kongomisaka eka ti-indices ta le matikweni mambe – ku sukela hi 19:00 ku ya eka 23:50 hi nkarhi wa Moscow;
• ku hela ka nkarhi ku endliwa ka mune hi lembe, tanihi ku lulamisiwa ko hetelela na vini va tikontiraka ta vumundzuku;
• swibalo (13% wa mali leyi nghenaka) swi hakeriwa kan’we hi lembe (loko muxavisi a humesa mali eka akhawunti).

Ku kuma mfikelelo eka ku cincana ka CME

Eminkarhini leyi nga riki leyinene ya ikhonomi ya le Rhaxiya, loko vumundzuku bya nhundzu ya tikhampani ta le Rhaxiya byi ya byi chipa, vaxavisi va ehleketa hi ku xaviselana hi mali ya le matikweni mambe. Ku fikelela tipulatifomo ta elektroniki ta CME swi pfulekile ku xaviselana hi ku tirhisa inthanete. Ku sungula ku xaviselana eka ku cincana loku:

• swi fanerile ku hlawula muxavisi loyi a nyikaka mfikelelo – ku hlawula ka muxavisi ku endliwa hi ku dyondza swiringanyeto swa vona swa ximfumo eka tiwebsite ta vavekisi (https://brokers.ru/, na swin’wana);
• languta muxavisi loyi a hlawuriweke u kumeka eka webusayiti ya ku cincana ka CME hi yoxe – https://www.cmegroup.com/, u tshame a tsarisa eka yona;
• ku tsarisa, vaxavisi vo tala va ta lava ntsena pasi na xitifikheti xa TIN (minkarhi yin’wana vahlanganisi va kombela xiphemu lexi humaka ebangi laha akhawunti ya muxavi yi pfuriweke kona kumbe mali ya vukorhokeri);
• ku tsarisa eka muxavisi swi katsa ku tata phepha ra swivutiso leri nga na swivutiso mayelana na rhekhodo ya vugevenga, maxaka lama tirhaka eka tiejensi ta mfumo, na swin’wana.

Swilo leswinene ni leswi nga riki swinene

Ku tirha na muxaka lowu wa xitirhisiwa xa vuvekisi swi na matlhelo lamanene na yo biha. Swilo leswinene swa ku xaviselana ka vumundzuku:

• ku koteka ka ku tirhisa tikontiraka ku ringanyeta eka ku cinca ka nxavo wa nhundzu leyi nga ehansi;
• tikhamphani ta vumaki ti kuma nkarhi wo sirhelela (ku tiyisisa ku cinca loku nga laviwiki) minxavo ya nhundzu ya tona;
• ku endla ntwanano, a ku na xilaveko xo hakela mali hinkwayo ya nkoka wa yona;
• mfikelelo wo anama eka nhundzu yo hambana (ku suka eka makete wa switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga ku ya eka ti-cryptocurrencies);
• tanihi nawu, mali ya le henhla ya tikontiraka (kambe ku na swihlawulekisi);
• xivumbeko xa ntolovelo xa tikontiraka – swipimelo hinkwaswo se swi tsariwile, swi sala ntsena ku hlawula ndlela leyi faneleke;
• tipulatifomo to tala ti nyika vuswikoti byo endla ku xaviselana hi ku tirhisa michini.

Swiphiqo swa ku xaviselana ka vumundzuku hi leswi:

• eka khombo ra ku lahlekeriwa hi vaxavisi hi mali leyi tlulaka hakelo yo sungula hikwalaho ka ku tirhisiwa ka leverage;
• nkarhi wa “vutomi” bya kontiraka wu pimiwile, naswona leswaku wu ta engetela nkarhi wu nga si hela (ku khoma xiyimo), swa laveka ku xava switirhisiwa leswi fanaka swa nxaxamelo lowu landzelaka, leswi nga ta khumba hi ndlela yo biha vuyelo hinkwabyo;
• ku tsandzeka ku vhumbha kahle na hi ndlela leyinene “mahanyelo” ya minxavo na ku xopaxopa mpimo wa khombo eka nxaviselano wun’wana na wun’wana, vholumo ya tikontiraka na swikombiso swin’wana, a swi twisiseki ku sungula ku xaviselana vumundzuku;
• ku xaviselana ka vumundzuku swi lava nkarhi wo tala ni nyingiso wa muxavisi.

