Ku humelela ka nhluvukiso wa bindzu, swa laveka ku nga tekeli enhlokweni ntsena mali leyi nghenaka, kambe na ku durha. Tihakelo ti avanyisiwile hi nkarhi wun’we na leti nga cinciki. Hakanyingi swi katsa ku xava switirhisiwa leswintshwa, ku ndlandlamuxiwa ka swilo leswi endliweke. Van’wamabindzu i khale va tirha hi marito yo fana na OPEX na CAPEX, leswaku va ta twisisa leswaku yi vulavula hi yini, swi ringanyetiwa leswaku u tolovelana na swin’wana swa swihlawulekisi.
- Xana OPEX i yini (tihakelo ta matirhelo, matirhiselo ya mali ya ntirho) – vuxokoxoko byo angarhela
- CAPEX na OPEX – ku hambana
- Ha yini swi ri swa nkoka leswaku muvekisi a ehleketa hi OPEX
- Ndlela yo dyondza hi OPEX ya khamphani yo karhi, laha u nga yi kumaka kona na leswi u nga swi lavaka
- Fomula ya xibalo
Xana OPEX i yini (tihakelo ta matirhelo, matirhiselo ya mali ya ntirho) – vuxokoxoko byo angarhela
Van’wamabindzu vo tala lava lavaka ku va van’wamabindzu a va swi tivi leswaku OPEX i yini, hi yona mhaka leyi va endlaka swihoxo loko va decrypt. Theminoloji yi vula tihakelo ta matirhelo, leti katsaka tihakelo leti khamphani yi nga ta ka yi nga ti honisi eka matirhelo ya yona. Xikombiso:
- hakelo ya rhente ya ndhawu/switirhisiwa;
- nxaxamelo wa miholo ya vatirhi;
- ku xava switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga;
- ku hakela ndzindzakhombo, ku hakeriwa ka xibalo;
- ku hakeriwa ka switirhisiwa, switirhisiwa swin’wana swa matirhelo.
Ku engetela eka OPEX katsa ku hakela vukorhokeri bya vativi va ku tirhisa vatirhi va le handle. Hi xikombiso, ku nga va magqweta, vaendli va tiprogreme. Ku hambana na CapEx, matirhiselo ya mali ya le hansi ka ku hungutiwa loku heleleke ku suka eka tlhelo ra mali leyi nghenaka ya nkarhi wo karhi, leswi vangiwaka hi muxaka wa nkarhi na nkarhi.
Tihakelo ta matirhelo ta Apple ta 2019-2020[/xitlhokovetselo]
CAPEX na OPEX – ku hambana
Loko hi tekela enhlokweni CAPEX na OPEX, ku hambana exikarhi ka swona hi ndlela leyi landzelaka:
- Swikombiso swa ntsengo . Tanihi nawu, tihakelo ta matirhiselo ya mali ya xiphemu xa mali ti vula mali ya nkoka loko yi pimanisiwa na OPEX.
- Nhlayo ya ku hakela loku endliwaka . I swa nkoka ku twisisa leswaku switirhisiwa swa matirhelo swi katsa ku hundziseriwa ka n’hweti na n’hweti, xiphemu xa mali – kan’we hi kotara, hi lembe.
- Ku kombisa eka ku vika . Tihakelo ta xiphemu xa mali ti hundziseriwa hi ndlela leyi hlelekeke eka nxavo wa nhundzu naswona ti phindha-phindhiwa eka xiyenge xa balance sheet “Xiphephana xa mali na tirhizivhe”. Hi nkarhi lowu fanaka, Opex yi xaxametiwile eka xiyenge xa Profit and Loss.
