OPEX kye ki, engeri ensaasaanya y’emirimu gy’ebalirirwamu mu nkola

Okusobola okukulaakulanya obulungi bizinensi, kyetaagisa okulowooza ku nfuna yokka, wabula n’ensaasaanya. Ebisale byawulwamu eby’omulundi gumu n’eby’enkalakkalira. Ebiseera ebisinga bizingiramu okugula ebyuma ebipya, okugaziya ebintu. Abasuubuzi baludde nga bakola n’ebigambo nga OPEX ne CAPEX, okusobola okutegeera kye kikwatako, kirungi omanyiire ebimu ku bikozesebwa.

OPEX kye ki (ensaasaanya y’emirimu, ensaasaanya y’emirimu) – amawulire aga bulijjo

Bangi ku baagala okutandikawo emirimu tebamanyi OPEX kye ki, y’ensonga lwaki bakola ensobi nga bafulumya ensirifu. Ebigambo bino bitegeeza ssente ezisaasaanyizibwa mu mirimu, nga muno mulimu n’ensaasaanya kkampuni gy’etayinza kubuusa maaso mu mirimu gyayo. Okugeza nga:

• okusasula okupangisa ekifo/ebikozesebwa;
• omusaala gw’abakozi;
• okugula ebintu ebisookerwako;
• okusasula yinsuwa, okusolooza omusolo;
• okusasula ebikozesebwa, ssente endala ezikozesebwa.

Ng’oggyeeko OPEX mulimu okusasula obuweereza bw’abakugu mu kugaba emirimu egy’ebweru. Okugeza, kiyinza okuba bannamateeka, abakola pulogulaamu. Okwawukana ku CapEx, ensaasaanya y’emirimu erina okuggyibwako mu bujjuvu okuva ku ludda lw’enyingiza ey’ekiseera ekigere, ekiva ku butonde obwa bulijjo.

CAPEX ne OPEX – enjawulo

Okusinziira ku CAPEX ne OPEX, enjawulo eriwo eri bweti:

1. Ebiraga omuwendo gw’ensimbi . Nga etteeka, okusasula ensaasaanya ya kapito kitegeeza ssente nnyingi bw’ogeraageranya ne OPEX.
2. Emirundi gy’okusasula okukolebwa . Kikulu okutegeera nti ensaasaanya y’emirimu erimu okukyusakyusa buli mwezi, kapito – omulundi gumu mu kwata, omwaka.
3. Okwolesebwa mu kuwa lipoota . Ensaasaanya ya kapito ekyusibwa mu nkola ku bbeeyi y’eby’obugagga era n’ekoppebwa mu kitundu kya balansi “Kapito n’ebitereke”. Mu kiseera kye kimu, Opex ewandiikiddwa mu kitundu kya Profit and Loss.

Okugatta ku ekyo, enjawulo zeeyolekera mu nsibuko z’ensimbi. Ensaasaanya ya kapito ekolebwa okuva mu kapito ow’obuntu, okwewola okugendereddwamu oba okusiga ensimbi naddala. Mu nsonga y’ensaasaanya y’emirimu, okuva ku ssente ezifunibwa nga kivudde ku nsimbi ezivuddemu oba looni okujjuza ssente ezikola. https://ebiwandiiko.opexflow.com/okusiga ensimbi/capex.htm

Lwaki kikulu omusigansimbi okulowooza ku OPEX

Bannannyini kkampuni yonna baagala okukendeeza ennyo ku nsaasaanya okusobola okukendeeza ku musolo ku magoba. Naye, omusigansimbi yeetaaga okumanya amawulire agesigika agakwata ku nfuna entuufu ey’emirimu. N’olwekyo, ensaasaanya y’emirimu okusinga kwekenneenya data mu ngeri y’ensaasaanya. Bamusigansimbi balowooza ku mirimu gya kkampuni mu ngeri y’okwekenneenya ekitundu ky’enyingiza ey’ekiseera ekitono n’engeri gye kikwata ku magoba amatuufu. N’ekyavaamu, okukendeera kw’omugerageranyo n’okweyongera kw’emigaso gy’ebyenfuna mu kiseera kye kimu kiraga omuze omulungi mu nkulaakulana y’ekitongole. N’olwekyo, waliwo obwetaavu okusoma data y’okukola lipoota y’abaddukanya n’ennyongeza ku balansi sheet “Profit and Loss Statement”, ekiraga ebiraga enyingiza entuufu.

Engeri y’okusomamu OPEX ya kkampuni entongole, wa w’olina okusanga ne by’olina okunoonya

Omulimu omukulu ogw’ensaasaanya y’emirimu kwe kukola ekiraga okutwalira awamu mu kiseera kye kimu n’emiwendo gy’enkulaakulana egitalina kakwate kabi ku nkulaakulana y’ekitongole, ate mu kiseera kye kimu ne batuuka ku ddaala ly’enyingiza y’emirimu. Omuwendo gwonna gusinziira ku bintu bino wammanga:

• omugerageranyo gw’obungi bw’ebintu ebikoleddwa n’ebitundibwa . Okweyongera mu busobozi bw’okufulumya n’okutunda kukakasibwa nti kijja kuleetawo okweyongera mu nsaasaanya ekyukakyuka, ate nga kikendeeza ku nsaasaanya;
• omuwendo gwonna ogw’ekiseera ky’okukola gwe bbanga erisinga obutono, gye gukoma okuba omumpi, ssente z’okusasula ebbanja, okutereka ebintu, okufiirwa okw’obutonde okw’ebintu ebisookerwako mu kkampuni gye bikoma okuba entono;
• ebiraga enkola entuufu ey’abakozi . Kino kikwata butereevu ku nsaasaanya y’emisaala;
• omutindo gw’okukendeera kw’omuwendo gw’ebintu ebikolebwa .