Leswi u faneleke ku swi tiva hi ku hlamusela ka vumundzuku?

Tipharamitha hinkwato ta kontiraka ya vumundzuku ti kumeka eka tsalwa ro hlawuleka – nxaxamelo wa vumundzuku. Nhlamuselo yi tumbuluxiwa hi ku cincana, kambe valawuri va mfumo lava faneleke va makete va pfumeleriwile ku yi pfumelela kumbe e-e. Tanihi leswi tikontiraka ta vumundzuku hi toxe ti nga ta ntolovelo, ku katsiwa ntsena ku hambana ka tona eka nxaxamelo. I rungula leri muxavisi a ri lavaka ku teka xiboho lexi fambelanaka na ku xaviselana ka vumundzuku. Ku twisisa nhlamuselo (i yini kahle-kahle ti parameter leti kombisiweke eka yona na leswi ti swi khumbaka) i xin’wana xa swiyimo swa nkoka swinene eka ku xaviselana loku nga na vuswikoti. Xivumbeko xa swihlawulekisi swa vumundzuku:

1. Vito. Hi xikombiso, ntwanano wa vumundzuku wa nsuku.
2. Vukulu bya kona. Nhlayo ya nhundzu (hi ku ringana loku fambelanaka) leyi kontiraka yin’we yi endliweke eka yona. (5 wa tithani ta koporo, 200 wa swiave swa khampani yo karhi, 3 000 wa ti-euro, ni swin’wana).
3. xihlawulekisi xa khwalithi. Ku kombisiwa ku lulamisa xiendliwa xo karhi lexi nxavo wu vekiweke eka xona, hi tihi tinxaka ta nhundzu leti nga pfumeleriwaka. Tanihi nawu, nchumu wo tano wo karhi wu vekiwile eka nhundzu yo ka yi nga swekiwanga (ya swilo leswi tirhisiwaka).
4. Ku tshembeka. Yi kumiwa hi ku ya hi nkarhi lowu boxiweke hi kontiraka, loko xibalo kumbe ku rhumeriwa ku endliwa.
5. Tshaka. Ku hlamusela ndlela yo veka nxavo wa nhundzu naswona swi ya hi muxaka wa yona:
   • eka nhundzu, swiave, timali, nxavo wu vekiwa hi ntsengo wa mali (80 wa ti-ruble ta 1 wa euro, ni swin’wana);
   • loko xiendliwa xi ri tibondzo na tidipoziti, nxavo wu hlayeriwa hi ku ya hi mbuyelo;
   • eka nhundzu hi xivumbeko xa tiphotifoliyo ta tinxaka to hlayanyana ta nhundzu, nxavo i nkoka wa xikombiso xa nxavo wa photifoliyo hi yoxe;
   • eka nhundzu leyi nga riki ya ntolovelo, nxavo wu hlayeriwa hi woxe, hi ku ya hi swihlawulekisi.
6. Xihlahla xa Teak. Ku cinca ka le hansi ka nxavo wa nhundzu loku pfumeleriweke hi ntwanano, xikombiso, 1 wa sente. Goza — mpimo wa ku cinca ka nxavo wun’we, lowu nga vaka ku phindha-phindha ka goza leri ntsena kumbe tick.
7. Ntsengo lowu ringanyetiweke. Ntsengo wolowo wa nhundzu, lowu nga xisekelo xa ku hakela ka sweswi na ko hetelela ehansi ka kontiraka.