Ku engetela kwalaho, ku hambana ku voniwa eka swihlovo swa mali. Tihakelo ta xiphemu xa mali ti seketeriwa hi timali ku suka eka xiphemu xa munhu hi xiyexe, swikweleti leswi kongomisiweke kumbe vuvekisi ngopfungopfu. Eka tihakelo ta matirhelo, ku suka eka mali leyi amukeriweke tanihi mbuyelo wa mali leyi kumiweke kumbe xikweleti xo tata mali yo tirha. https://swihloko.opexflow.com/vuvekisi/capex.htm
Ha yini swi ri swa nkoka leswaku muvekisi a ehleketa hi OPEX
Vini va khamphani yihi na yihi va tsakela ku hungutiwa swinene ka swiendleko leswaku va ta hunguta ntsengo wa xibalo eka vuyelo. Hambiswiritano, muvekisi u fanele ku tiva vuxokoxoko lebyi tshembekaka mayelana na muholo wa ntirho wa ntsengo. Hikwalaho, matirhiselo ya mali ngopfungopfu i nxopaxopo wa datha hi ku ya hi switirhisiwa. Vavekisi va languta migingiriko ya khamphani hi ku ya hi ku xopaxopa xiphemu xa nkarhi wo koma xa mali leyi nghenaka na vuyelo bya yona eka vuyelo bya ntsengo. Hikwalaho ka sweswo, ku hunguteka ka xiringaniso na ku tlakuka ka mimbuyelo ya ikhonomi hi nkarhi wun’we swi kombisa ntshamiseko lowunene eka nhluvukiso wa bindzu. Hikwalaho, ku na xilaveko xo dyondza datha ya ku vika ka vufambisi na xiengetelo xa balance sheet “Xitatimende xa Vuvekisi na ku Lahlekeriwa”, lexi kombisaka swikombiso swa xiviri swa muholo.
Ndlela yo dyondza hi OPEX ya khamphani yo karhi, laha u nga yi kumaka kona na leswi u nga swi lavaka
Ntirho lowukulu wa matirhiselo ya mali i ku vumba xikombiso xo angarhela hi nkarhi wun’we na mimpimo ya ku kula leyi nga riki na nkucetelo wo biha eka nhluvukiso wa bindzu, loko hi nkarhi wun’we yi fikelela xiyimo xa mali leyi nghenaka ya matirhelo. Nhlayo hinkwayo yi titshege hi swilo leswi landzelaka:
- mpimo wa tivholumo ta nhundzu leyi humesiweke ni leyi xavisiweke . Ku tlakuka ka vuswikoti bya vuhumelerisi na ku xavisiwa swi tiyisisiwa ku katsa ku tlakuka ka swiendleko leswi cinca-cincaka, loko ku ri karhi ku hungutiwa ku durha;
- ntsengo hinkwawo wa nkarhi wa ntirho i nkarhi wa le hansi, loko wu ri wo koma, ku va ehansi ka swibalo swa ku hakela swikweleti, ku hlayisiwa ka swikumiwa, ku lahlekeriwa hi ntumbuluko ka switirhisiwa swo ka swi nga tirhisiwanga endzeni ka khamphani;
- swikombiso swa xiviri swa matirhelo ya vatirhi . Leswi swi khumba hi ku kongoma ntsengo wa miholo;
- mpimo wa ku hunguteka ka nkoka wa nhundzu ya vuhumelerisi .
Ku engetela kwalaho, swi laveka ku nyikela nyingiso eka swilo swa le handle, leswi hi ntolovelo swi vuriwaka:
- mpimo wa ku kula ka minxavo ya swikumiwa etikweni;
- xiyimo xa xiviri xa timhaka eka makete wa laha kaya wa nhundzu ya vatirhisi na vukorhokeri;
- mpimo wa ku tlakuka ka rhente ya n’hweti na n’hweti.
Swi tlhela swi laveka ku tekela enhlokweni ku tlakuka ka mimpimo ya xibalo, leswi hi ku tisungulela swi katsaka ku tlakuka ka ndzhwalo wa timali eka bindzu.
Fomula ya xibalo
Ku kumisisa nkoka wa xiphemu xa ntsengo wa mali leyi nghenaka ya ntirho, u fanele ku tirhisa fomula leyi nge:
NH u003d VP – OR, eka yona
- VP – vuyelo hinkwabyo;
- KUMBE – swibalo swa matirhelo.
Vuyelo hinkwabyo byi katsa mali leyi nghenaka leyi nga riki na xibalo xa nkoka lowu engeteriweke (VAT). Tihakelo ta matirhelo a ti katsi:
- ku hunguteka ka nkoka loku nga kona – loku katsiweke eka matirhiselo ya mali ya xiphemu xa mali;
- ntswalo lowu hlengeletiweke eka swikweleti leswi pfulekeke.