Okugatta ku ekyo, kyetaagisa okufaayo ku bintu eby’ebweru, ebitera okuyitibwa:

• okukula kw’emiwendo gy’ebintu mu ggwanga;
• embeera entuufu eriwo mu katale k’omunda ak’ebintu ebikozesebwa n’obuweereza;
• omuwendo gw’okwongeza ssente z’obupangisa buli mwezi.

Era kyetaagisa okulowooza ku kweyongera kw’emiwendo gy’emisolo, ekivaamu okweyongera kw’omugugu gw’ensimbi ku kitongole.

Enkola y’okubalirira

Okuzuula omuwendo gw’ekitundu ekituufu eky’enyingiza y’emirimu, olina okukozesa ensengekera eno:
NH u003d VP – OR, mu ekyo

• VP – amagoba gonna;
• OBA – ssente ezikozesebwa mu kukola emirimu.

Amagoba gonna mulimu n’enyingiza etaliimu musolo ku muwendo ogwongezeddwaako (VAT). Ebisale by’emirimu tebiriimu:

• okukendeera kw’omuwendo okuliwo – okuzingirwa mu nsaasaanya ya kapito;
• amagoba agakung’aanyiziddwa ku looni eziggule.

Omugerageranyo gw’omuwendo gw’emirimu gusalibwawo enkola eno:
Cor = OR / VPx100%. Omuwendo oguvaamu gulaga ebitundu ebituufu ku buli kikumi eby’ensimbi ezifunibwa, nga zino zigendereddwamu okutegeka enkola ennywevu eya kkampuni. Okukula kw’enyingiza entuufu kuzingiramu okukendeera kwa Cor n’okweyongera mu kiseera kye kimu mu magoba gonna. Omuwendo gw’ensimbi eziyingira mu mirimu gutegeeza omutendera gw’amagoba ogulaga omugerageranyo gw’ebitundu ku kikumi ogwalagiddwa ogw’enyingiza y’emirimu ku magoba ga kkampuni. Embeera y’ebyensimbi n’obutebenkevu bw’ekitongole okutwaliza awamu bisinziira butereevu ku GCD. Okubala kukolebwa okusinziira ku nsengekera eno:
Nop = OD / VPx100, nga
OD y’enyingiza y’emirimu, nga egaba enjawulo wakati w’enyingiza entuufu n’ensaasaanya y’emirimu.

Ekikulu: enyingiza y’emirimu n’omuganyulo nga tebannaba kusolooza musolo si ndowooza ze zifaanagana.

Okumalawo ensobi eza bulijjo, kirungi okukola okubalirira ku kyokulabirako ekigere. Kkampuni eno ekola ku kuwa obuweereza bw’okutegeka entambula y’emigugu. Ebiwandiiko ebisookerwako:

• okusasula ofiisi (obupangisa) – obukadde bwa rubles 1.275;
• ssente za paakingi wansi w’endagaano ya liizi – emitwalo 637 egya rubles;
• okugula sipeeya w’emmotoka – emitwalo 450 egya rubles;
• emisaala gy’abakozi abapangisiddwa – obukadde bwa rubles 6.45;
• okufuna obuweereza bwa bbanka – emitwalo 37.5 egya rubles;
• okusasula empuliziganya y’essimu – emitwalo gya rubles 412.5;
• ensaasaanya endala – emitwalo 525 egya rubles;
• amagoba gonna gali obukadde bwa rubles 12.

Okubala kukolebwa bwe kiti: OD = 1.275 + 0.637 + 0.45 + 6.45 + 0.0375 + 0.4125 + 0.525 = obukadde bwa rubles 9.78. Okusinziira ku biwandiiko ebifunibwa, omugerageranyo gubalibwa: Kor = 9.78/12 = 81.5%. Mu mbeera eno, omuwendo gw’ensimbi eziyingira mu mirimu guli: obukadde bwa rubles 21.78. (9.78 + 12) nga bwe kiri. Omutindo guli 18.4% (21.78/12). N’olwekyo, ensimbi eziyingira mu mirimu ziteekebwa ku bitundu 18.4% ku magoba gonna agaliwo. Olw’ebiwandiiko ebifunibwa, tusobola okugamba n’obuvumu nti ebitundu 81.6% ebisigaddewo kkampuni by’ekozesa okusasula ssente z’emirimu.

Reference: enkola y’okukyusa omuwendo gw’enyingiza esengekebwa nnyo okulondoola butereevu mu dynamics. Mu mbeera y’okweyongera mu kiraga, tusobola okwogera awatali bulabe ku kukula okw’amangu okw’amagoba ga bizinensi entongole.

Okugatta ku ekyo, omuwendo gw’ensimbi eziyingira gusinziira butereevu ku bunene bwa kkampuni. Mu kyokulabirako ekitunuuliddwa, ekiraga tekyeyongera nnyo, ekiva ku butasobola kubaawo nga tewali nsaasaanya ya mirimu. N’ekyavaamu, abakugu balaga nti ebikwata ku mulimu guno ebitongole bitwalibwa ng’ensonga enkulu eyeetaaga okutunuulirwa mu kiseera ky’okubalirira.