Maqhinga ya Mabindzu ya Vumundzuku

A ku na tindlela to tala swonghasi to xavisa vumundzuku. Exikarhi ka swona, leswi tirhaka swinene hi leswi:

1. Ku sirhelela swilo. Ku xava vumundzuku eka nhundzu leyi titshegeke hi yin’wana. Xikombiso: khamphani ya swihahampfhuka yi xava tikontiraka ta vumundzuku ta oyili leswaku yi tisirhelela eka khombo ro lahlekeriwa hi ku tlakuka ka minxavo ya oyili.
2. Ku kumiwa ka nhundzu. Ku xava xitirhisiwa hi nxavo wa le hansi ku tlula lowu xi nga ta va xiswona enkarhini lowu taka.
3. Ku ringanyeta. Loko a ehleketa leswaku nxavo wa nhundzu wu tlakukile, muxavisi u wu xava leswaku a ta wu xavisa loko nxavo wu tlakuka.
4. ku rhurhumela ka nhloko. Tanihi nawu, ku ringanyeta loku endliwaka hi xiothomethi eka ku cinca ka nxavo ka nkarhi wo koma (ku fikela eka timilisekondi).
5. Ku lulamisa timhaka. Ku pfula mabindzu lama hambaneke. Xikombiso: ku xava xitoko na ku xavisa vumundzuku eka xona leswaku u ta vuyeriwa eka ku hela ka nkarhi wa vumundzuku.

Hi rihi khombo leri nga kona eka lava ha ku sungulaka ku tirha?

Vaxavisi lava sungulaka va nga lahlekeriwa hi mali ya vona hinkwayo hi ku nghena hi nhloko eka “trading pool”. Loko u nga ri na ntokoto lowu eneleke, xiya makhombo ya kona:

• vukona bya vaxavisi va vuxisi (ku ni nhlayo leyi nga hlayekiki ya vona eka Internet);
• swinavetiso leswi tshembisaka vuyelo lebyi hlamarisaka hikwalaho ka ku tsindziyela kan’we ka mbeva;
• ku hakeriwa ka tiakhawunti na tiakhawunti hikwalaho ka phaswedi yo olova swinene leyi vekiweke hi muxavisi kumbe ku hlayisa tiphasiwedi eka ndhawu ya mani na mani;
• ku tshemba ka muxavisi mayelana na xibalo xa xibalo hi ku cincana – minkarhi hinkwayo hlayisa vhidiyo ya xitshuriwa ya xibalo lexi tiyimeleke;
• mintlhaveko ya wena n’wini emahlweni ka mianakanyo loko u endla swiboho.

Swivutiso leswi talaka ku vutisiwa

Hi ku ndlandlamuxa xivono xa vutivi bya vona, munhu un’wana ni un’wana u hlangana ni ndhawu ya ku pfumala vutivi handle ko kanakana. Hi ku pfumelelana ni sweswo, ku tlakuka swivutiso leswintshwa. Laha hansi ku na leswi tolovelekeke ngopfu eka vavekisi va novice na vaxavisi.

Xana u nga endli njhani xihoxo loko u hlawula muxavisi?

Swa tika ku swi twisisa eku sunguleni. Xiya swipimelo leswi:

• vukona bya swikambelo leswinene na ku pfumaleka ka leswi nga riki swinene swi pfuxa ku kanakana – swikambelo swi nga ha va swa vuxisi;
• nkarhi lowu eneleke wa ntirho wa khamphani (ku engetela nkarhi wa ntirho na vumundzuku);
• languta loko feme ya vuxavisi yi ri ni layisense (ku ni tirhejisitara to hlawuleka eka tiwebsite ta Moscow Exchange ni ta Bangi ya le Rhaxiya);
• ti nuances ta ntirho wa khamphani kuya hi swilaveko swa yona: ku hangalaka (khomixini), leverage, switirhisiwa swa mabindzu leswi lavekaka na ti parameter tin’wana leti tsakisaka muxavisi, kungari khamphani ya broker.

Xana ndzi nga ma kuma kwihi matimu ya switlhokovetselo?