Nhlayo ya ntsengo wa ntirho yi kumiwa hi fomula leyi nge:
Cor = OR / VPx100%. Ntsengo lowu humelelaka wu kombisa phesente ya xiviri ya mali leyi nghenaka leyi amukeriweke, leyi kongomisiweke eka ku hlela matirhelo lama tiyeke ya khamphani. Ku kula ka muholo wa ntsengo swi katsa ku hunguteka ka Cor na ku tlakuka ka vuyelo hinkwabyo hi nkarhi wun’we. Mpimo wa mali leyi nghenaka ya ntirho wu vula mpimo wa ku vuyeriwa lowu kombisaka mpimo wa tiphesente lowu kombisiweke wa mali leyi nghenaka ya ntirho eka vuyelo bya khamphani. Xiyimo xa timali na ku tshamiseka ka bindzu hi ku angarhela swi titshege hi ku kongoma hi GCD. Xibalo xi endliwa hi ku landza fomula leyi nge:
Nop = OD / VPx100, laha
OD yi nga mali leyi nghenaka ya matirhelo, leyi nyikaka ku hambana exikarhi ka mali leyi nghenaka ya xiviri na tihakelo ta matirhelo.
Xa nkoka: mali leyi nghenaka ya matirhelo na vuyelo bya le mahlweni ka xibalo a hi miehleketo leyi fanaka.
Ku herisa swihoxo leswi tolovelekeke, swa antswa ku endla xibalo eka xikombiso xo karhi. Khamphani yi nghenelerile eka mphakelo wa vukorhokeri bya nhlengeletano ya vutleketli bya ndzhwalo. Data yo sungula: .
- hakelo ya hofisi (rent) – 1.275 wa timiliyoni ta tirhandi;
- mali yo paka ehansi ka ntwanano wa ku hirhisa – 637 wa magidi ya tirhandi;
- ku xava swiphemu swa mimovha – 450 wa magidi ya tirhandi;
- miholo ya vatirhi lava thoriweke – 6,45 wa timiliyoni ta tirhandi;
- ku amukela vukorhokeri bya le bangi – 37,5 wa magidi ya tirhandi;
- hakelo ya vuhlanganisi bya tisele – 412.5 wa magidi ya tirhandi;
- switirhisiwa swin’wana – 525 wa magidi ya tirhandi;
- vuyelo hinkwabyo i 12 wa timiliyoni ta tirhandi.
Xibalo xi endliwa hi ndlela leyi landzelaka: OD = 1,275 + 0,637 + 0,45 + 6,45 + 0,0375 + 0,4125 + 0,525 = 9,78 wa timiliyoni ta tirhandi. Hi ku ya hi datha leyi kumiweke, ku hlayeriwa xiringaniso: Kor = 9.78/12 = 81.5%. Eka xiyimo lexi, ntsengo wa mali leyi nghenaka ya ntirho i: 21,78 wa timiliyoni ta tirhandi. (9,78 + 12) ku va kona. Xiyimo xa kona i 18.4% (21.78/12). Hikwalaho, mali leyi nghenaka ya matirhelo yi vekiwile eka 18.4% wa vuyelo hinkwabyo lebyi nga kona. Hikwalaho ka datha leyi kumiweke, hi nga vula hi ku tiyiseka leswaku 81.6% leyi saleke yi tirhisiwa hi khamphani ku hakela swibalo swa matirhelo.
Xikombo: endlelo ro cinca mpimo wa mali leyi nghenaka ri ringanyetiwa swinene ku landzelela hi ku kongoma eka dynamics. Eka mhaka ya ku tlakuka ka xikombiso, hi nga vulavula hi ku hlayiseka hi ku kula hi xihatla ka ku vuyeriwa ka bindzu ro karhi.
Ku engetela kwalaho, mpimo wa mali leyi nghenaka wu titshege hi ku kongoma hi mpimo wa khampani. Eka xikombiso lexi langutisiwaka, xikombiso a xi tlakuki ngopfu, leswi vangiwaka hi ku pfumaleka ka ku koteka ka vukona handle ka matirhiselo ya mali. Hikwalaho ka sweswo, vativi va kombisa leswaku swilo leswi kongomeke swa ntirho swi tekiwa tanihi nchumu wa nkoka lowu faneleke wu tekeriwa enhlokweni hi nkarhi wa swibalo.