Ku tumbuluxa maqhinga ya mabindzu naswona hi ku angarhela ya ndzetelo lowu heleleke swinene eka mabindzu, lava sungulaka eka nsimu hakunene va ta lava matimu ya swikoxo swa vumundzuku eka malembe lama hundzeke. Data yo tano yi nga kumeka eka tiwebsite ta ximfumo ta vaxavisi, xikan’we na le ka tiwebsite to hlawuleka ta vuxokoxoko bya swa timali, xikombiso, https://www.finam.ru/.

Xana ndzi nga wu kuma kwihi nxaxamelo lowu heleleke wa vumundzuku?

Minxaxamelo leyi heleleke ya swixavisiwa swa nkarhi lowu taka yi kandziyisiwa eka tiwebsite to cincana na tiforamu to hlawuleka ta swa timali. Vuxokoxoko byi pfuxetiwa hi nkarhi, swa koteka ku aka minxaxamelo hi ku tirhisa tifiltara ta parameter.

Ku humelela yini hi siku ro hetelela ra ku xaviselana?

Siku ro hetelela ra ku xaviselana (ku hela ka nkarhi) ri tisa ku susiwa ka ti futures eka ku xaviselana. Nakambe, ku hela ka nkarhi i siku ro hetisisa swiboha leswi ku pfumelelaniweke ha swona eka ntwanano eka xiphemu xa muxavi na muxavisi. Hi siku ra ku hela ka nkarhi eka vumundzuku bya ku hakela, ku cincana ku katsakanya mimbuyelo, hi ku ya hi mimbuyelo, swikweleti na swikweleti swa mali ku suka eka tiakhawunti ta muxavisi na muxavi. Ehansi ka ntwanano wa vumundzuku lebyi nga ta rhumeriwa, muxavisi u kuma mali ya nhundzu, naswona muxavi u kuma mfanelo yo va n’wini wa yona.

Xana vavekisi va lava vumundzuku?

Muvekisi un’wana ni un’wana u tiendlela xiboho xa loko a ta tirhisa xitirhisiwa xa timali xo tanihi ku xaviselana ka vumundzuku. Loko muvekisi a teka xiboho xo hlawula xitirhisiwa lexi, u fanele ku tekela enhlokweni:

• vumundzuku – mabindzu ya nkarhi wo koma lama lavaka ku dzikisa na nyingiso;
• vakhomi va tikontiraka ta vumundzuku a va kumi mali leyi nghenaka leyi nga tirhiki hi xivumbeko xa tidivhideni;
• loko ku ri na ku lahlekeriwa ka nkarhi wo leha, a swi nge koteki ku “yimela ehandle” (ku kondza nxavo wu cinca hi ndlela leyi tsakisaka muvekisi) (vumundzuku byi pimiwile hi nkarhi).

Hi swihi swihlawulekisi swa ku hlawula vumundzuku hi siku?

Vaxavisi van’wana, loko va hlawula ntwanano wa vumundzuku tanihi parameter ya nkoka yo endla ntwanano, va yima eka vumundzuku byebyo, siku ro hela ra byona ri hleriwile eka nkarhi lowu taka. Hi siku leri laha ku voniwa mali ya le henhla swinene. Vunyingi bya tikontiraka ti ni nkarhi wa tin’hweti tinharhu. Ku hetisisiwa ka tikontiraka to tala ku humelela hi siku ra vu 15. Hi ku hlawula ti futures leti helaka nkarhi ka ha ri na nkarhi ku tlula tin’wana, ku na nkarhi wo tala wo endla vuyelo (ku sala nkarhi wutsongo wa ku cinca-cinca ka nxavo). Leswi a hi swa misava hinkwayo, kambe i ku hlawula loku tolovelekeke swinene. Aristotle u tlhele a vula leswaku “ku chava ku endla leswaku vanhu va ehleketa.” Ku twisisa makhombo ya ku xaviselana ka vumundzuku swi khutaza lava sungulaka ku tshama va ri karhi va tidyondzisa emisaveni ya mphikizano wa tisekhurithi. Goza rin’wana ni rin’wana lerintshwa ri fanele ri endliwa hi ku xiya ni hi vukheta, ku xopaxopiwa vuyelo bya kona.